Diệt xén tóc đục cành Sapô

Sapô (hồng xiêm) là một loại cây ăn trái được trồng khá nhiều ở nước ta, nhất là các tỉnh Nam bộ. Bên cạnh những loại sâu bệnh thường gặp như bệnh thối trái, bệnh đốm rong đỏ, bệnh đốm bồ hóng, sâu cuốn lá, sâu đục trái, rệp sáp… thì xén tóc đục cành cũng là một đối tượng thường gây hại nhiều và rất khó phòng trị.

Con xén tóc đẻ trứng ở ngọn cành, sau khi nở con ấu trùng (sâu non) đục từ trên ngọn xuống. Khi còn nhỏ chúng chỉ đục ở lớp vỏ ngoài của cành, càng lớn chúng càng đục ăn sâu hơn vào phần gỗ, làm cho cành bị suy yếu, lá bị vàng, còi cọc, ít trái, trái bị rụng... Nếu không diệt trừ kịp thời để sâu đục vào đến tim cành thì cành sẽ bị chết, đặc biệt nếu sâu đục xuống đến gốc thì sẽ bị chết cả cây.

Do nằm sâu bên trong cành, trong cây nên việc dùng thuốc hoá học phun xịt bên ngoài hầu như không có hiệu quả, nhiều nhà vườn rất lúng túng mỗi khi gặp loài sâu này. Nhân một lần đi tham quan vùng trồng cây ăn trái của tỉnh Tiền Giang, chúng tôi đã gặp một số chủ vườn chuyên canh cây sapô ở xã Bình Trưng (huyện Châu Thành), bà con ở đây có kinh nghiệm diệt sâu đục cành có kết quả rất cao. Cách làm của bà con như sau:

Thường xuyên kiểm tra vườn (khoảng 3-5 ngày một lần) để phát hiện sớm khi con sâu còn nhỏ tuổi (thông qua lớp phân của chúng nhìn giống như mùn cưa đùn từ trong cây ra ngoài dính trên cành, rớt xuống đất) gây hại chưa đáng kể (vì con sâu mới đục được một đoạn ngắn ở lớp vỏ ngoài của cây). Do loại sâu này là trên đường đục từ ngọn xuống cứ cách vài phân là chúng lại đục một lỗ thông ra phía ngoài để đùn phân ra (có lẽ cũng là để làm lỗ cho sâu thở), bà con cứ tìm trên cành xem lỗ đục nào ở vị trí thấp nhất trên đoạn cành bị đục (con sâu bao giờ cũng nằm kế chỗ lỗ đục đó).

Sau khi tìm được lỗ đục ở vị trí thấp nhất, chỉ việc lấy mũi dao nhọn, khơi tách nhẹ một đoạn ngắn vỏ ở phía dưới chỗ có lỗ đục một chút là bắt được ngay con sâu chứ không cần phải đào bới hết lớp vỏ dọc theo chiều dài đường đục của sâu. Làm như vậy không những diệt sớm sâu khi sâu chưa kịp đục sâu vào bên trong cành, trong thân gây hại nhiều cho cây, mà chỗ bóc tách lớp vỏ cây để tìm sâu cũng rất ngắn, cây đỡ mất sức, chỗ bị tách mất lớp vỏ cũng nhanh liền da hơn.