Từ làm thuê đến ông chủ cánh đồng khoai lang
Anh Trần Văn Nghĩa được nhiều người gọi là người hùng sau khi sử dụng máy bay không người lái giải cứu thành công 2 cháu nhỏ mắc kẹt giữa dòng nước lũ dòng sông Ba vào ngày 3/7 tại xã Ia Tul (tỉnh Gia Lai). Nghĩa cử cao đẹp ấy đã giúp anh vinh dự nhận bằng khen từ Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai vì thành tích xuất sắc trong công tác cứu hộ, cứu nạn.

Vườn khoai lang 20 ha của anh Nghĩa tại xã Bầu Cạn. Ảnh: Tuấn Anh.
Bên cạnh hành động quả cảm, anh Nghĩa còn được nhiều người nể phục bởi sự kiên trì và nhạy bén trong phát triển kinh tế từ cây khoai lang. Những cánh đồng khoai lang của anh trải dài khắp các xã phía tây tỉnh Gia Lai với diện tích trung bình hàng năm lên đến vài chục ha.
Sau khi tốt nghiệp đại học, anh Nghĩa trở về quê ở Bình Phước (cũ) với nhiều kỳ vọng. Thế nhưng dù đã thử qua nhiều công việc khác nhau, anh vẫn loay hoay, cuộc sống không mấy khởi sắc. Năm 2017, nghe lời khuyên từ người thân và bạn bè, anh quyết định lên xã Chư Sê (tỉnh Gia Lai) tìm cơ hội mới với nông nghiệp.
Thời gian đầu, anh Nghĩa làm thuê cho các chủ vườn trồng khoai lang, cần mẫn học hỏi từng kỹ thuật chăm sóc đến việc thu hoạch, tiêu thụ. Khi đã tích lũy được chút kinh nghiệm, anh mạnh dạn thuê vài sào đến 1 ha đất để tự trồng khoai. Để duy trì vườn khoai, anh vẫn tiếp tục đi làm thuê, dành dụm từng đồng đầu tư cho giấc mơ của mình.
Sau 4 năm miệt mài vừa làm thuê, vừa trồng khoai lang, anh Nghĩa đã tích lũy được khoản vốn để mua riêng cho mình 5 ha đất tại Gia Lai. Nhận thấy tiềm năng của cây khoai lang và nhu cầu thị trường ngày càng tăng, anh tiếp tục mạnh dạn thuê thêm đất tại các xã phía tây tỉnh Gia Lai để mở rộng quy mô sản xuất. Từ vài sào ban đầu, diện tích trồng khoai của anh tăng lên 20 – 30 ha. Anh trồng gối vụ quanh năm giúp ổn định nguồn cung, tránh áp lực mùa vụ và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Hiện anh Nghĩa đang canh tác hơn 20 ha khoai lang tại xã Bầu Cạn - nơi có đất đai màu mỡ, khí hậu phù hợp. Sau 3 tháng xuống giống, những luống khoai trải dài, xanh mướt dưới chân các trụ điện gió khổng lồ tạo nên một bức tranh thiên nhiên đầy sức sống. Không dừng lại ở đó, mới đây anh Nghĩa còn thuê thêm hơn 30 ha đất tại khu vực xã Chư Sê để chuẩn bị cho vụ trồng tiếp theo.

Anh Nghĩa điều khiển máy bay không người lái chăm sóc khoai lang. Ảnh: Tuấn Anh.
Theo anh Nghĩa, trung bình 1 ha khoai lang đầu tư khoảng 200 triệu đồng, sau khoảng 6 tháng thu hoạch cho năng suất từ 25 đến 30 tấn. Với giá bán thời điểm hiện tại khoảng 15.000 đồng/kg, doanh thu mỗi ha hơn 300 triệu đồng. Trừ chi phí đầu tư, lợi nhuận anh thu khoảng hơn 100 triệu đồng/ha.
“Trồng khoai lang không phải lo đầu ra bởi thị trường tiêu thụ hiện nay rất rộng lớn. Chỉ tính riêng các tỉnh phía Bắc, nhu cầu khoai lang đã chiếm khoảng 60% tổng lượng tiêu thụ tại Gia Lai và các tỉnh lân cận. Nhờ xây dựng được mối liên kết ổn định với các thương lái và doanh nghiệp thu mua, sản phẩm khoai của mình luôn được tiêu thụ đều đặn”, anh Nghĩa chia sẻ.
Tuy nhiên, anh cũng thẳng thắn nhìn nhận, khoai lang là cây trồng dễ bán nhưng không phải lúc nào cũng có lời. Đã từng có thời điểm do thấy lợi nhuận hấp dẫn nên nhiều người đổ xô trồng khoai khiến thị trường quá tải, nguồn cung vượt cầu, kéo giá xuống thấp.
Kiến tạo mô hình nông nghiệp thông minh
Không chỉ mở rộng diện tích và nâng cao năng suất, anh Nghĩa còn chú trọng ứng dụng khoa học công nghệ vào mô hình trồng khoai lang nhằm tối ưu hiệu quả sản xuất. Trên các cánh đồng của mình, từ khâu san ủi đất, lên luống đến chuẩn bị mặt bằng anh đều sử dụng hệ thống máy móc hiện đại.
Theo đó, toàn bộ vườn khoai lang của anh được lắp đặt hệ thống tưới nước tiết kiệm. Dù chi phí ban đầu cao nhưng hệ thống này giúp tiết kiệm nước, giảm công lao động và kiểm soát tốt độ ẩm, từ đó hạn chế sâu bệnh, nâng cao chất lượng củ khoai.

Sử dụng máy bay không người lái rất hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Tuấn Anh.
Đặc biệt, anh Nghĩa còn tiên phong ứng dụng máy bay không người lái vào các công đoạn chăm sóc khoai lang. Trước đây, mỗi lần phun thuốc hay bón phân anh phải dùng phương pháp thủ công, vừa tốn thời gian, công sức, lại tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Nay chỉ cần lập trình sẵn, máy bay không người lái sẽ hoàn thành công việc trong thời gian ngắn với độ chính xác cao.
Hiện anh Nghĩa đang sở hữu 2 chiếc máy bay không người lái để phục vụ chăm sóc vườn khoai lang của mình. Theo đánh giá của anh, đây là khoản đầu tư hoàn toàn xứng đáng và mang lại hiệu quả cao.
“Với 20 ha khoai lang tại xã Bầu Cạn, chỉ cần một vụ, nhờ tiết kiệm được chi phí thuê nhân công, thuốc bảo vệ thực vật và phân bón, mình đã thu hồi được chi phí đầu tư mua chiếc may bay không người lái. Đặc biệt vào mùa mưa, thời điểm khó tìm lao động bón phân thì máy bay không người lái trở thành 'vị cứu tinh'. Chỉ trong một ngày, 20 ha khoai có thể được xử lý xong, đảm bảo tiến độ và chất lượng chăm sóc”, anh Nghĩa chia sẻ.
Nhận thấy hiệu quả rõ rệt, nhiều nông dân xung quanh cũng bắt đầu quan tâm và muốn ứng dụng máy bay không người lái. Thấy vậy, ngoài việc chăm sóc vườn khoai của mình, anh Nghĩa còn hỗ trợ phun thuốc, bón phân cho bà con địa phương, vừa giúp họ tiếp cận công nghệ mới vừa tăng thu nhập cho mình.
Ông Đoàn Ngọc Có, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai cho biết, sử dụng máy báy không người lái đang trở thành xu thế trong chuyển đổi số ngành nông nghiệp. Thiết bị này không chỉ giải quyết việc bón phân, phun thuốc, giám sát vùng trồng mà còn tiết giảm chi phí rất hiệu quả. Thời gian tới, tỉnh Gia Lai sẽ đẩy mạnh xây dựng các mô hình ứng dụng máy bay không người lái trong sản xuất để phát huy tối đa hiệu quả thiết bị này.