Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, dịch bệnh thủy sản diễn biến khó lường và giá vật tư đầu vào liên tục tăng, nhiều vùng nuôi tôm tại Hà Tĩnh rơi vào tình trạng rủi ro cao, hiệu quả thấp. Việc tìm kiếm đối tượng nuôi thay thế hoặc kết hợp nhằm tận dụng hạ tầng, giảm thiểu thiệt hại đang là yêu cầu cấp thiết.
Cá chim vây vàng đang có nhiều tiềm năng thay thế các vùng nuôi tôm kém hiệu quả. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Từ năm 2023 đến 2025, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã triển khai mô hình nuôi cá chim vây vàng đạt tiêu chuẩn VietGAP gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm trên diện tích 0,5ha tại xã Thiên Cầm, phường Trần Phú và phường Hải Ninh. Người nuôi được hỗ trợ giống, thức ăn công nghiệp, tập huấn kỹ thuật, tư vấn quản lý cũng như hướng dẫn ghi chép nhật ký nuôi và truy xuất nguồn gốc theo đúng quy trình VietGAP.
Kết quả, năng suất bình quân đạt 9,3 - 10,8 tấn/ha, lợi nhuận khoảng 340 - 420 triệu đồng/ha. Sản phẩm được thu mua với giá khá cao từ 140.000 - 150.000 đồng/kg. Thành công của các mô hình chứng minh cá chim vây vàng hoàn toàn phù hợp với điều kiện vùng nuôi tôm thường xuyên bị dịch bệnh tại Hà Tĩnh, là cơ sở quan trọng để khuyến khích người dân mạnh dạn chuyển đổi.
Ông Trần Hữu Khanh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh (đứng) nhấn mạnh, phát triển cá chim vây vàng không chỉ là giải pháp tình thế thay thế nuôi tôm mà có thể trở thành hướng sản xuất chủ lực ở nhiều địa phương. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Nhằm đánh giá kết quả mô hình, chia sẻ kinh nghiệm và định hướng nhân rộng diện tích gắn với tiêu thụ sản phẩm ổn định, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh vừa tổ chức tọa đàm “Nuôi cá chim vây vàng trong vùng nuôi tôm thường bị dịch bệnh gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm”.
Sự tham dự của lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, ngành chuyên môn, các chi cục, doanh nghiệp, các hộ nuôi trong và ngoài mô hình tại tọa đàm cho thấy sự quan tâm lớn đối với đối tượng nuôi mới này. Dự tọa đàm còn có sự tham dự của đại diện Trung tâm Khuyến nông tỉnh Nghệ An và tỉnh Hưng Yên.
Ông Nguyễn Hữu Ngọc, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh nhấn mạnh, nhiều vùng nuôi tôm trong tỉnh đang chịu thiệt hại nặng do dịch bệnh, chi phí tăng cao, lợi nhuận giảm. Tuy nhiên, hạ tầng ao nuôi vẫn còn tốt, có thể chuyển đổi sang nuôi cá chim vây vàng. Đây là loài thích nghi tốt với nước lợ, sức đề kháng cao, sinh trưởng nhanh và thị trường tiêu thụ ổn định. Điều này giúp người dân đa dạng hóa mô hình, tận dụng cơ sở hạ tầng và hạn chế bỏ hoang ao nuôi tôm.
Bà Nguyễn Thị Hoài Thúy, Trưởng phòng Quản lý Nuôi trồng thủy sản (Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh) cho biết toàn tỉnh hiện có hơn 50ha nuôi cá chim vây vàng. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Bà Nguyễn Thị Hoài Thúy, Trưởng phòng Quản lý Nuôi trồng thủy sản (Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh) cho biết, toàn tỉnh hiện có hơn 50ha nuôi cá chim vây vàng. Đây là đối tượng đang được kỳ vọng thay thế các vùng nuôi tôm kém hiệu quả.
Theo bà Thúy, để mở rộng diện tích và phát triển bền vững, cần rà soát quỹ đất mặn lợ hoang hóa, vùng nuôi kém hiệu quả và vùng có tiềm năng nuôi lồng bè để đưa vào quy hoạch phát triển. Đồng thời, hoàn thiện quy trình kỹ thuật nuôi ao đất và lồng bè phù hợp với điều kiện Hà Tĩnh; nhân rộng các mô hình hiệu quả; khuyến khích nuôi theo VietGAP, an toàn sinh học và hướng tới sản xuất hàng hóa quy mô lớn.
Bà Thúy nhấn mạnh, việc phát triển cá chim vây vàng cần đi kèm các chính sách hỗ trợ đầu tư, thu hút doanh nghiệp, xây dựng chuỗi liên kết và ổn định đầu ra cho người nuôi.
Tại tọa đàm, nhiều hộ dân trong mô hình đã chia sẻ kinh nghiệm thực tế như: thời điểm thả giống, chế độ cho ăn, cách xử lý nước bằng phương pháp sinh học, chủ động quan trắc môi trường và ứng phó thời tiết cực đoan. Các hộ ngoài mô hình bày tỏ mong muốn được tập huấn để tham gia trong vụ tới nhằm cải tạo ao nuôi tôm kém hiệu quả, phát triển thành vùng nuôi cá tập trung.
Nhiều mô hình nuôi cá chim vây vàng tại Hà Tĩnh cho kết quả rất khả quan. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Đáng chú ý, đại biểu hai tỉnh Hưng Yên và Nghệ An đề xuất nhiều giải pháp nhằm mở rộng và phát triển nuôi cá chim vây vàng, đồng thời tăng cường liên kết tiêu thụ. Các ý kiến nhấn mạnh cần xây dựng vùng nuôi tập trung, áp dụng quy trình kỹ thuật đồng bộ, đảm bảo chất lượng sản phẩm ổn định. Bên cạnh đó, việc hình thành chuỗi liên kết chặt chẽ giữa người nuôi - doanh nghiệp - địa phương, minh bạch giá cả và duy trì nguồn cung đều đặn sẽ giúp mở rộng thị trường, tạo tiền đề hình thành vùng nguyên liệu liên tỉnh trong thời gian tới.
Tại tọa đàm, ông Trần Hữu Khanh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh đánh giá cao kết quả mô hình cá chim vây vàng và nỗ lực của Trung tâm Khuyến nông tỉnh cùng các đơn vị phối hợp. Ông nhấn mạnh, cá chim vây vàng không chỉ thay thế nuôi tôm kém hiệu quả mà còn có thể trở thành hướng sản xuất chủ lực.
Ông Trần Hữu Khanh đề nghị các đơn vị chuyên môn hoàn thiện quy trình kỹ thuật, tổ chức tập huấn cho nông dân, đồng thời xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ, thương hiệu và mở rộng mô hình tập trung, bền vững. Với những bước tiến tích cực, cá chim vây vàng được kỳ vọng trở thành điểm sáng của thủy sản Hà Tĩnh, góp phần ổn định sinh kế và phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.
