Trên diện tích 6 ha ven đầu nguồn sông Công (phường Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên), trang trại của ông Trần Xuân Phong hoạt động với quy mô 4.000 con lợn thịt mỗi lứa, đạt sản lượng 1.000 tấn thịt mỗi năm.
Từ khi đi vào hoạt động năm 2018, bài toán nan giải nhất đối với ông là mùi hôi và xử lý chất thải. Dù đã thử nhiều biện pháp, hiệu quả vẫn không đáng kể. Trang trại buộc phải xả thải trực tiếp ra môi trường và đốt khí metan để giảm mùi - cách làm vừa không xử lý triệt để vấn đề, vừa gây thêm ô nhiễm.
Bước ngoặt đến vào tháng 1/2024 khi trang trại lắp đặt và vận hành máy phát điện biogas. Thiết bị này tận dụng triệt để nguồn khí biogas dồi dào từ phân heo để chuyển hóa thành điện năng.
Ông Trần Xuân Phong, chủ trang trại, sử dụng điện thoại thông minh để khởi động máy phát điện chạy bằng khí sinh học (biogas). Ảnh: Phương Linh.
Ông Phong chia sẻ, việc chuyển đổi này đã mang lại sự khác biệt "một trời một vực" cho trang trại. "Thay đổi lớn nhất phải kể đến là việc kiểm soát và xử lý được hoàn toàn vấn đề mùi hôi", ông nhấn mạnh. “Nhờ tận dụng được nguồn năng lượng có sẵn, trang trại ước tính giảm tới 50% chi phí tiền điện sử dụng hàng tháng. Sự thay đổi này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà giúp giảm thiểu khí nhà kính, góp phần bảo vệ môi trường”.
Chiếc máy này, do Công ty Chính Phát lắp ráp và đưa ra giải pháp vận hành, được ông Phong thuê về lắp đặt vào đầu năm ngoái. Nó hoạt động dựa trên cơ chế dùng biogas từ các hầm ủ chất thải của lợn, chuyển đổi thành điện.
Về bản chất, công ty đặt máy phát ở trang trại của ông Phong, sử dụng nguồn khí sinh học từ hầm ủ để tạo ra điện, rồi bán lại cho chủ trang trại với giá rẻ hơn giá thị trường vào giờ cao điểm và giờ trung bình.
Phân lợn được vận chuyển đến hầm ủ để chuyển đổi thành điện. Ảnh: Phương Linh.
Theo ông Tống Xuân Chính, Giám đốc Công ty Chính Phát, việc cho thuê máy phát điện nhằm giới thiệu cho người nông dân biết về chất lượng của dòng thiết bị mới, vừa hỗ trợ để các hộ không phải bỏ ra số tiền lớn để đầu tư mua máy mới.
"Tính đến thời điểm hiện tại, 70% nguồn tài chính của công ty đến từ biogas, và hãng lắp đặt khoảng 150 hệ thống cho các trang trại trên toàn quốc. Công ty cũng đã kết hợp được điện từ biogas với các hệ thống năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió, mang đến nguồn điện ổn định hơn cho các trang trại quy mô lớn
Trong quá trình xây dựng hệ thống, Chính Phát phát triển thêm một số công nghệ Made in Viet Nam, chẳng hạn như hệ điều khiển từ xa. Thời gian tới, chúng tôi mong muốn có thể chuyển giao được công nghệ, cũng như xuất khẩu và bán cho các nước ở khu vực Đông Nam Á hoặc xa hơn nữa", ông cho biết.
Chính Phát là một trong những doanh nghiệp được hưởng lợi từ dự án “Năng lượng sinh học trong các trang trại chăn nuôi" thuộc Chương trình Nền tảng Đối tác Doanh nghiệp (BPP) của chính phủ Australia thực hiện tại Việt Nam.
Dự án hợp tác giữa E-GREEN, Tổ chức Phát triển Hà Lan SNV, Nexus for Development, Ngân hàng HD Bank, Công ty Dịch vụ Kỹ thuật STT&T, Công ty Chính Phát, và Chính phủ Australia, đã giúp giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm chi phí năng lượng tới 25%, và tạo ra nguồn thu nhập mới cho nông dân, góp phần xây dựng ngành chăn nuôi bền vững và có trách nhiệm hơn với môi trường.
Đại sứ Australia tại Việt Nam Gillian Bird cho biết, cả chính phủ Australia và Việt Nam đều cam kết đạt mục tiêu đưa mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. “Australia, trong vai trò Đối tác Chiến lược Toàn diện, tự hào đồng hành cùng Việt Nam trong việc giảm phát thải, tối ưu chi phí năng lượng và mở rộng cơ hội việc làm cho cộng đồng nông dân”, Đại sứ bày tỏ.
