Từ đầu năm 2025 đến nay, tình hình dịch tả lợn Châu Phi (DTLCP) tại Lào Cai có diễn biến đáng lo ngại. Trong quý I và quý II, dịch chỉ xuất hiện ở một số ổ nhỏ và được xử lý kịp thời. Từ tháng 7/2025 trở lại đây, dịch bùng phát mạnh hơn, lan rộng ở nhiều địa phương.
Theo báo cáo, tính đến ngày 21/11/2025, dịch đã xảy ra tại 4.918 hộ thuộc 604 thôn của 61 xã, phường, với 24.596 con lợn mắc bệnh, chết hoặc buộc phải tiêu hủy, tổng khối lượng lên tới hơn 1,82 triệu kg. Quy mô và mức độ thiệt hại lớn đã tác động trực tiếp tới kinh tế hộ chăn nuôi và nguồn cung thị trường.
Các hộ chăn nuôi ở Lào Cai giữ an toàn đàn lợn nhờ “chăn nuôi không tiếp xúc”. Ảnh: Bích Hợp.
Dù dịch diễn biến phức tạp, song nhiều địa phương như, Gia Phú, Y Tý, Bảo Hà, Khánh Hòa, Nam Cường, Cam Đường… vẫn kiểm soát tốt, không phát sinh ổ dịch mới. Đây là những điểm sáng cho thấy sự vào cuộc quyết liệt và chủ động ngay từ cơ sở, yếu tố quyết định thành công của công tác phòng chống dịch.
Song song với DTLCP, ngành thú y cũng đối mặt với diễn biến phức tạp của các bệnh truyền nhiễm khác. Bệnh Dại đã ghi nhận 13 trường hợp chó mắc bệnh tại 9 địa phương, tăng cao so với cùng kỳ năm 2024. Số liệu này cho thấy nguy cơ dịch bệnh lây sang người luôn hiện hữu, đặc biệt tại các khu vực người dân còn thả rông vật nuôi.
Bệnh Lở mồm long móng (LMLM) tuy giảm so với những năm trước nhưng vẫn phát sinh 71 ca bệnh, trong đó 2 con gia súc chết tại Bảo Hà và Khánh Yên. Đây đều là những bệnh nguy hiểm, đòi hỏi sự giám sát thường xuyên và ứng phó kịp thời.
Chăn nuôi kép kín, khử trùng các đường đi bằng vôi bột đang được nhiều hộ dân tại Lào Cai áp dụng để phòng dịch cho đàn vật nuôi. Ảnh: Bích Hợp.
Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, Lào Cai đặc biệt chú trọng công tác tiêm phòng. Theo báo cáo của Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Chăn nuôi, Thú y, Thuỷ sản tỉnh Lào Cai, tính đến ngày 21/11/2025, toàn tỉnh Lào Cai đã triển khai 1.422.715 liều vaccine các loại cho đàn vật nuôi, trong đó: 109.449 liều vaccine LMLM trâu bò; 67.026 liều vaccine tụ huyết trùng trâu bò; 172.485 liều vaccine dịch tả lợn, THT-PHT; 101.581 liều vaccine Dại; 922.690 liều vaccine cúm gia cầm và 49.484 liều vaccine LMLM cho lợn.
Việc tiêm phòng với quy mô lớn không chỉ giúp tăng tỷ lệ bao phủ mà còn tạo lá chắn vững chắc, hạn chế tối đa nguy cơ bùng phát các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Gia đình anh Đỗ Văn Trường, thôn Làng Bông, xã Xuân Quang (Lào Cai) là một hộ chăn nuôi với 70 lợn nái, mỗi năm sinh ra gần 1.000 lợn thịt. Anh Trường cho biết, những đợt dịch trước đã làm gia đình anh thiệt hại lớn. Không bỏ cuộc, anh Trường bắt tay ngay vào cải tạo chuồng trại, tổng vệ sinh, phun thuốc sát trùng liên tục, rắc vôi bột dày quanh khu nuôi, làm lại hệ thống thoát nước và xây khu xử lý chất thải mới. Các đường đi lại được khử trùng bằng vôi bột và áp dụng mô hình “chăn nuôi không tiếp xúc” khi tái đàn và tiêm vaccine đầy đủ. Nhờ vậy mà năm 2025 dù dịch bùng phát gia đình anh Trường cũng không thiệt hại gì.
Lào Cai triển khai hơn 1,4 triệu liều vaccine bảo vệ đàn vật nuôi. Ảnh: Bích Hợp.
Trao đổi với phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường, bà Cao Thị Hoà Bình, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Chăn nuôi, Thú y, Thuỷ sản tỉnh Lào Cai cho biết, nhằm triệt tiêu mầm bệnh ngoài môi trường, tỉnh Lào Cai đã cấp 25.900 lít hóa chất sát trùng cho các địa phương có dịch và vùng nguy cơ cao.
Cụ thể, 9.681 lít thực hiện Tháng vệ sinh tiêu độc, khử trùng phòng, chống dịch bệnh đợt 1 năm 2025; 7.221 lít thực hiện Tháng vệ sinh tiêu độc, khử trùng phòng, chống dịch bệnh đợt 2 năm 2025 và chống dịch Dịch tả lợn Châu Phi; 6.808 lít phun tiêu độc khử trùng phòng, chống bệnh Cúm gia cầm đợt 1 năm 2025; 2.190 lít cho chống Dịch tả lợn Châu Phi.
Tại nhiều xã vùng cao, chính quyền cơ sở còn phát huy vai trò của các tổ thú y thôn bản, kết hợp tuyên truyền tại chợ phiên, họp thôn và hướng dẫn người dân xử lý chuồng trại đúng cách. Đây là giải pháp thực tế, sát dân, giúp nâng cao nhận thức phòng bệnh.
Bà Cao Thị Hoà Bình cho biết thêm, một trong những nguyên nhân khiến dịch bệnh dễ lây lan là vận chuyển, buôn bán, giết mổ gia súc, gia cầm không đảm bảo kiểm dịch. Vì vậy, Lào Cai đã tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Các đoàn công tác của Sở Nông nghiệp và Môi trường thường xuyên xuống cơ sở, kiểm tra chợ đầu mối, cơ sở giết mổ, điểm tập kết giống...
