Khoai sọ: Cây trồng chủ lực giúp người Mông giảm nghèo

Khoai sọ: Cây trồng chủ lực giúp người Mông giảm nghèo

Xã Phình Hồ, tỉnh Lào Cai là xã vùng cao đặc biệt khó khăn, được sáp nhập từ ba xã Bản Mù, Làng Nhì và Phình Hồ cũ). Đời sống của người dân nơi đây bao đời nay vốn chỉ trông chờ vào cây ngô, cây lúa nương trên những triền đồi dốc. Tuy nhiên, hiệu quả kinh tế từ những loại cây trồng truyền thống này rất thấp, cái nghèo cứ thế đeo bám dai dẳng. Khoảng chục năm trở lại đây, cây khoai sọ nương bắt đầu thay thế dần những nương ngô, nương lúa kém hiệu quả.

Bắt đầu trồng khoai từ năm 2017, mỗi năm nhà anh Giàng A Co ở thôn Mù Thấp trồng khoảng 6 bao củ giống. Anh Co chia sẻ, làm khoai sọ thu nhập cao hơn lúa, ngô. Trên cùng 1 vạt nương, mỗi năm nếu làm lúa chỉ thu được khoảng 5 - 6 triệu đồng. Còn làm khoai sọ, thu nhập phải mười mấy triệu, có năm được hơn 20 triệu đồng. Nhờ đó,  đến nay, kinh tế gia đình anh đã vững vàng hơn.

PB Anh GIÀNG A CO – Thôn Mù Thấp, xã Phình Hồ, tỉnh Lào Cai

Hiện nay, tổng diện tích khoai sọ của cả xã có hơn 330ha. Con số này tăng dần qua các năm. Chính quyền xã đã tích cực vận động người dân rà soát, giảm diện tích trồng lúa nương và ngô kém hiệu quả để chuyển sang trồng khoai sọ.

Đặc điểm của khoai sọ nương là chỉ có thể canh tác trên một thửa đất trong 3 năm liên tục. Sau đó, đất sẽ bị thoái hóa, hết chất dinh dưỡng, năng suất và chất lượng củ giảm mạnh. Vì vậy, xã hướng dẫn cho bà con luân canh các loại cây trồng, đồng thời áp dụng các biện pháp cải tạo đất để đảm bảo phát triển kinh tế ổn định lâu dài. Sau khi trồng khoai sọ 3 vụ sẽ chuyển sang trồng ngô, lúa hoặc cây màu như lạc, khoai sâm… Khi đất màu mỡ sẽ tiếp tục đưa cây khoai sọ trở lại.

PB Anh GIÀNG A CHÚ – Trưởng phòng Kinh tế xã Phình Hồ, tỉnh Lào Cai

Hiện nay, người dân ở đây chủ yếu bán củ tươi vào chính vụ (khoảng tháng 9, 10) nên giá không cao, chỉ dao động 15.000 - 20.000 đồng/kg. Trong khi đó, nếu bảo quản tốt và kéo dài vụ, giá có thể lên tới 30.000 - 50.000, thậm chí 80.000- 100.000 đồng/kg. Để giải bài toán thị trường, xã Phình Hồ đang thúc đẩy mạnh mẽ vai trò của các Hợp tác xã (HTX) và liên kết doanh nghiệp. Hiện trên địa bàn xã đã có 3 HTX đứng ra thu mua sản phẩm cho bà con gồm HTX Dịch vụ Du lịch Kế Khấu Ly, HTX Hưng Thùy và HTX nông nghiệp và du lịch Bản Mù. Các HTX hỗ trợ bà con về kỹ thuật, lựa chọn những củ giống tốt, không bệnh để mang lại chất lượng củ khoai tốt nhất.

PV Anh GIÀNG A VẦU – Giám đốc HTX Nông nghiệp và Du lịch Bản Mù

Có thể khẳng định, cây khoai sọ đang thực sự trở thành cây thoát nghèo của người dân Phình Hồ. Từ một loại cây trồng tự cung tự cấp, khoai sọ đã trở thành hàng hóa chủ lực, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Kết quả rõ rệt nhất là tỷ lệ hộ nghèo của xã đã giảm mạnh. Hiện, chính quyền địa phương đang đặt mục tiêu xây dựng "khoai sọ nương Phình Hồ" trở thành sản phẩm OCOP trong năm 2025 để xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị. Từ đó, đưa loại cây trồng này trở thành "đòn bẩy" giúp đồng bào Mông ở xã vùng cao này thoát nghèo trong những năm tới.