Cả nước hiện có khoảng 6.800 hồ chứa, nhưng chỉ 300 hồ chiếm tới 80% dung tích điều tiết và mới khoảng 200 hồ có cửa van chủ động. Việc vận hành các cơ sở dữ liệu trọng yếu phục vụ điều hành hồ chứa, gồm hệ thống an toàn đập, dữ liệu tưới tiêu của 45.000 công trình, hơn 2.600 trạm đo mưa Vrain và thông tin khí tượng thủy văn quốc gia. Trên cơ sở đó, đơn vị xây dựng mô hình dự báo mưa-dòng chảy, mô phỏng điều tiết hồ bằng các mô hình Mike Nam, Hec-Hms, Mike11, Mike Flood, Hec-ResSim… để phát hành cảnh báo lũ, bản đồ ngập. Tuy nhiên, chất lượng dự báo vẫn phụ thuộc vào dữ liệu mưa và kinh nghiệm chuyên gia, dẫn tới sai số ở một số trận lũ. Các mô hình hiện hành đã cũ, cần nâng cấp để đáp ứng biến đổi khí hậu. Chuyển đổi số là giải pháp đột phá, cấp thiết nhằm giảm thiểu rủi ro, bảo đảm an toàn công trình trong điều kiện mưa lũ ngày càng cực đoan.
Nhập chú thích ảnh
PV Bà ĐOÀN THỊ THẢO– Phó Chi Cục trưởng Chi Cục Tài nguyên nước Sở NN và MT tỉnh Cao Bằng “Trích câu cuối: Trên địa bàn tỉnh cao bằng hiện nay chủ yếu áp dụng thủ công nên việc quản lý và vận hành chưa được kịp thời dựa vào hệ thống cơ bản như là FILE, để xác định lượng mưa trên hồ chứa, chưa có hệ thống giám sát….”
PV TS HÀ NGỌC TUẤN, Trưởng đại diện Weather Plus tại Việt Nam “trích câu cuối vai trò quan trọng chuyển đổi số” câu cuối “chuyển đổi số tác động lớn nhất lên an toàn hồ đập, chúng ta có bức tranh minh bạch hóa vận hành, có cơ sở khoa học dữ liệu”
Theo Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, cơ sở dữ liệu hồ chứa được xây dựng từ năm 2016 nhưng mới hoàn thiện khoảng 900 hồ; dữ liệu quản lý còn rời rạc, thủ công; thiếu trạm đo mưa, thiếu quan trắc ổn định; phối hợp vận hành liên hồ còn khó khăn do chia sẻ dữ liệu thủy lợi-thủy điện chưa đầy đủ. Để khắc phục, ngành thủy lợi cần thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số.
Chuẩn hóa dữ liệu hệ thống hồ chứa
PV Ông PHAN TIẾN AN, Trưởng Phòng An toàn hồ đập và hồ chứa nước (Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường).trích câu thứ 2, nói lại ”Cục đang triển khai các bước… xây dựng …vận hành hồ chứa hiệu quả… rà soát quy trình vận hành hồ chứa…..”
Việc cập nhật cơ sở dữ liệu mưa - lũ, thông số thiết kế và tiêu chuẩn an toàn đập để phù hợp với các giá trị cực đoan mới của thời tiết là yêu cầu cấp thiết. Chuyển đổi số không chỉ dừng ở việc số hóa dữ liệu, mà phải giúp ngành giải quyết các bài toán thực tế: dự báo lũ, tính toán dung tích phòng lũ và hỗ trợ ra quyết định theo thời gian thực. Sự phối hợp chặt chẽ giữa thủy lợi và thủy điện, cùng việc ứng dụng công nghệ mới và dữ liệu hiện đại, sẽ là nền tảng để bảo đảm an toàn hạ du và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh khí hậu ngày càng cực đoan.
