Hành trình hơn 20 năm 'đánh thức' giá trị địa chất Việt Nam
Thứ Bảy 22/11/2025 , 16:45 (GMT+7)
Hơn 20 năm gắn bó với nghiên cứu địa chất, PGS, TS Trần Tân Văn đã góp phần quan trọng trong việc "đánh thức" giá trị địa chất Việt Nam
Hành trình hơn 20 năm 'đánh thức' giá trị địa chất Việt Nam
Hơn 20 năm gắn bó với nghiên cứu địa chất, PGS, TS Trần Tân Văn đã góp phần quan trọng trong việc "đánh thức" giá trị địa chất Việt Nam
Những vùng đất của Việt Nam được UNESCO ghi danh Di sản Thế giới, cùng với sự ra đời của các Công viên địa chất toàn cầu, đã mang đến một diện mạo mới cho nhiều địa phương. Du lịch văn hóa – sinh thái khởi sắc hơn, bản sắc của cộng đồng được khơi dậy, và người dân có thêm những sinh kế bền vững từ chính quê hương mình.
Nếu các Di sản Thế giới như Tràng An hay danh thắng đá vôi mang giá trị nổi bật toàn cầu về tự nhiên, văn hóa, cảnh quan thì các Công viên địa chất lại là mô hình phát triển lãnh thổ toàn diện, nơi giá trị địa chất, đa dạng sinh học, văn hóa và cộng đồng được gắn kết, quản lý thống nhất để phục vụ mục tiêu phát triển bền vững.
Để có được những thành tựu song hành ấy là nỗ lực của những người làm hồ sơ, những nhà khoa học thầm lặng khảo sát từng lớp địa tầng, bảo tồn từng chứng tích quá khứ, chuẩn hóa từng bộ tài liệu theo tiêu chuẩn khắt khe của UNESCO. Chính họ đã góp phần đưa Việt Nam trở thành một điểm sáng của khu vực trong bảo tồn và phát huy giá trị địa chất – văn hóa.
Với hơn 20 năm gắn bó với ngành địa chất, từng đảm nhiệm cương vị Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, PGS, TS Trần Tân Văn là một trong những người tiên phong trong việc xây dựng các hồ sơ Di sản Thế giới và Công viên Địa chất Toàn cầu UNESCO cho Việt Nam. Những công trình như Cao nguyên đá Đồng Văn, Quần thể danh thắng Tràng An, Non nước Cao Bằng… đều mang dấu ấn của ông.
Dưới sự dẫn dắt của ông, những lớp địa tầng không chỉ trở thành tri thức, mà còn biến chúng thành giá trị cho cộng đồng.
Năm 2010, hồ sơ Cao nguyên đá Đồng Văn được UNESCO công nhận – đánh dấu bước ngoặt không chỉ cho ngành địa chất, mà còn cho tiến trình hội nhập quốc tế của khoa học Việt Nam.
PGS, TS TRẦN TÂN VĂN - Chuyên gia Cao cấp về Công viên Địa chất toàn cầu
Với ông, giá trị của địa chất không chỉ là khoa học khô khan, mà còn là cách con người hiểu và trân trọng vùng đất mình đang sống.
Sau Đồng Văn, dấu chân của ông tiếp tục hiện diện ở Tràng An, Non nước Cao Bằng, Đắk Nông.
Ở mỗi nơi, ông đều để lại dấu ấn của người làm khoa học tận tụy, kiên trì, và đầy tâm huyết.
PGS, TS TRẦN TÂN VĂN - Chuyên gia Cao cấp về Công viên Địa chất toàn cầu
Với các đồng nghiệp tại Viện Khoa học Địa chất & Khoáng sản, ông Văn không chỉ là người lãnh đạo tận tâm mà còn là người truyền cảm hứng cho thế hệ sau về sự tâm huyết và tình yêu nghề.
Ông TRỊNH HẢI SƠN - Viện trưởng Viện KH Địa chất và Khoáng sản
Ông ĐOÀN THẾ ANH – PGĐ Trung tâm Karst và Di sản đia chất, Viện KH Địa chất và Khoáng sản
Dù bận rộn với công việc quản lý hay những chuyến khảo sát dài ngày, ông Văn luôn dành thời gian chỉ dẫn cho lớp cán bộ trẻ trong Viện. Chính sự tỉ mỉ của ông trong từng con số, từng ghi chép đã khiến họ “thấm” dần tinh thần làm nghề.
Chị ĐOÀN THỊ NGỌC HUYỀN – Trung tâm Karst và Di sản đia chất, Viện KH Địa chất và Khoáng sản
Hơn mười lăm năm kể từ khi Cao nguyên đá Đồng Văn được UNESCO công nhận, Việt Nam không chỉ có bốn Công viên địa chất toàn cầu, mà còn sở hữu nhiều Di sản Thế giới mang giá trị nổi bật toàn cầu. Những danh hiệu ấy đã mở ra bước phát triển quan trọng cho các địa phương: du lịch tăng trưởng mạnh, bản sắc văn hóa được khơi dậy, cộng đồng có thêm sinh kế bền vững.
Để đạt được những thành tựu đó là công sức của những người làm hồ sơ địa chất như PGS,TS Trần Tân Văn, những nhà khoa học thầm lặng đi qua từng lớp đá, từng thung lũng, cẩn trọng ghi chép, đối chiếu và bảo tồn giá trị.
Nhờ tâm huyết ấy, các giá trị địa chất – văn hóa – con người không chỉ được bảo tồn một cách bài bản, mà còn trở thành động lực để nhiều địa phương đổi mới tư duy phát triển. Từ du lịch cộng đồng, dịch vụ trải nghiệm, giáo dục di sản đến gìn giữ nghề truyền thống, tất cả đang góp phần tạo sinh kế, nâng tầm bản sắc và hướng tới phát triển bền vững cho từng vùng đất.