Sự tham gia của các hợp tác xã lâm nghiệp bền vững đã góp phần không nhỏ vào kết quả chung trong bức tranh phát triển kinh tế xã hội, giảm nghèo tại Huế.
MC: Thưa quý vị và các bạn! Huế là địa phương có tiềm năng và lợi thế sản xuất kinh doanh rừng trồng, đặc biệt là rừng gỗ lớn gắn với chứng chỉ rừng bền vững FSC. Diện tích rừng và đất lâm nghiệp của địa phương này đạt hơn 325.000 ha, chiếm 65,7% diện tích đất tự nhiên.
Thời gian qua, thành phố Huế đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách, đẩy mạnh tuyên truyền chuyển đổi trồng rừng gỗ nhỏ sang trồng rừng gỗ lớn, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập, giúp nhiều hộ vươn lên làm giàu từ rừng, nhất là các hộ dân tại các vùng núi và vùng gò đồi. Trong đó, sự tham gia của các hợp tác xã lâm nghiệp bền vững đã góp phần không nhỏ vào kết quả chung trong bức tranh phát triển kinh tế xã hội, giảm nghèo tại Huế.
Hợp tác xã Lâm nghiệp bền vững Thượng Nhật, ở xã Nam Đông, thành phố Huế được thành lập năm 2009 với 29 thành viên tham gia.
Ban đầu, HTX đã huy động nguồn vốn từ các thành viên tham gia gần 900 triệu đồng và triển khai các phương án sản xuất kinh doanh như: sản xuất cây giống lâm nghiệp, thu mua gỗ của thành viên và nông dân trong vùng bán cho doanh nghiệp.
Năm 2021, HTX được chính quyền địa phương tạo điều kiện thuê diện tích đất hơn 4.500 m2 để xây dựng trụ sở làm việc và nhà xưởng chế biến gỗ. HTX đã chủ động trong việc mua máy móc, trang thiết bị phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh với công suất đạt 300 mét khối gỗ/ tháng.
Trước đây chưa có HTX, chúng tôi bán gỗ ra thị trường giá không được ổn định. Khi HTX thành lập, chúng tôi đã thu mua và sản xuất tại xưởng, liên kết với các doanh nghiệp, giá cả ổn định, tạo được công ăn việc làm cho thành viên và người địa phương ổn định.
Hiện, HTX Lâm nghiệp bền vững Thượng Nhật đã chủ động liên kết với 4 doanh nghiệp để cung ứng sản phẩm gỗ bán thành phẩm như: Pallet gỗ, Ke góc gỗ, ván ghép thanh, mùn cưa…thông qua hợp đồng liên kết với các doanh nghiệp. 3 năm qua, doanh thu của HTX không ngừng tăng lên, uy tín với nông dân và doanh nghiệp ngày càng tăng cao. Không những thế, HTX còn tạo việc làm thường xuyên cho 20 công nhân là người dân tộc Cơ tu với mức thu nhập ổn định.
Bà HỒ THỊ ĐIỆP
Giám đốc HTX Lâm nghiệp bền vững Thượng Nhật, xã Nam Đông, TP. Huế
Trước đây chưa có nhà xưởng ở đây thì thu nhập thấp hơn. Giờ có nhà xưởng, công việc ổn định, lao động thường xuyên cũng được 5-7 triệu/ tháng, có bảo hiểm rồi. Hợp tác xã cũng dự định đầu tư mở rộng tiếp.
Từ diện tích nhỏ lẻ ban đầu, đến nay HTX Lâm nghiệp bền vững Thượng Nhật có 135 ha rừng gỗ lớn, trong đó 95 ha diện tích đã đạt chứng chỉ FSC. Khi chuyển sang trồng rừng gỗ lớn, chu kỳ kéo dài từ 7 - 8 năm rừng sẽ được thu hoạch 1 lần nên gỗ đạt chất lượng cao hơn, nông dân có thu nhập từ 250 - 300 triệu đồng/ha thay vì chỉ thu hoạch được 70-80 triệu đồng/ha trong 3-5 năm.
Không còn tâm lý thu hoạch gỗ non, cũng không còn giữ cách làm truyền thống, 29 thành viên của HTX đều là người dân tộc Cơ tu đã hiểu và thuần thục kỹ thuật trồng và chăm sóc rừng gỗ lớn, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Ông TRẦN ĐÌNH LỪA
HTX Lâm nghiệp bền vững Thượng Nhật, xã Nam Đông, TP. Huế
Trước đây anh em chúng tôi ở trong làng thì 3 năm khai thác 1 lượt, sau đó gia nhập Hợp tác, họ nói mình để 5-7 năm có lợi, vừa cây to, cao, sau mình rút kinh nghiệm lại không khai thác từ 2-3 năm nữa. Mình để từ 5-7 năm, diện tích đỡ xói mòn đất, vừa lợi cây to và cao. Một lần mình thu hoạch 1 cái là vừa được tiền, vừa giữ được đất, khi trồng lại sẽ hiệu quả. Lá cây rụng ở dưới càng nhiều mình càng đỡ phải mua phân, tro bón cho cây.
Ông TRẦN VĂN TRÍ
HTX Lâm nghiệp bền vững Thượng Nhật, xã Nam Đông, TP. Huế
Từ khi chuyển từ rừng trồng gỗ nhỏ sang gỗ lớn là nội dung hết sức quan trọng với người dân chúng tôi, mang lại lợi ích rất lớn. Thứ nhất là được tham gia tập huấn, nâng cao nhận thức về chăm sóc khai thác rừng trồng, thứ hai là giảm chi phí, ít sâu bệnh, ba là bảo vệ được môi trường. Trong thời gian tới, người dân chúng tôi sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình này để đem lại kinh tế cho người dân chúng tôi.
Hiện nay, thành phố Huế đã phát triển được 22 HTX lâm nghiệp bền vững liên kết theo chuỗi giá trị với doanh nghiệp. Trong đó nhiều HTX có doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm, mỗi HTX giải quyết việc làm cho khoảng 20-40 lao động trong vùng với mức thu nhập ổn định từ 5-7 triệu đồng, với công nhân kỹ thuật, mức lương sẽ cao hơn.
Như vậy, trong lúc nhàn rỗ, chờ rừng gỗ lớn đạt chu kỳ khai thác, những người dân ở miền núi sẽ có thu nhập ổn định để trang trải cho cuộc sống gia đình.
Ngành nông nghiệp Huế xác định, các hợp tác xã lâm nghiệp chính là lực lượng nòng cốt, tập hợp nông dân, liên kết doanh nghiệp xây dựng chuỗi giá trị gỗ rừng trồng ngày càng phát triển và bền vững hơn.
Ông HỒ ĐĂNG KHOA
Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn và Quản lý chất lượng, Sở NN-MT Huế
Hợp tác xã vừa đóng vai trò sản xuất, vừa là đầu mối trung gian thu mua gỗ rừng trồng, chế biến cung ứng lại cho các nhà máy xuất khẩu. Đây là mắt xích quan trọng, góp phần cho sự thành công của chuỗi, đồng thời hạn chế khâu trung gian thu mua của tư thương, từ đó các hộ dân trong chuỗi liên kết có kinh tế cải thiện hơn. Mặt khác, các HTX cũng sẽ quan tâm đầu tư vào cơ sở hạ tầng, máy móc, nâng cao giá trị sản phẩm gỗ chế biến, tạo công ăn việc làm cho hộ dân, hộ lâm sinh dựa vào rừng để phát triển kinh tế.
Theo thống kê, tỷ lệ hộ nghèo (theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025) chung toàn TP. Huế từ 4,93% vào cuối năm 2021 giảm còn 1,4 % vào cuối năm 2024. TP. Huế đặt mục tiêu đến cuối năm 2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 75% và tỷ trọng lao động trong ngành nông nghiệp giảm còn 24,8%. Dự kiến hết năm nay, tỷ lệ hộ nghèo chung toàn thành phố giảm còn dưới 1,2%.
UBND TP Huế đặt mục tiêu sẽ giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều theo chuẩn nghèo giai đoạn 2026-2030 bình quân từ 0,3-0,4%/năm, phấn đấu đến cuối năm 2030 thành phố cơ bản không còn hộ nghèo, có ít nhất 50% số xã nghèo thoát khỏi tình trạng nghèo đạt chuẩn nông thôn mới. Giai đoạn 2031-2035 không còn hộ nghèo sống dưới mức sống tối thiểu, 100 % số xã thoát nghèo, đạt chuẩn nông thôn mới.
MC: Thưa quý vị và các bạn!
Từ một hợp tác xã nhỏ chỉ với vài chục thành viên, đến nay HTX Lâm nghiệp bền vững Thượng Nhật đã trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế rừng, tạo sinh kế ổn định cho đồng bào Cơ tu và góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo bền vững của thành phố Huế. Mô hình trồng rừng gỗ lớn, liên kết theo chuỗi giá trị không chỉ đem lại thu nhập cao hơn, mà còn giúp bảo vệ đất đai, môi trường sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Những kết quả này cho thấy, khi người dân được tổ chức lại sản xuất, được tham gia liên kết và đào tạo kỹ thuật, thì rừng không chỉ là sinh kế mà còn trở thành nền tảng cho sự phát triển bền vững.
Trong giai đoạn tới, Huế đặt mục tiêu mở rộng hệ thống HTX lâm nghiệp, nhân rộng những mô hình hiệu quả để kinh tế rừng thực sự trở thành trụ đỡ, góp phần đưa tỷ lệ hộ nghèo của thành phố giảm sâu và tiến tới không còn hộ nghèo vào năm 2030.
Chương trình đến đây là hết! Cảm ơn quý vị đã quan tâm theo dõi! Kính chào và hẹn gặp lại!
Quang Dũng - Hải Đăng
