Nơi tri thức ‘nảy mầm’ từ đất
Việc UBND xã Nội Bài phối hợp cùng Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam tổ chức lớp tập huấn kỹ thuật sản xuất rau hữu cơ không chỉ là một buổi truyền đạt kiến thức thông thường mà còn khẳng định quyết tâm của địa phương đưa nông nghiệp hữu cơ gắn với du lịch trải nghiệm trở thành trụ cột phát triển.
Phó Chủ tịch UBND xã Nội Bài Nguyễn Ngọc Tân phát biểu tại buổi tập huấn. Ảnh: Nguyễn Hà.
Phó Chủ tịch UBND xã Nội Bài Nguyễn Ngọc Tân khẳng định, nông nghiệp sinh thái là một mắt xích trong chuỗi sinh kế đa dạng, kết nối đất đai, con người và thị trường. Việc kiên trì theo đuổi mô hình này, dù xuất phát điểm còn nhiều gian nan, nhưng chúng tôi có quyết tâm lớn.
Ở ‘lớp học trên đồng ruộng’ không chỉ có những bài giảng lý thuyết khô khan. Dưới sự hướng dẫn của các thành viên Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam, nông dân được trực tiếp ra đồng, quan sát quy trình thực địa, đối chiếu lý thuyết về kỹ thuật canh tác, ghi chép nhật ký sản xuất và các điều kiện tham gia chuỗi PGS (hệ thống bảo đảm cùng tham gia) ngay trên mảnh đất của mình.
Theo tiêu chuẩn của PGS Việt Nam, nông dân phải tuân thủ quy tắc 100% không sử dụng hóa chất tổng hợp và duy trì chu kỳ kiểm tra chất lượng ít nhất 3 lần/năm. Chỉ với sự minh bạch này, rau hữu cơ Nội Bài mới có thể giữ vững thương hiệu và đạt được mức giá bán ổn định, cao hơn 1,5 - 2 lần so với rau canh tác thông thường.
Mô hình này giúp người nông dân chuyển từ vai trò người thực hiện thủ công sang người làm chủ quy trình. Đồng thời, giúp họ hiểu rằng, canh tác hữu cơ không chỉ là không dùng hóa chất mà là một hệ thống kỹ thuật tổng thể, đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và trách nhiệm cao.
‘Giữ lửa’ sinh kế giữa dòng chảy thách thức
Sản phẩm rau của địa phương đã vào được chuỗi siêu thị nghiêm ngặt như AEON, hành trình phát triển nông nghiệp hữu cơ tại Nội Bài vẫn còn nhiều chông gai. Những khó khăn này là bức tranh chân thực phản ánh sự ‘giằng co’ giữa mô hình kinh tế truyền thống và xu hướng nông nghiệp hiện đại.
Anh Hoàng Văn Hưng, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ - Kinh doanh Nông nghiệp Hữu cơ Bái Thượng. Ảnh: Nguyễn Hà.
Phân tích của anh Hoàng Văn Hưng, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ - Kinh doanh Nông nghiệp Hữu cơ Bái Thượng đã chỉ ra hai thách thức cốt lõi. Thứ nhất là sự nghiêm ngặt của thị trường hiện đại với việc đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng cao đồng nghĩa với rủi ro sản xuất luôn hiện hữu, chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể khiến nông sản bị loại bỏ.
Với sự hỗ trợ về thuế phí và đầu ra, xã Nội Bài kỳ vọng mở rộng diện tích canh tác hữu cơ lên 20 - 25 ha trong 3 năm tới.
Thứ hai, khó khăn lớn nhất nằm ở nguồn nhân lực, bởi lẽ, sản xuất hữu cơ đòi hỏi kỹ thuật cao, sự tỉ mỉ và kiên nhẫn, nhưng lại phải cạnh tranh khốc liệt với khu công nghiệp. Để đảm bảo sản xuất hữu cơ, cần khoảng 100 - 120 công lao động/ha mỗi vụ, cao hơn 30 - 40% so với sản xuất thông thường.
Còn chị Trần Thị Thơ, một trong những hộ tiên phong, đã chia sẻ những trăn trở về sức tiêu thụ. Khi sức mua của siêu thị giảm, trong khi thị trường truyền thống vẫn chuộng rau thông thường giá rẻ hơn, đầu ra của hợp tác xã bị ảnh hưởng trực tiếp. Đây là vấn đề mang tính hệ thống, đòi hỏi sự can thiệp và hỗ trợ về kết nối thị trường mạnh mẽ hơn từ chính quyền địa phương và các tổ chức liên quan.
Một góc khu trồng rau hữu cơ. Ảnh: Nguyễn Hà.
Trước những băn khoăn, trăn trở này, xã Nội Bài đã cam kết tiếp tục phối hợp với Hiệp hội và hệ thống PGS để hỗ trợ nông dân cả về kỹ thuật, tổ chức sản xuất lẫn kết nối thị trường thể hiện trách nhiệm đồng hành. Mục tiêu cuối cùng là hình thành chuỗi rau hữu cơ hoàn chỉnh, biến nông nghiệp sinh thái thành điểm nhấn của địa phương.
