Lịch thời vụ từng vùng sinh thái
Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Ngô Công Thức vừa ký ban hành Thông báo về khung lịch thời vụ xuống giống các vụ lúa trong năm, áp dụng trên địa bàn toàn tỉnh. Đây là căn cứ quan trọng giúp các địa phương chủ động bố trí sản xuất, né lũ, né rầy, thích ứng với biến đổi khí hậu, đảm bảo an ninh lương thực và nâng cao sức cạnh tranh hạt gạo.
Xây dựng khung lịch thời vụ xuống giống các vụ lúa trong năm, giúp các địa phương chủ động bố trí sản xuất, phòng chống dịch bệnh, thờ tiết bất lợi, nâng cao hiệu quả sản xuất. Ảnh: Trung Chánh.
Hiện toàn tỉnh An Giang có hơn 623.000ha đất lúa, được chia thành bốn vùng sinh thái đặc trưng. Vùng giữa sông Tiền và sông Hậu với hơn 63.000ha là khu vực phù sa màu mỡ, thuận lợi cho sản xuất 3 vụ/năm. Vùng Tứ giác Long Xuyên chiếm diện tích lớn nhất, hơn 327.600ha, có hệ thống thủy lợi hoàn chỉnh, là “vựa lúa chiến lược” của tỉnh. Vùng Tây sông Hậu có trên 121.900ha, nguồn nước chủ động, còn vùng U Minh Thượng với hơn 110.700ha chịu tác động phèn, mặn đặc thù, thích hợp mô hình lúa - tôm hoặc lúa mùa.
Dựa vào đặc điểm từng vùng sinh thái, tỉnh đã xây dựng khung lịch thời vụ cho 4 vụ chính: mùa, đông xuân, hè thu và thu đông. Vụ mùa xuống giống 25/8-20/10, tập trung tại U Minh Thượng, ven sông Cái Lớn và ven biển, lúa nương (vùng Tứ giác Long Xuyên). Tỉnh khuyến cáo vùng chịu mặn cần rửa mặn trước 20-30 ngày và chọn giống chịu hạn, mặn để gieo, cấy.
Vụ đông xuân có khung lịch chung từ 1/11-31/12 (riêng U Minh Thượng từ 5/10 - 15/11 để né mặn), là vụ quan trọng nhất năm, cho năng suất và chất lượng cao. Khuyến cáo nông dân xuống giống tập trung, áp dụng 3 Giảm - 3 Tăng, 1 Phải 5 Giảm, quy trình Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao và IPM.
Vụ hè thu xuống giống 15/3-15/5, dễ gặp hạn, mặn đầu vụ và mưa bão cuối vụ. Riêng vùng U Minh Thượng cần vào vụ muộn hơn (15/5-15/6) tùy thuộc vào nguồn nước trời. Vụ thu đông từ 10/7-10/9, chỉ bố trí ở nơi đê bao an toàn, sử dụng giống ngắn ngày, chịu ngập úng để bảo đảm an toàn trong mùa mưa.
UBND tỉnh An Giang yêu cầu địa phương chủ động theo dõi khí tượng, thủy văn, linh hoạt điều chỉnh trong khung quy định nhưng không phá vỡ kế hoạch chung. Đây là giải pháp trọng tâm để An Giang ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp ở ĐBSCL.
Sản xuất gắn với thị trường
Để khung lịch thời vụ phát huy hiệu quả, UBND tỉnh An Giang giao nhiệm vụ rõ ràng cho các sở, ngành và địa phương. Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì hướng dẫn, tập huấn kỹ thuật, dự báo sâu bệnh; kiểm tra tiến độ triển khai tại các xã, phường. Sở Công Thương kết nối thị trường, hỗ trợ thông tin tiêu thụ và nhu cầu xuất khẩu để định hướng cơ cấu giống phù hợp tín hiệu thị trường.
An Giang hiện có hơn 623.000ha đất lúa, được bố trí lịch sản xuất với 4 vụ chính, tổng diện tích gieo trồng khoảng 1,3 triệu ha, sản lượng thu hoạch từ 8,7-8,7 triệu tấn lúa/năm. Ảnh: Trung Chánh.
Chính quyền xã, phường có vai trò then chốt khi trực tiếp lập lịch gieo sạ từng cánh đồng theo điều kiện thủy lợi, nguồn nước, lịch triều, lũ. Các địa phương phải vận động nông dân xuống giống tập trung, đồng loạt. Rà soát nâng cấp đê bao, nạo vét kênh mương, chủ động trữ nước ngọt trong mùa khô và vệ sinh đồng ruộng trước khi gieo sạ.
Việc tổ chức sản xuất theo lịch chung không chỉ giúp bảo đảm an toàn mùa vụ mà còn tạo vùng nguyên liệu lớn, ổn định, gia tăng khả năng đàm phán hợp đồng. Trong đó, Hợp tác xã đóng vai trò cầu nối giữa nông dân, doanh nghiệp, giữa sản xuất và thị trường. Tỉnh khuyến khích hợp tác xã sử dụng giống xác nhận, tăng cường cơ giới hóa, áp dụng công nghệ sinh thái, IPM, IPHM. Tổ chức sản xuất đồng bộ để thuận lợi ký kết bao tiêu, nâng cao giá trị và tính minh bạch trong chuỗi lúa gạo.
Việc ban hành khung lịch thời vụ cả năm là bước quan trọng hướng đến sản xuất lúa bền vững, giảm rủi ro thiên tai, chủ động trong điều hành thủy lợi, đồng thời nâng cao sức cạnh tranh cho hạt gạo An Giang trên thị trường trong nước và quốc tế.
