Xây dựng các mô hình canh tác thông minh
Với địa hình núi cao, sản xuất lúa chủ yếu trên các ruộng bậc thang, nhỏ lẻ, manh mún, địa hình dốc với phương pháp truyền thống ngập nước kéo dài không chỉ sử dụng nhiều nước mà còn làm gia tăng phát thải khí mê-tan. Bởi thế, việc áp dụng các kỹ thuật canh tác mới, phù hợp với điều kiện địa hình, khí hậu và tập quán sản xuất tại địa phương được xem là hướng đi tất yếu nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, giảm thiểu tác động môi trường và phát triển nền nông nghiệp theo hướng bền vững.
Thời gian qua, tỉnh Lào Cai đã chủ động triển khai nhiều chương trình nông nghiệp giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu. Một trong những mô hình hiệu quả là “Canh tác lúa thông minh, giảm phát thải khí nhà kính” tại các xã Khánh Yên, Dương Quỳ và Kim Sơn với tổng diện tích 199ha.
Mô hình này áp dụng các kỹ thuật tiên tiến như: tưới ngập khô xen kẽ (AWD) giúp tiết kiệm nước và giảm phát thải khí mê-tan; sử dụng phân bón tan chậm, phân hữu cơ và vi sinh thay cho phân hóa học nhằm giảm khí thải N2O; quản lý dịch hại tổng hợp bằng chế phẩm sinh học; xử lý rơm rạ sau thu hoạch bằng chế phẩm vi sinh thay vì đốt. Đồng thời, ứng dụng công nghệ số như: máy bay không người lái, cảm biến độ ẩm để tối ưu hóa quy trình sản xuất.
Lào Cai đã chủ động triển khai nhiều chương trình nông nghiệp giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu. Ảnh: Thanh Ngà.
Ngoài ra, mô hình sản xuất lúa bền vững giảm phát thải khí nhà kính được triển khai tại các xã: Thác Bà, Hưng Khánh, Văn Chấn, Mậu A với tổng diện tích 24ha trong giai đoạn 2023 - 2025, do tổ chức Stichting Ofam Novib (Hà Lan) tài trợ đang mang lại những hiệu quả tích cực.
Mục tiêu 70% diện tích lúa áp dụng biện pháp canh tác giảm phát thải
Theo bà Cao Thị Hòa Bình, Chi cục Trưởng Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Chăn nuôi thủy sản tỉnh Lào Cai, địa phương đang xây dựng Đề án phát triển toàn diện khu vực nông thôn giai đoạn 2026 - 2030 với ba trụ cột chính: nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh. Trong đó, việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng xanh, sinh thái, tuần hoàn và tạo chuỗi giá trị cao được xem là định hướng chủ đạo.
Tỉnh Lào Cai phấn đấu đến năm 2035 có 70% diện tích lúa áp dụng biện pháp canh tác giảm phát thải, 60% diện tích cây trồng cạn thực hiện quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp IPHM. Ảnh: Thanh Ngà.
Đặc biệt, sau khi Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025 - 2035 tầm nhìn đến 2050”, Lào Cai đã nhanh chóng xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể trên địa bàn tỉnh. Mục tiêu đến năm 2035, Lào Cai đặt mục tiêu giảm ít nhất 15% lượng phát thải khí nhà kính trong trồng trọt so với năm 2020. Tỉnh phấn đấu có 70% diện tích lúa áp dụng biện pháp canh tác giảm phát thải, 60% diện tích cây trồng cạn thực hiện quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp IPHM. Đồng thời,
Cùng với việc triển khai các mô hình canh tác mới, Lào Cai tăng cường đào tạo, tập huấn kỹ thuật, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến tài liệu kỹ thuật và chính sách, từng bước thay đổi thói quen canh tác theo hướng bền vững.
Với chiến lược rõ ràng, tầm nhìn dài hạn và sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, ngành chức năng và người dân, Lào Cai đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại và phát thải thấp.
Lào Cai sẽ xây dựng nhãn hiệu “Phát thải thấp” cho 1 đến 2 sản phẩm trồng trọt chủ lực như lúa, chè, cây ăn quả; thí điểm các mô hình phát triển tín chỉ các-bon và xây dựng cơ sở dữ liệu phát thải kết nối đồng bộ với hệ thống quốc gia.
