Ngôi nhà giúp rau màu 'vượt nắng, thắng mưa', sản xuất được quanh năm

Ánh nắng sớm nghiêng nhẹ qua những triền núi, rọi xuống khu nhà màng phủ trắng một góc con đường bê tông ở xã Bình Lư (tỉnh Lai Châu). Những dãy nhà màng nối tiếp nhau, mỗi khu rộng khoảng 2.000m², ghi dấu những bước chuyển mình trong phát triển nông nghiệp ở miền biên viễn.

Bên trong, tiếng nước tưới rì rào hòa cùng nhịp bước chân rộn ràng. Toàn bộ 7.000m² nhà màng trên địa bàn xã hiện đều thuộc Tổ hợp tác rau Tân Bình do anh Trần Đình Vượng làm Tổ trưởng. Anh Vượng ngày nào cũng cần mẫn kiểm tra từng luống rau, đôi tay chai sạn, rám nắng nhưng mắt luôn ánh lên niềm tin về cuộc sống tốt đẹp hơn nhờ nông nghiệp.

Quyết tâm thay đổi

Toàn bộ cơ ngơi nhà màng vừa được hoàn thiện vào đầu năm 2024 khi địa phương triển khai Nghị quyết 07 của HĐND tỉnh Lai Châu hỗ trợ 100.000 đồng/m² nhà màng và 50% chi phí hệ thống tưới. Từ số vốn tích góp nhiều năm cùng chính sách hỗ trợ của Nhà nước, anh Vượng cùng các thành viên đã mạnh dạn xây dựng 7.000m² nhà màng với vốn đầu tư hơn 600 triệu đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 100 triệu đồng, riêng hệ thống tưới trị giá 50 triệu đồng cũng được hỗ trợ một nửa.

Cây rau đã gắn bó với người dân Bình Lư từ lâu. Trước năm 2024, anh Vượng cùng các thành viên Tổ hợp tác có hơn 1,5ha trồng rau ngoài trời theo hướng hàng hóa, chủ yếu là cải ngọt, cà chua, dưa chuột, cung cấp cho chợ Tam Đường và các tỉnh lân cận. Nhưng khi ấy, việc trồng trọt phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết.

“Mưa dầm là rau úng, kỹ thuật chưa có, có vụ kéo dài đến 50 ngày mới thu được, nhiều khi mưa kéo dài, rau bị sâu bệnh chẳng có gì để bán”, anh Vượng nhớ lại. Những năm đó, lợi nhuận chỉ khoảng 30 - 40 triệu đồng/năm. Người dân phải đi làm thuê, xuống miền xuôi đi phụ hồ, còn nghề trồng rau gần như chỉ dành cho người già, không đủ sức lao động nặng.

Những vụ rau thắng lớn nhờ... mưa bão

Từ khi xây dựng nhà màng, mọi thứ đã đổi khác. Trong không gian kín, nhiệt độ được duy trì ổn định ở mức 25 - 28°C, cây rau phát triển đều, ít sâu bệnh. “Nhờ nhà màng, tôi tiết kiệm được khoảng 30% phân bón, giảm 30% thuốc bảo vệ thực vật, mẫu mã rau đẹp, sản lượng cao gấp đôi”, anh Vượng bộc bạch.

Mỗi 1.000m² trồng cải ngọt cho năng suất khoảng 1 tấn/vụ, trồng liên tục 10 - 11 vụ/năm, trong khi nếu trồng ngoài trời một năm chỉ được khoảng 6 - 7 vụ.

Năm nay miền Bắc hứng chịu nhiều trận bão lớn, ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất nông nghiệp, nhất là rau màu. Nhiều nơi rau trồng ngoài trời bị dập nát, không cho thu hoạch. Nhưng tại Bình Lư, 7.000m² nhà màng của Tổ hợp tác rau Tân Bình vẫn xanh tốt, vụ nối vụ. Gần chục lứa rau được thu đều đặn, cung cấp cho toàn tỉnh và các tỉnh miền xuôi. Giá bán ổn định ở mức 13.000 đồng/kg, riêng tháng 9 và 10 lên tới 15.000 đồng/kg. Chỉ tính riêng hai mặt hàng cải ngọt và dưa chuột, Tổ hợp tác thu lãi hơn 300 triệu đồng, chi trả hết nợ cũ, có thêm vốn đầu tư cải tạo đất, phát triển thêm các loại rau mới.

Toàn bộ nhà màng được lắp đặt hệ thống lọc nước tại giếng, loại bỏ vôi và tạp chất. Kết quả kiểm định của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lai Châu cho thấy nguồn nước đạt chuẩn để sản xuất VietGAP. “Làm sạch từ gốc mới bền. Rau ngon là nhờ đất và nước”, anh Vượng khẳng định.

Câu chuyện của anh Vượng được ông Trần Như Hợp, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Lư lấy làm gương điển hình khi nói về tầm nhìn phát triển nông nghiệp của địa phương: “Phát triển nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng khoa học, công nghệ là một trong những khâu đột phá trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã. Việc mở rộng mô hình nhà màng, nhà lưới là hướng đi phù hợp với điều kiện địa phương. Bình Lư có lợi thế khí hậu mát mẻ, đất đai màu mỡ, rất thích hợp cho sản xuất rau an toàn”.

Ông Hợp cho biết thời gian tới, xã sẽ tiếp tục hỗ trợ nông dân liên kết tiêu thụ sản phẩm, gắn với truy xuất nguồn gốc và sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hướng tới xây dựng thương hiệu, tạo sản phẩm đặc trưng của tỉnh.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lai Châu, tổng diện tích trồng rau toàn tỉnh hiện đạt hơn 3.210ha, sản lượng khoảng 23.500 tấn. Trên 95% số mẫu rau được kiểm tra đạt tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Định hướng tiếp theo của ngành nông nghiệp tỉnh là truy xuất nguồn gốc các vùng trồng, tạo điều kiện hỗ trợ cho nông dân xây dựng thêm nhà màng, phát triển ứng dụng công nghệ cao trong trồng rau.