Trong bức tranh phát triển thủy sản của Lâm Đồng, cá tầm nổi lên là một sản phẩm chủ lực, mang tính hàng hóa cao, vừa tạo sinh kế ổn định cho người dân, vừa khẳng định thương hiệu trên thị trường cả nước. Nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi và sự định hướng đúng đắn của ngành chức năng, nghề nuôi cá tầm tại Lâm Đồng đang từng bước vươn lên mạnh mẽ, trở thành điểm sáng của kinh tế nông nghiệp tỉnh.
Lâm Đồng hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh nghề nuôi cá nước lạnh, đặc biệt là cá tầm. Ảnh: Phương Chi.
Từ lợi thế nguồn nước lạnh
Trữ lượng nước lạnh dồi dào, nhiệt độ nước ổn định và hệ thống hồ chứa thủy điện rộng lớn là điều kiện lý tưởng để Lâm Đồng phát triển nuôi cá nước lạnh, đặc biệt là cá tầm. Từ vài mô hình nhỏ lẻ ban đầu, đến nay toàn tỉnh đã có khoảng 107ha nuôi cá tầm với nhiều hình thức đa dạng như nuôi lồng trên hồ thủy điện, nuôi trong bể xi măng, nuôi trong ao đất.
Theo Chi cục Thủy sản và Biển đảo (Sở Nông nghiệp và Môi trường Lâm Đồng), trong 9 tháng đầu năm 2025, sản lượng cá tầm thương phẩm của tỉnh ước đạt 1.580 tấn, dự kiến cả năm đạt 2.300 tấn với giá trị khoảng 450 tỷ đồng, đóng góp quan trọng vào tổng sản lượng thủy sản của tỉnh.
Cá tầm không chỉ được tiêu thụ mạnh trong nước mà còn có tiềm năng mở rộng thị trường xuất khẩu nhờ chất lượng thịt thơm ngon, giàu dinh dưỡng và khả năng chế biến đa dạng. Nhu cầu tiêu thụ cá nước lạnh, đặc biệt là cá tầm và cá hồi ngày càng tăng cao ở các đô thị lớn và phân khúc khách sạn, nhà hàng cao cấp. Ngoài cá tươi sống, đã có một số sản phẩm chế biến bước đầu như phi lê, trứng cá tầm.
Sản lượng cá tầm Lâm Đồng dẫn đầu cả nước với khoảng 2.300 tấn/năm. Ảnh: Phương Chi.
Bà Thái Thị Ngọc Trân, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản và Biển đảo Lâm Đồng cho biết, nghề nuôi cá tầm tại Lâm Đồng đã thoát khỏi tình trạng manh mún, trở thành ngành hàng có tổ chức. Nhiều hộ nuôi liên kết theo chuỗi giá trị từ con giống đến chế biến, tiêu thụ. Sự liên kết này giúp nâng cao giá trị sản phẩm, giảm rủi ro và tạo chỗ đứng vững chắc trên thị trường.
Hiện trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có khoảng 120 cơ sở nuôi cá nước lạnh thâm canh, bán thâm canh. Trong đó tập trung chủ yếu tại các xã: Lạc Dương; Đam Rông 1,2,3,4; Bảo Thuận (huyện Di Linh cũ); Bảo Lâm 4, 5 (huyện Bảo Lâm cũ) và các phường Xuân Hương, Lang Biang (Đà Lạt)…
Lâm Đồng xác định cá nước lạnh là sản phẩm có lợi thế cạnh tranh của địa phương, do đó tỉnh sẽ tập trung đầu tư theo chiều sâu, hướng tới hình thành chuỗi ngành hàng có giá trị gia tăng cao, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Lâm Đồng cũng đề nghị các ngành và địa phương tiếp tục hướng dẫn, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong hoạt động sản xuất, ương dưỡng cá nước lạnh, đẩy nhanh việc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất theo quy định. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi về pháp lý và kỹ thuật để doanh nghiệp chủ động nghiên cứu, sản xuất giống, đầu tư hạ tầng, khai thác hiệu quả tiềm năng và lợi thế tự nhiên, góp phần phát triển bền vững nghề nuôi cá nước lạnh trên địa bàn tỉnh.
Chủ động sản xuất giống, tạo nguồn cung bền vững
Song song với nuôi thương phẩm, Lâm Đồng đặc biệt quan tâm đến công tác sản xuất giống cá tầm - yếu tố quyết định sự phát triển bền vững. Theo thống kê, 9 tháng đầu năm 2025, sản lượng cá tầm giống của Lâm Đồng ước đạt 4,25 triệu con, dự kiến cả năm đạt 5,1 triệu con.
9 tháng đầu năm 2025, sản lượng cá tầm giống của Lâm Đồng ước đạt 4,25 triệu con. Ảnh: Phương Chi.
Lâm Đồng hiện có 7 cơ sở sản xuất và ương dưỡng giống cá nước lạnh gồm: Công ty TNHH Đà Lạt Caviar; Công ty TNHH Việt Đức; Công ty TNHH MTV Phi Huỳnh; Công ty cổ phần Giang Ly; cơ sở kinh doanh Huỳnh Ngọc Thu; Trạm Nghiên cứu cá nước lạnh Tây Nguyên (thuộc Trung tâm Quốc gia Giống thủy sản nước ngọt miền Trung - Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III) và Công ty TNHH MTV Cá tầm Việt Nam.
Các cơ sở sản xuất giống trong tỉnh thường tập trung hoạt động vào cuối quý I, đầu quý II để kịp cung ứng cho người dân vào đầu mùa mưa - thời điểm thích hợp để thả nuôi. Nhờ kiểm soát chặt chẽ điều kiện sản xuất và chất lượng, con giống cá tầm Lâm Đồng ngày càng được thị trường đánh giá cao về sức khỏe, khả năng thích nghi và cho năng suất vượt trội. Đây cũng là bước đi chiến lược giúp tỉnh không phụ thuộc vào nguồn giống nhập từ bên ngoài, giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, đồng thời củng cố thương hiệu cá tầm nội địa.
Việc kiểm soát chặt chẽ chất lượng con giống sẽ giúp cá tầm Lâm Đồng đạt chất lượng cao. Ảnh: Phương Chi.
Đặc biệt, thông qua dự án ứng dụng công nghệ sản xuất giống cá tầm Nga và cá tầm Siberi do Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lâm Đồng phối hợp với các đơn vị, doanh nghiệp triển khai, các chuyên gia của Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III trực tiếp đảm nhiệm quy trình kỹ thuật nhân giống như nuôi cá bố mẹ, chọn lọc cá thành thục, thu tinh trùng và trứng, thụ tinh nhân tạo, nuôi ấu trùng và ương nuôi cá giống, góp phần chủ động nguồn giống chất lượng cao tại địa phương.
Theo Trung tâm Quốc gia Giống thủy sản nước ngọt miền Trung (Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản vùng III), hiện quy trình sản xuất giống cá tầm đã được triển khai rộng rãi, đáp ứng khoảng 20% nhu cầu con giống trong nước và dự kiến sẽ chủ động được 60 - 70% nguồn giống cá tầm trong vài năm tới khi hàng chục tấn cá bố mẹ tại các cơ sở nghiên cứu và doanh nghiệp đạt độ tuổi sinh sản.
Thời gian tới, Lâm Đồng sẽ tiếp tục đẩy mạnh áp dụng công nghệ mới, công nghệ cao vào nuôi cá tầm nhằm tăng hiệu quả và hạn chế tác động môi trường. Công tác quan trắc, cảnh báo chất lượng nước tại các hồ chứa sẽ được thực hiện thường xuyên giúp người nuôi chủ động điều chỉnh quy trình sản xuất. Việc kết nối giữa các cơ sở sản xuất giống, hộ nuôi thương phẩm và doanh nghiệp chế biến cũng sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ, hình thành chuỗi giá trị khép kín, nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm cá tầm Lâm Đồng.
