Kè chắn sóng luồng tàu vào cảng cá Tam Quan (phường Hoài Nhơn Bắc, Gia Lai) dù đã được xây dựng kiên cố nhưng không thể chịu nổi sức tàn phá kinh hoàng của cơn bão 13. Sau bão, thân kè chắn sóng dài hơn 800m lộ ra nhiều đoạn vỡ tan tành, sạt lở nghiêm trọng; từng tảng đá hộc lớn dưới chân kè và các trụ bê tông dùng để neo tàu bị thổi bay ra phía ngoài gần 2m, mất khả năng chắn sóng, gây nguy hiểm cho các tàu cá có công suất lớn ra, vào cảng cá Tam Quan.
Tuyến kè chắn sóng tại cửa biển Tam Quan (phường Hoài Nhơn Bắc, Gia Lai) bị bão số 13 đánh vỡ tan tành. Ảnh: V.Đ.T.
Sau mỗi chuyến biển, hầu hết tàu cá đánh bắt xa bờ của ngư dân các phường Hoài Nhơn Bắc, Hoài Nhơn Đông, Tam Quan, Hoài Nhơn đều vào cảng cá Tam Quan bán sản phẩm. Từ lâu, cửa biển Tam Quan đã làm khó cho tàu cá vì nạn bồi lấp. Gặp lúc trời động, biển dậy sóng, những chiếc tàu cá đầy ắp sản phẩm phải vật vã lắm mới vượt qua được cửa biển để đi vào cảng cá an toàn. Theo nhiều ngư dân, luồng lạch từ cửa biển vào cảng cá Tam Quan bị bồi lắng đã nhiều năm nay, gây khó cho tàu cá ra vào cảng cá mỗi khi thời tiết bất lợi.
Ngư dân Trần Văn Hậu, chủ tàu cá BĐ 98252 TS (885 CV) ở phường Hoài Nhơn nhớ lại: “Năm 2019 tàu cá của tôi bị mắc cạn tại cửa biển Tam Quan, nhưng không thiệt hại bằng một tàu cá khác của ngư dân địa phương trên đường ra khơi đánh bắt chuyến biển mới, vừa ra đến cửa biển Tam Quan gặp sóng lớn khiến tàu bị mất lái. Chiếc tàu bị sóng biển đánh văng vào bờ kè lởm chởm đá, tàu vỡ toác, toàn bộ ngư lưới cụ và lương thực, thực phẩm của chuyến biển bị sóng biển cuốn trôi. May mắn là 5 thuyền viên trên tàu bị nạn được tàu cá của ngư dân địa phương cứu hộ kịp thời”.
Cận cảnh một đoạn kè chắn sóng tại cửa biển Tam Quan vỡ toác sau bão số 13. Ảnh: V.Đ.T.
Nguyên nhân gây bồi lấp cửa biển Tam Quan được các nhà khoa học nhận định là do biến đổi khí hậu. Nhiều tàu cá công suất lớn sau chuyến đánh bắt quay về bờ với các hầm tàu đầy ắp sản phẩm, để vào cửa biển Tam Quan, họ phải thuê tàu cá khác đi trước dò đường, lai dắt với chi phí từ 500.000 đồng - 700.000 đồng/chuyến, vừa mất thêm chi phí vừa thấp thỏm lo âu về sự mất an toàn.
Thậm chí, nhiều tàu cá đã tiếp đầy đủ nhiên liệu, đá lạnh, lương thực, thực phẩm để chuẩn bị ra khơi đánh bắt chuyến biển mới mà gặp lúc nước cạn, trời nổi gió mạnh, sóng lớn, cát bồi lấp là đành hoãn chuyến biển, vì sợ đi qua cửa biển Tam Quan bị sóng đánh hất văng vào bờ kè gây vỡ tàu. Bây giờ, khi tuyến kè chắn sóng bị bão số 13 đánh vỡ toác, nỗi lo của ngư dân mỗi khi cho tàu cá ra vào cửa biển Tam Quan còn nhân đôi.
Ngư dân địa phương lo lắng vì cửa biển Tam Quan đã bị bồi lấp giờ tuyến kè còn bị hư hỏng gây khó cho tàu cá ra vào cảng cá Tam Quan. Ảnh: V.Đ.T.
Theo ông Trần Thế Nguyên, Phó Chủ tịch UBND phường Hoài Nhơn Bắc, hiện nay, trung bình mỗi ngày có khoảng 50 tàu từ 15m trở lên rời cảng cá Tam Quan để đi đánh bắt, tháng 12 dương lịch tới đây khi mùa vụ đánh bắt chính cá ngừ đại dương thì số lượng tàu lớn ra khơi từ cảng cá Tam Quan sẽ tăng lên khoảng 1.300 tàu. Bây giờ kè chắn sóng luồng vào cảng cá bị bão số 13 gây hư hỏng nặng nề, cộng với khoảng 120.000 khối cát đang bồi lấp cửa biển sẽ tạo áp lực lớn cho các tàu cá trong quá trình di chuyển ra khơi và sau khi đánh bắt về bờ.
“Chính quyền địa phương đã kịp thời có báo cáo về UBND tỉnh để có sự chỉ đạo và xin hướng khắc phục hậu quả của cơn bão số 13 đối với kè chắn sóng của cửa biển Tam Quan để tạo điều kiện cho tàu cá của bà con ngư dân ra vào cửa biển an toàn”, ông Trần Thế Nguyên cho hay.
Ông Đặng Văn Dẫn, Giám đốc Cảng cá Tam Quan cho hay, đến mùa đánh bắt, hầu hết tàu cá ra khơi đều thuê tàu lai dắt mũi để đi qua cửa biển được an toàn, nhưng khi tàu cá quay về với sản phẩm đầy khoang mà gặp tình trạng cửa biển bị bồi lấp chắc chắn họ sẽ quay đầu, đi về các cảng cá ở Quảng Ngãi, Quy Nhơn, Đăk Lăk, Khánh Hòa và các tỉnh miền Nam bán sản phẩm.
“Vừa qua, phường Hoài Nhơn Bắc đã có kiến nghị UBND tỉnh Gia Lai xem xét, ban bố tình huống khẩn cấp về thiên tai tại khu vực kè chắn sóng luồng tàu vào cảng cá Tam Quan và đường dọc bờ biển Hoài Nhơn Bắc. Đồng thời, đề nghị tỉnh hỗ trợ kinh phí khoảng 50 tỷ đồng để khắc phục hư hỏng kè chắn sóng nhằm tạo điều kiện thuận tiện cho tàu ra, vào cảng, góp phần phát triển kinh tế của địa phương”, ông Trần Thế Nguyên, Phó Chủ tịch UBND phường Hoài Nhơn Bắc cho biết.
