Lào Cai sau sáp nhập giữa 2 tỉnh Yên Bái và Lào Cai cũ là tỉnh miền núi phía Bắc được thiên nhiên ưu đãi với cảnh quan hùng vĩ, khí hậu đa dạng, nhưng cũng chính đặc thù địa hình ấy đang khiến nơi đây phải chịu các hiện tượng thời tiết cực đoan, đe dọa trực tiếp tới sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.
Ông Nguyễn Thái Bình, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lào Cai cho biết, địa hình nơi đây bị chia cắt mạnh bởi dãy Hoàng Liên Sơn, có độ dốc lớn và hệ thống thung lũng hẹp, mạng lưới sông suối dày đặc. Trong đó, sông Hồng là dòng sông lớn chảy qua trung tâm tỉnh, vừa mang lại nguồn phù sa quý giá, vừa tiềm ẩn nhiều nguy cơ lũ lụt khi có mưa lớn.
Ông Nguyễn Thái Bình, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lào Cai cho biết, gần 3.700 ha lúa bị ngập úng, hư hỏng, hơn 1.400 ha ngô và rau màu bị vùi lấp, mất trắng, cùng 800 ha cây trồng hàng năm như dâu tằm, đao giềng, cây ăn quả và 110 ha rừng trồng bị đổ gãy. Ảnh: Duy Học.
Khí hậu Lào Cai phân hóa rõ rệt theo mù, từ tháng 5 - 10 thường xuất hiện các đợt mưa lớn trên diện rộng; mùa đông lại kéo dài, lạnh sâu, nhiều nơi xuất hiện sương muối, băng giá.
“Sự kết hợp giữa địa hình dốc và lớp phù sa yếu khiến Lào Cai rất dễ tổn thương trước những hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, lũ quét, sạt lở đất hay rét đậm, rét hạ”, ông Bình nói thêm.
Cũng theo ông Bình, trong vài năm trở lại đây, thiên tai diễn biến ngày càng khốc liệt. Năm 2024, cơn bão Yagi gây thiệt hại lớn; sang năm 2025, tỉnh Lào Cai tiếp tục hứng chịu và đặc biệt mới đây ảnh hưởng từ bão số 10, khiến mưa lũ trở thành “ác mộng” với người dân.
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Lào Cai, gần 3.700 ha lúa bị ngập úng, hư hỏng, hơn 1.400 ha ngô và rau màu bị vùi lấp, mất trắng, cùng 800 ha cây trồng hàng năm như dâu tằm, đao giềng, cây ăn quả và 110 ha rừng trồng bị đổ gãy.
Thiệt hại trong chăn nuôi cũng không kém phần nặng nề. Thống kê sơ bộ, gần 12.000 con gia cầm, 200 con gia súc bị chết hoặc cuốn trôi. Đặc biệt, 100 ha diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại hoàn toàn.
Không chỉ sản xuất bị ảnh hưởng, hệ thống thủy lợi, kênh mương, trạm bơm - huyết mạch của ngành nông nghiệp - cũng bị tàn phá nghiêm trọng, với hơn 400 công trình và 16 trạm bơm hư hỏng. Ảnh: Thành Tiến.
“Những con số ấy không chỉ là thống kê, mà là sinh kế, là mồ hôi công sức của hàng nghìn hộ nông dân”, ông Bình bày tỏ.
Không chỉ sản xuất bị ảnh hưởng, hệ thống thủy lợi, kênh mương, trạm bơm - huyết mạch của ngành nông nghiệp - cũng bị tàn phá nghiêm trọng, với hơn 400 công trình và 16 trạm bơm hư hỏng.
Trước tình hình thiên tai vừa qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường Lào Cai đã tham mưu UBND tỉnh Lào Cai ban hành tình huống khẩn cấp về thiên tai, huy động lực lượng “bốn tại chỗ” để cứu trợ và khôi phục sản xuất.
Sở đã cử nhiều tổ công tác trực tiếp xuống các địa phương, hướng dẫn người dân thống kê thiệt hại, nạo vét bùn đất, khơi thông dòng chảy, xử lý pH ao nuôi và phục hồi vườn cây.
Công tác hỗ trợ người dân cũng được triển khai đồng bộ. Các chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ giống, vật tư, nhà ở tạm được thực hiện kịp thời. Những vùng trọng điểm nông nghiệp được ưu tiên khôi phục theo từng ngành hàng - từ cây lúa, ngô đến dâu tằm, cây ăn quả và thủy sản.
Dù vậy, ông Bình chia sẻ, quá trình tái thiết vẫn đối mặt nhiều trở ngại: “Nhiều cánh đồng bị bồi lấp lớp đất đá dày, việc khôi phục rất khó khăn. Một số khu vực nước rút chậm, trong khi thiếu máy móc, thiết bị để xử lý sạt lở khiến tiến độ phục hồi sản xuất bị chậm”.
Ông Nguyễn Thái Bình, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lào Cai cho biết: “Chúng tôi xác định nước rút đến đâu khôi phục đến đó. Ngành nông nghiệp phối hợp cùng chính quyền cơ sở chỉ đạo người dân cải tạo đồng ruộng, bón vôi khử trùng, khơi rạch thoát úng, cắt tỉa cây ăn quả bị ảnh hưởng và nhanh chóng tái đàn chăn nuôi để ổn định đời sống”.
