Ưu tiên giống ngắn ngày
Theo nhận định của Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai, trong tháng 12/2025 khả năng sẽ còn xảy ra những đợt mưa vừa, mưa to ở khu vực phía đông Gia Lai. Từ tháng 12/2025 đến tháng 2/2026 tổng lượng mưa phổ biến xấp xỉ và cao hơn so với trung bình nhiều năm.
Để vụ đông xuân 2025-2026 cầm chắc thắng lợi, Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai ban hành lịch thời vụ gieo trồng phù hợp, nhằm tránh mất giống vào đầu vụ do lũ muộn và tránh thời điểm lúa trỗ gặp thời tiết bất thuận.
Theo đó, thời vụ gieo trồng lúa nước đối với các xã, phường phía đông tỉnh Gia Lai trên chân ruộng sản xuất 3 vụ lúa/năm sẽ gieo sạ tập trung từ ngày 25/11 đến ngày 5/12; chân ruộng sản xuất 2 vụ lúa/năm gieo sạ tập trung từ ngày 15/12 đến ngày 25/12 để lúa trỗ tập trung vào đầu tháng 3/2026; chân ruộng trũng nước rút đến đâu gieo sạ đến đó, kết thúc gieo sạ vào cuối tháng 1/2026.
Đối với các xã, phường phía tây Gia Lai, trên chân ruộng chủ động nước tưới gieo sạ tập trung từ ngày 5/12 đến ngày 31/12; tùy từng vùng sinh thái, điều kiện sản xuất của địa phương, bố trí thời gian gieo sạ tập trung trong vòng từ 10-15 ngày; trên chân ruộng không chủ động nước, có nguy cơ thiếu nước tưới vào cuối vụ khuyến cáo sử dụng giống ngắn ngày, xuống giống sớm hơn lúa đại trà để tranh thủ độ ẩm đất, kết thúc gieo sạ trước ngày 10/12; trên chân ruộng thường xuyên bị ảnh hưởng của lũ cuối năm sẽ gieo sạ muộn hơn và tập trung trong khung thời vụ từ ngày 20/12/2025-10/1/2026.
Nông dân phía đông Gia Lai làm đất chuẩn bị vào vụ đông xuân 2025-2026. Ảnh: V.Đ.T.
“Căn cứ khung lịch thời vụ của tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai đề nghị UBND các xã, phường chỉ đạo xây dựng lịch thời vụ cụ thể phù hợp với điều kiện sản xuất của địa phương; đồng thời thường xuyên theo dõi dự báo, diễn biến mưa lũ để chủ động điều chỉnh thời điểm xuống giống phù hợp, hạn chế thiệt hại do mưa lũ”, bà Nguyễn Thị Tố Trân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai khuyến cáo.
Về cơ cấu giống lúa, đối với các địa phương phía đông tỉnh Gia Lai, trên chân ruộng sản xuất 3 vụ lúa/năm sử dụng các giống chủ lực như ĐV108, VNR20, Đài Thơm 8, An Sinh 1399; trên chân ruộng 2 vụ lúa/năm sử dụng các giống ĐV108, Khang dân đột biến, VNR20, Đài Thơm 8, ĐB6. Ngoài ra, còn có các giống bổ sung thuộc nhóm giống ngắn ngày (có thời gian sinh trưởng dưới 105 ngày) như PC6, MT10, SV181, QNg128, TBR36… nhóm giống trung ngày (có thời gian sinh trưởng từ 105-110 ngày) như Thiên ưu 8, TBR1, Bắc Thịnh, VNR10, BĐR27, BĐR999, BĐR57, TBR225, ML232, PY2, Hà Phát 3, Khang dân 28, DT45, HĐ34, ML215 và nhóm giống lúa dài ngày (có thời gian sinh trưởng trên 110 ngày) như BC15, ĐT100.
Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai còn khuyến cáo sử dụng nhóm giống chất lượng như Hương thơm số 1, Hương Châu 6, Hương Xuân, TBR97, VN121… và nhóm giống triển vọng như ĐB18, TBT132, QC03, QB19, ĐH12, SMART 56, HG12, MT20, ĐT68, BĐR79, PY10, VH11, Tiên nông 7, ADI28, ADI168; nhóm giống lúa lai TH3 - 3, Nhị ưu 838, HYT100.
Ở các địa phương phía tây tỉnh Gia Lai thì sử dụng các giống chủ lực như: TBR97, ĐT100, Đài thơm 8, Hương thơm số 1, Nhị ưu 838 và accs giống bổ sung như: OM468, OM5451, HN6, TBR225, TBR87, VNR20, HG12, DT45, ST25, RVT, HYT100, Sơn Lâm 1, An sinh 1399, BĐR57, BĐR999, BĐR79…
“Căn cứ cơ cấu giống lúa của tỉnh, chúng tôi đề nghị UBND các xã, phường phía tây tỉnh xác định các giống lúa chủ lực, giống lúa bổ sung phù hợp với điều kiện sản xuất của địa phương”, bà Nguyễn Thị Tố Trân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai chia sẻ.
Nông dân phía đông Gia Lai bơm thuốc diệt cỏ bờ chuẩn bị gieo sạ. Ảnh: V.Đ.T.
Đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng
Đối với cây trồng cạn thì Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai khuyến cáo trên chân ruộng cao, thoát nước tốt bắt đầu gieo trồng từ tháng 11 đến cuối tháng 12/2025; trên chân ruộng thấp, gieo trồng từ tháng 1 đến đầu tháng 2/2026. Riêng rau dưa các loại thực hiện trồng rải vụ, thời vụ gieo trồng có thể kéo dài từ tháng 11/2025 đến cuối tháng 2/2026 tùy vào loại rau dưa và điều kiện đất đai.
Về giống ngô (bắp) thì ngành chức năng khuyến cáo giống ngô lấy hạt NK7328, SSC557, SSC586, PAC339, PAC999, PAC789, CP333, Bioseed 9698, CP888, LVN10, NK7328Bt/GT, NK67Bt/GT, NK4300Bt/GT; các giống ngô nếp HN68, HN 88, MX6. Gieo trồng lạc (đậu phộng) thì sử dụng các giống sẻ LDH09, LDH01, TB25, L14, HL25. Về giống sắn (mì), ngành chức năng khuyến cáo sử dụng những giống sắn ít bị nhiễm bệnh như KM94, KM419, KM140, HN5; đặc biệt là hạn chế việc trao đổi, mua bán giống không rõ nguồn gốc, không sử dụng các giống sắn bị nhiễm bệnh khảm lá nặng như HL-S11, KM 98-5 để sản xuất.
Về giống mía, ngành chức năng khuyến cáo sử dụng các giống mía có thời gian chín trung bình và muộn như: KK3, Uthong 11, LK92-1, K88-92, K95-84, Suphanburi 7…
Đối với cây công nghiệp dài ngày và cây ăn quả, ngành chức năng tỉnh Gia Lai đề nghị các địa phương kiểm soát tốt diện tích theo kế hoạch được phê duyệt, tránh phát triển nóng diện tích. Đối với cây công nghiệp cần ổn định diện tích theo kế hoạch được phê duyệt, đẩy mạnh tái canh cà phê theo kế hoạch.
Căn cứ điều kiện tự nhiên của từng vùng, các địa phương cần lựa chọn thời vụ trồng, tái canh phù hợp cho từng loại cây công nghiệp dài ngày và cây ăn quả, đảm bảo khai thác tốt nguồn nước tưới, tận dụng lượng mưa, phù hợp điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng.
Trên cơ sở điều kiện đất đai, định hướng tiêu thụ theo nhu cầu thị trường, các địa phương hướng dẫn nông dân chọn giống phù hợp và hướng dẫn quy trình thâm canh để tăng năng suất, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.
Các địa phương nạo vét kênh mương bị bồi lấp sau lũ chuẩn bị sản xuất vụ đông xuân 2025-2026. Ảnh: V.Đ.T.
Tăng cường kiểm tra, giám sát nguồn gốc, chất lượng giống, đảm bảo sử dụng giống có nguồn gốc rõ ràng, được công nhận, phù hợp với điều kiện sinh thái từng vùng. Đồng thời, quản lý tốt hoạt động buôn bán, lưu thông giống nhằm hạn chế tình trạng giống trôi nổi, kém chất lượng trên thị trường.
Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai lưu ý các địa phương cần rà soát, xây dựng kế hoạch gieo trồng lúa và rau màu vụ đông xuân 2025-2026 phù hợp với điều kiện khí hậu, thời tiết, nguồn nước. Chỉ đạo theo dõi chặt chẽ tình hình mưa lũ, nguồn nước, thời vụ xuống giống sớm, tập trung và linh hoạt; cơ cấu giống cụ thể theo từng tiểu vùng, ưu tiên sử dụng giống ngắn ngày; lưu ý phòng ngừa mưa lũ đầu vụ làm mất giống. Đồng thời, giảm chi phí sản xuất thông qua giảm lượng giống gieo sạ, giảm phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật. Thời vụ và cơ cấu giống tuân thủ theo hướng dẫn của ngành chức năng tỉnh.
Ngoài ra, đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa thường xuyên bị hạn và đất trồng mía, sắn, điều... kém hiệu quả sang phát triển diện tích rau, đậu đỗ các loại, cây ăn quả, cây dược liệu và các cây trồng khác có giá trị kinh tế cao, thích ứng với biến đổi khí hậu, phù hợp với nhu cầu thị trường ở những chân đất thích hợp, gắn với liên kết sản xuất và tiêu thụ để nâng cao hiệu quả sản xuất.
“Chúng tôi khuyến cáo các địa phương cần đẩy mạnh liên kết sản xuất theo chuỗi; tổ chức lại sản xuất trồng trọt theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, chuyên canh, hình thành và phát triển các vùng nguyên liệu cây trồng hàng hóa đạt chuẩn, sản xuất theo hợp đồng kinh tế gắn với thị trường tiêu thụ và xuất khẩu”, bà Nguyễn Thị Tố Trân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai cho biết.
