Tìm giải pháp phòng bệnh chết héo cho rừng trồng

Cùng ông Ngô Văn Tỉnh, Giám đốc Công TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn (Gia Lai), chúng tôi về phường Quy Nhơn Tây để thăm những cánh rừng trồng đang được chuyển hóa thành rừng gỗ lớn của đơn vị này.

Cái nắng oi ả như trút lửa xuống con đường đất dẫn vào những cánh rừng. Tôi lướt cái nhìn lên tầng lá xanh của cánh rừng keo xanh mướt để làm dịu bớt cái nóng bức, bỗng mắt tôi “vấp” phải cụm màu héo úa nằm chen giữa màu xanh bạt ngàn. Ông Tỉnh giải thích, đó là những cây keo bị bệnh chết héo.

Theo ông Nguyễn Hoài Nam, Trưởng Phòng Kỹ thuật của Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn, nguyên nhân rừng trồng bị chết héo là do các chủ rừng trồng một giống liên tục nhiều chu kỳ nên cây sinh bệnh.

“Nạn rừng trồng bị bệnh chết héo rộ lên khoảng 5 năm gần đây. Cây rừng đang xanh tốt bị nấm xâm nhập vào thân, cành qua các vết thương do con người tác động nên mất khả năng hút dinh dưỡng, dẫn đến chết héo.

Hiện Công ty đang phối hợp với các viện nghiên cứu chuyên ngành thuộc Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật trong lĩnh vực chọn tạo giống cây lâm nghiệp để sản xuất giống công nghệ cao để trồng thay thế, tránh tình trạng cây bị bệnh chết héo”, ông Nam cho hay.

Theo ông Phạm Bá Nghị, Giám đốc Công ty TNHH Lâm nghiệp Hà Thanh (xã Vân Canh, Gia Lai), cây keo trồng đến năm thứ 2 thường đã xuất hiện bệnh chết héo, từ năm thứ 3, thứ 4 mới lây lan chết tập trung.

“Sau khi phát hiện rừng bị bệnh chết héo, Công ty đã báo cáo Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai, Sở giao các cơ quan chuyên môn như Chi cục Kiểm lâm, Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh về kiểm tra, đánh giá và đưa ra những hướng dẫn, khuyến cáo nhưng chưa mang lại hiệu quả triệt để”, ông Nghị cho biết.

Ông Nghị cho biết thêm, hiện rừng trồng của Công ty có một số vùng bị chết tập trung, nhiều vị trí bị chết trắng. Công ty đang có giải pháp phòng trừ là chặt những cây đã chết héo, vận chuyển xa ra khỏi rừng để xử lý.

Rừng trồng của Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn (xã Vĩnh Thạnh, Gia Lai) cũng không ngoại lệ. Theo ông Hồ Văn Hể, Giám đốc Công ty, rừng trồng của đơn vị này bị thiệt hại nhiều nhất tại Đăk Mang (xã Ân Tường) và Bok Tới (xã Kim Sơn) với diện tích đông đặc khoảng 23 ha.

“Năm 2022, Công ty đã hợp tác với Ban quản lý các dự án Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) thực hiện dự án “Nhân rộng quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng” (dự án SFM), xây dựng mô hình chuyển hóa rừng gỗ lớn. Trong quá trình hợp tác, dự án SFM đã hỗ trợ Công ty mời chuyên gia về lâm nghiệp là GS.TS Phạm Quang Thu về Đăk Mang và Bok Tới kiểm tra diện tích rừng bị chết héo. Sau đó, GS Thu đã đề xuất biện pháp kỹ thuật lâm sinh nhằm phòng bệnh chết héo cho cây keo”, ông Hể cho hay.

Sau khi khảo sát, GS.TS Phạm Quang Thu tư vấn cho Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn các giải pháp, ngay từ công đoạn trồng rừng cần bón vôi để xử lý mầm bệnh với liều lượng nhiều hơn so với truyền thống.

“Trước đây, trước khi trồng cây giống, Công ty bón 0,2 kg vôi/hố, giờ tăng lên 0,3 kg/hố. Hiện Công ty đang thực hiện bón phân lân hữu cơ nung chảy với liều lượng 2 lạng/hố. TS Thu còn khuyến cáo phải thay đổi dòng cây giống chứ không nên trồng liên tục một dòng cây nhiều chu kỳ”, ông Hể chia sẻ.

“Nếu cây đã thành rừng rồi mà phát sinh bệnh chết héo thì phải chặt bỏ toàn bộ cây bệnh, đưa xa ra khỏi rừng, băm nhỏ rồi rắc vôi lên để bệnh khỏi lây lan. Đối với cánh rừng có cây đã nhiễm bệnh, trong khu vực 2 hàng cây xung quanh những cây đã chết héo phải rắc vôi để tránh bệnh lây lan”, ông Hồ Văn Hể cho hay.