Đưa Quy Mông thành xã phát triển khá vào năm 2030

Sự ra đời của xã Quy Mông, tỉnh Lào Cai trên cơ sở hợp nhất 3 xã Quy Mông, Y Can, Kiên Thành (huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái cũ) không chỉ là sự thay đổi về địa giới hành chính mà còn hội tụ những tiềm năng, thế mạnh riêng biệt, mở ra không gian phát triển rộng lớn, hứa hẹn tương lai thịnh vượng cho vùng đất này.

Sức mạnh cộng hưởng từ “thế chân kiềng” vững chắc

Quy Mông ngày nay là vùng đất rộng lớn với tổng diện tích tự nhiên gần 150 km2 và dân số hơn 16.000 người, trong đó đồng bào các dân tộc thiểu số như Tày, Dao, Mường, Mông… chiếm khoảng 63%. Sự đa dạng về văn hóa và con người chính là một nguồn nội lực dồi dào.

Ông Trần Ngọc Thư, Bí thư Đảng ủy xã Quy Mông cho biết, việc sáp nhập không đơn thuần là phép cộng cơ học mà đã mở ra không gian phát triển mới, đa dạng và tiềm năng dựa trên các điều kiện tự nhiên, văn hóa - xã hội, tập quán... mà mỗi xã cũ có đặc điểm riêng, thế mạnh khác biệt.

Mỗi mảnh ghép của Quy Mông (mới) đều mang trong mình một giá trị độc đáo. Nếu như xã Quy Mông (cũ) là nơi có vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa và văn hóa tín ngưỡng, thì Y Can là cửa ngõ giao thương, công nghiệp, còn Kiên Thành là lá phổi xanh của kinh tế đồi rừng.

Quy Mông (cũ) tự hào với vùng nguyên liệu đao riềng hơn 70 ha gắn liền với các làng nghề chế biến miến đao OCOP nức tiếng cùng vùng trồng dâu nuôi tằm hơn 150 ha. Nơi đây còn là trung tâm văn hóa - tín ngưỡng đặc sắc với hệ thống đình, đền được xếp hạng di tích cấp tỉnh như đình - đền Quy Mông, tạo tiềm năng lớn cho du lịch tâm linh.

Trong khi đó, xã Y Can (cũ) lại sở hữu lợi thế chiến lược về giao thông. Nằm gần nút giao IC13 của cao tốc Nội Bài - Lào Cai, có tỉnh lộ 166 và tuyến đường sắt cao tốc Hải Phòng - Hà Nội - Lào Cai chạy qua. Y Can trở thành đầu mối kết nối, vận chuyển hàng hóa lý tưởng. Tiềm năng đô thị hóa tại các thôn Quyết Tiến, Thắng Lợi đang dần hình thành rõ nét cùng với quy hoạch cụm và khu công nghiệp Y Can, hứa hẹn sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh mẽ.

Mảnh ghép Kiên Thành (cũ) từ lâu đã được mệnh danh là “thủ phủ” của quế và tre măng Bát Độ của huyện Trấn Yên (cũ). Đây là vùng trọng điểm phát triển kinh tế đồi rừng gắn với bảo vệ môi trường, là nơi sinh sống của các dân tộc Tày, Dao, Mông với những lễ hội, phong tục đặc sắc, là nền tảng vững chắc để phát triển du lịch cộng đồng và trải nghiệm văn hóa.

Sự hợp nhất đã tạo ra sức bật mạnh mẽ, biến những tiềm năng riêng lẻ thành nguồn lực tổng hợp to lớn. Quy Mông (mới) đã nhanh chóng định hình trở thành vùng sản xuất nông nghiệp xanh quy mô lớn, bền vững. Hiện nay, xã Quy Mông (mới) có vùng trồng quế gần 5.800 ha, tre măng Bát Độ gần 2.300 ha, vùng dâu tằm gần 300 ha, vùng đao riềng duy trì ổn định hơn 70 ha. Bên cạnh đó, mô hình trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP quy mô trên 8 ha đang mang lại hiệu quả tích cực. Công tác quản lý, bảo vệ rừng được đặc biệt quan tâm, đưa tỷ lệ che phủ rừng toàn xã đạt 73,7%.

Đến nay, Quy Mông đã có 11 sản phẩm OCOP đạt từ 3 đến 4 sao. Đây đều là những sản phẩm chủ lực, mang đậm dấu ấn của từng địa phương như quế, măng tre Bát Độ, các loại cây ăn quả có múi... Nhiều sản phẩm đã được cấp chứng nhận VietGAP, hữu cơ và chỉ dẫn địa lý, khẳng định vị thế và chất lượng trên thị trường.

Trước khi sáp nhập, cả ba xã đều đã được công nhận là xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao với 25/30 thôn đạt nông thôn mới kiểu mẫu. Đời sống người dân không ngừng được cải thiện, thu nhập bình quân đầu người năm 2024 ước đạt 64 triệu đồng/người/năm. Đó là minh chứng cho nền tảng vững chắc, sự đồng thuận và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và nhân dân.

Coi trọng phát triển nông nghiệp xanh gắn với gìn giữ bản sắc văn hóa

Từ những thành tựu đã đạt được, giai đoạn 2025 – 2030, xã Quy Mông đặt mục tiêu thúc đẩy tiềm năng, lợi thế, phát triển kinh tế xanh, bền vững, quyết tâm xây dựng xã Quy Mông trở thành xã phát triển khá của tỉnh vào năm 2030.

Bí thư Đảng ủy xã - ông Trần Ngọc Thư khẳng định, với sự kế thừa ổn định về chính trị, tinh thần đoàn kết trong Đảng bộ và nhân dân, những tiềm năng về đất đai, lao động, lợi thế về giao thông kết nối liên vùng cùng với những kết quả đã đạt được là nền tảng quan trọng để địa phương tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn tới.

Trong 5 năm tới, Quy Mông sẽ tập trung vào các trụ cột chính. Nền tảng cốt lõi vẫn là sản xuất nông nghiệp xanh, ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao giá trị các sản phẩm chủ lực như tre măng Bát Độ, dâu tằm, quế… Mục tiêu là xây dựng thương hiệu nông sản Quy Mông có vị thế trên thị trường trong nước và từng bước vươn ra xuất khẩu thông qua việc tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị.

Song song đó, huy động mọi nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng đồng bộ, đặc biệt là giao thông, quy hoạch quỹ đất mới để thu hút doanh nghiệp, từng bước hình thành các cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp. Những chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ khép kín sẽ là đích đến để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động, tạo việc làm và nâng cao thu nhập bền vững cho người dân.

Sức mạnh của Quy Mông còn nằm ở kho tàng di sản văn hóa độc đáo. Thay vì để di sản “ngủ yên”, xã chủ trương coi đây là động lực phát triển. Các di tích cấp tỉnh như đền Ghềnh Linh, đình Kiên Lao, đền Quy Mông, đình Kỳ Can, chùa Y Can… sẽ được khai thác gắn với phát triển du lịch tâm linh.

Các lễ hội truyền thống sẽ trở thành cầu nối hiệu quả, đưa sản phẩm đặc trưng của địa phương, đặc biệt là của vùng đồng bào dân tộc thiểu số đến gần hơn với du khách. Toàn bộ quá trình này sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ bởi chuyển đổi số, không chỉ giúp quảng bá hiệu quả mà còn góp phần kiến tạo đời sống nông thôn hiện đại, giàu bản sắc.