An Giang đổi mới mô hình tăng trưởng nông nghiệp xanh, hiện đại và bền vững

Nền tảng lớn cho tái cơ cấu nông nghiệp

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp, thị trường nông sản cạnh tranh khốc liệt và yêu cầu phát triển bền vững ngày càng cao, nông nghiệp tỉnh An Giang đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải đổi mới mô hình tăng trưởng. Không chỉ dừng lại ở việc gia tăng sản lượng, ngành nông nghiệp địa phương đang từng bước chuyển sang tư duy phát triển dựa trên giá trị, chất lượng, hiệu quả và thân thiện môi trường. Coi đây là động lực then chốt, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại và bền vững.

An Giang hiện là một trong những địa phương có quy mô lớn hàng đầu vùng ĐSBSCL về diện tích tự nhiên, dân số và không gian phát triển. Sau sáp nhập, tỉnh An Giang mới được nhận định giữ vai trò là cực tăng trưởng nông nghiệp – thủy sản – kinh tế biển của vùng Tây Nam bộ. Với hệ sinh thái đa dạng từ đồng bằng, miền núi đến vùng ven biển và biên giới, An Giang sở hữu nhiều tiềm năng, lợi thế đặc biệt để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao và thích ứng biến đổi khí hậu.

Cùng với việc quán triệt và triển khai quyết liệt các nghị quyết quan trọng của Trung ương và Chính phủ về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, ngành nông nghiệp An Giang đã tập trung thực hiện đồng bộ nhiều nhiệm vụ, giải pháp nhằm tái cơ cấu ngành theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Ngành trồng trọt tiếp tục giữ vai trò trụ cột, trong đó cây lúa là ngành hàng chủ lực. Với hơn 623.000 ha đất trồng lúa, sản lượng bình quân đạt 8,7 triệu tấn/năm, An Giang tiếp tục khẳng định vị thế vùng trọng điểm lúa gạo của cả nước. Đáng chú ý, diện tích lúa chất lượng cao, phát thải thấp đã đạt trên 150.000 ha, cho sản lượng hơn 900.000 tấn, góp phần nâng cao giá trị và giảm tác động môi trường.

Cơ cấu mùa vụ linh hoạt, kết hợp với hệ thống thủy lợi hoàn chỉnh đã giúp hình thành các vùng sinh thái sản xuất lúa đặc thù, thuận lợi cho xây dựng vùng nguyên liệu chất lượng cao. Song song đó, tỉnh phát triển mạnh rau màu và cây ăn trái với hàng chục nghìn hecta liên kết tiêu thụ thông qua HTX và doanh nghiệp, tạo đầu ra ổn định, nâng cao thu nhập cho nông dân.

Việc triển khai Đề án “Phát triển bền vững một triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long” tại An Giang đã mang lại hiệu quả rõ rệt: năng suất tăng, chi phí giảm, lợi nhuận nông dân được cải thiện và phát thải khí nhà kính được kiểm soát.

Công nghệ cao, động lực tăng trưởng mới

Một điểm nhấn quan trọng trong tái cơ cấu nông nghiệp An Giang là ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Nhiều mô hình sản xuất hiện đại đã được triển khai như nhà lưới trồng rau công nghệ cao, hệ thống tưới tiết kiệm nước điều khiển bằng điện thoại thông minh, ứng dụng drone trong toàn bộ quy trình sản xuất lúa từ gieo sạ đến phun thuốc, bón phân.

Các mô hình ứng dụng IoT trong sản xuất nấm, trồng nấm rơm trong nhà, hay “mặt ruộng không dấu chân” đã giúp giảm đáng kể chi phí vật tư, công lao động và nâng cao hiệu quả canh tác. Đây chính là minh chứng cho sự chuyển dịch từ sản xuất truyền thống sang nông nghiệp thông minh, chính xác và thân thiện môi trường.

Trong lĩnh vực chăn nuôi, An Giang định hướng phát triển theo hướng hàng hóa, an toàn sinh học và giảm phát thải. Nhiều trang trại chăn nuôi heo, gà công nghệ cao, chuồng kín, khép kín đã được đầu tư, ứng dụng hệ thống quản lý thông minh, tự động hóa và chế phẩm sinh học, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi.

Ngành thủy sản tiếp tục là trụ cột tăng trưởng quan trọng với tổng sản lượng khai thác và nuôi trồng trên 1,6 triệu tấn/năm. Các mô hình nuôi tôm công nghệ cao, nuôi tôm – lúa, nuôi biển bằng lồng HDPE và chuỗi cá tra đạt chuẩn quốc tế đã góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường xuất khẩu sang EU, Hoa Kỳ và nhiều thị trường tiềm năng khác.

Ông Nguyễn Văn Tâm, Giám đốc HTX Vĩnh Thành B, ở ấp Vĩnh Thành  B, xã Bình An, tỉnh An Giang, chia sẻ: Từ khi tham gia mô hình liên kết sản xuất lúa theo chuỗi giá trị cao và áp dụng cơ giới hóa đồng bộ, chi phí giảm rõ rệt, lợi nhuận tăng từ 20–30% so với trước. Quan trọng hơn là đầu ra được doanh nghiệp bao tiêu nên nông dân yên tâm sản xuất.

Tương tự, bà Trần Thị Hồng, hộ chăn nuôi gà an toàn sinh học tại xã Tri Tôn, tỉnh cho biết, việc áp dụng chuồng kín, chế phẩm sinh học và liên kết tiêu thụ đã giúp đàn gà phát triển ổn định, giảm dịch bệnh và thu nhập bền vững hơn so với chăn nuôi nhỏ lẻ trước đây.

Theo ông Trần Thanh Hiệp, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang, tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh trong thời gian tới sẽ tập trung mạnh vào đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, hiện đại và bền vững. An Giang xác định khoa học công nghệ, chuyển đổi số và tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị là then chốt. Tỉnh sẽ tiếp tục nhân rộng các mô hình nông nghiệp thông minh, nâng cao năng lực cho nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp, đồng thời đẩy mạnh xúc tiến thương mại nông sản trên nền tảng số.

Cùng với đó, An Giang chú trọng xây dựng đội ngũ “nông dân số”, “khuyến nông số”, tăng cường quản lý vùng trồng, truy xuất nguồn gốc và phát triển thương hiệu nông sản gắn với tiêu chuẩn quốc tế.

“Có thể khẳng định, quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp An Giang đang đi đúng hướng, mang lại những kết quả tích cực cả về kinh tế, xã hội và môi trường. Trong bối cảnh nhiều thách thức đan xen, việc kiên định đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng xanh và bền vững chính là chìa khóa để nông nghiệp An Giang tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển lâu dài” ông Trần Thanh Hiệp, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang nói.