Trên bản đồ quy hoạch mới, xã Lâm Giang, tỉnh Lào Cai sở hữu diện tích rộng lớn và vị trí chiến lược bên dòng sông Hồng và dãy núi Con Voi. Tuy nhiên, hiện nhiều tiềm năng phát triển chưa được đánh thức bởi những rào cản về địa hình và tư duy sản xuất cũ.
Trong cuộc trao đổi với chúng tôi, Bí thư Đảng ủy xã Lâm Giang Nguyễn Anh Tiến đã phác thảo lộ trình đầy tham vọng để đánh thức vùng đất này với niềm tin đặt vào hai trụ cột là cuộc cách mạng nông nghiệp hàng hóa và đột phá về hạ tầng giao thông.
Ông Nguyễn Anh Tiến, Bí thư Đảng ủy xã Lâm Giang. Ảnh: Thanh Tiến.
Trăn trở sản xuất tự phát
Sáp nhập hai xã đồng nghĩa với việc không gian phát triển được mở rộng lên tới gần 180km2, dân số trên 16.500 người, thế nhưng quy mô lớn cũng phơi bày rõ hơn những hạn chế của nền nông nghiệp manh mún ở Lâm Giang.
Câu chuyện bắt đầu từ nỗi trăn trở của ông Tiến về cây củ cải đường. Ông Tiến kể trước đây xã từng kỳ vọng rất nhiều vào cây trồng này. Đất ven sông màu mỡ, khí hậu ưu đãi nên củ cải đường trồng ở Lâm Giang to, ngọt, năng suất rất cao. Nhưng rồi niềm vui được mùa lại đi kèm nỗi lo mất giá. Bà con thu hoạch xong phải mang ra chợ, ra đường bán lẻ tẻ. Sản phẩm tốt nhưng không có đầu ra ổn định, không có nhà máy chế biến bao tiêu, rốt cuộc lại trở thành gánh nặng.
"Bài học đắt giá nhất chúng tôi rút ra là không thể sản xuất tự phát. Nếu cứ giữ tư duy trồng cây gì, nuôi con gì theo phong trào mà không có liên kết chuỗi giá trị thì nông nghiệp Lâm Giang mãi không thể lớn được", ông Tiến nhấn mạnh.
Hướng tới sản xuất hàng hóa
Từ bài học kể trên, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Lâm Giang xác định sẽ thực hiện bước đột phá trong cơ cấu nông nghiệp. Không còn là những mảnh ruộng manh mún trồng lúa, trồng khoai tự cung tự cấp, xã đang hướng tới nền nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao.
Sản xuất nông, lâm nghiệp chưa tạo được đột phát trong phát triển kinh tế - xã hội cho Lâm Giang. Ảnh: Thanh Tiến.
Bí thư Nguyễn Anh Tiến say sưa nói về những tiềm năng đang chờ được khai phá. Với lợi thế hơn 30km chạy dọc sông Hồng, xã sở hữu những bãi bồi, bãi soi phù sa pha cát tuyệt đẹp. “Đây là tiềm năng lớn để phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm. Cây dâu cực kỳ hợp với thổ nhưỡng nơi đây, chúng tôi đang quy hoạch để biến dải đất ven sông thành vùng nguyên liệu tơ tằm trọng điểm", ông Tiến chia sẻ.
Không chỉ có dâu tằm, Lâm Giang còn sở hữu những tiểu vùng khí hậu đặc biệt ít nơi nào có được. Điển hình là thôn Trục Trong với cánh đồng rộng cả trăm ha nằm giữa thung lũng. Nơi đây khí hậu quanh năm mát mẻ, nguồn nước khe núi tinh khiết.
Theo ông Tiến, khu vực này đang được định hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Xã đang tích cực mời các chuyên gia, doanh nghiệp về khảo sát để trồng các loại rau, quả phục vụ chế biến sâu như bí đao, mướp đắng (khổ qua) để làm trà túi lọc, dược liệu... Đồng thời tận dụng nguồn nước lạnh sạch để mở rộng các mô hình nuôi cá tầm.
"Tư duy của nhiệm kỳ tới là phải làm lớn, không thể làm vài ha manh mún. Chúng tôi đang quy hoạch lại toàn bộ, vùng nào trồng rau, vùng nào trồng dâu, vùng nào chăn nuôi tập trung... Phải tạo ra vùng nguyên liệu đủ lớn mới mời gọi được các doanh nghiệp đầu tư nhà máy chế biến, liên kết, bao tiêu sản phẩm cho bà con. Mục tiêu cuối cùng là sản phẩm nông nghiệp Lâm Giang phải có thương hiệu, phải vào được siêu thị, phải trở thành sản phẩm OCOP chứ không chỉ bán ở chợ quê", ông Tiến chia sẻ.
Đại hội Đảng bộ xã Lâm Giang nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã xây dựng lộ trình phát triển bứt phá trong giai đoạn tới. Ảnh: Thanh Tiến.
Giao thông là mũi nhọn đột phá thứ hai
Khát vọng nông nghiệp hàng hóa sẽ mãi chỉ là "bánh vẽ" nếu không giải quyết được bài toán hạ tầng. Địa hình chia cắt bởi đồi núi và suối sâu khiến chi phí logistics tại Lâm Giang quá cao. Nông sản làm ra tốt đến mấy nhưng đường sá khó đi, chi phí vận chuyển ăn mòn hết lợi nhuận thì bà con cũng không mặn mà.
Chính vì vậy, giao thông được Lâm Giang xác định là mũi nhọn đột phá thứ hai mang tính sống còn. Đầu tiên là nâng cấp, mở rộng tuyến đường trục dài khoảng 30km nối liền xã Đông Cuông và xã Mậu A. Đây sẽ là trục xương sống để giao thương hàng hóa nội vùng. Thứ hai, và cũng là niềm mơ ước bao đời của người dân đôi bờ sông Hồng là một cây cầu kết nối xã Châu Quế Thượng sang Lâm Giang.
Phân tích về tầm quan trọng của cây cầu này, ông Tiến bảy tỏ hi vọng: "Hiện Lâm Giang đang ở thế trái tuyến, giao thông cách trở nên như một ốc đảo. Cây cầu này không chỉ đơn thuần là nối hai bờ sông mà sẽ giúp Lâm Giang kết nối trực tiếp với đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai và các trục động lực phát triển của vùng. Khi nút thắt này được tháo gỡ, thế bế tắc sẽ bị phá vỡ, giá trị đất đai, nông sản và dịch vụ của xã sẽ tăng cao".
Song song với giao thông, quy hoạch đô thị cũng được đưa vào nghị quyết của xã. Sau sáp nhập, một nghịch lý tồn tại là đi từ đầu xã đến cuối xã người ta không nhận ra đâu là trung tâm hành chính, kinh tế. Khu vực ga Lâm Giang hay trung tâm xã Lang Thíp cũ đều nhỏ hẹp, phát triển tự phát, chưa xứng tầm.
Sản xuất nông nghiệp hàng hóa là một trong những trụ cột cho phát triển đột phá của Lâm Giang. Ảnh: Thanh Tiến.
Để giải quyết vấn đề này, xã đã và đang tiến hành quy hoạch khu trung tâm hành chính mới với quy mô 45 - 50ha tại khu vực ven sông.
Ông Tiến chia sẻ về tương lai: "Chúng tôi sẽ xây dựng một trung tâm thực sự với trụ sở làm việc hiện đại, có quảng trường, công viên, khu vui chơi công cộng cho người dân. Chúng tôi sẽ giải tỏa khu vực mặt tiền ven sông để tạo không gian cảnh quan, định hướng phát triển thương mại, dịch vụ".
Việc quy hoạch bài bản này không chỉ nhằm phục vụ hành chính mà là cú hích để chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giảm dần tỷ trọng nông nghiệp thuần túy, tăng tỷ trọng thương mại - dịch vụ, đưa Lâm Giang dần mang dáng dấp của một đô thị văn minh, hiện đại.
Qua câu chuyện của Bí thư xã về những cánh đồng rau công nghệ cao và cây cầu nối nhịp bờ vui trong tương lai, chúng tôi cảm nhận rõ luồng sinh khí mới đang trỗi dậy ở Lâm Giang. Hi vọng bằng việc xác định đúng điểm nghẽn về hạ tầng và chọn hướng phát triển sẽ giúp mong ước đổi thay của người dân bên dãy núi Con Voi sớm trở thành hiện thực.
