Thanh Hóa phát triển chăn nuôi quy mô lớn gắn an toàn dịch bệnh

Hình thành các vùng chăn nuôi tập trung, quy mô lớn

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y Thanh Hóa, năm 2025 quy mô đàn vật nuôi trên địa bàn tỉnh hiện cơ bản ổn định, nhiều chỉ tiêu tăng so với cùng kỳ. Đàn trâu ước đạt khoảng 98.000 con, đàn bò đạt 188.000 con, trong đó bò thịt chất lượng cao 70.000 con, bò sữa hơn 17.000 con.

Đàn lợn đạt 1,36 triệu con, tăng 6,3% so với cùng kỳ, đàn gia cầm đạt 29,2 triệu con, vượt kế hoạch, gồm 23,5 triệu con gà và 5,7 triệu con thủy cầm. Đàn dê đạt 140.000 con, hoàn thành kế hoạch; nhóm vật nuôi đặc hữu tiếp tục được duy trì ổn định với tổng đàn 2,47 triệu con. Những con số này cho thấy chăn nuôi tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp của tỉnh.

Chăn nuôi trên địa bàn Thanh Hóa đang chuyển dịch rõ nét theo hướng trang trại tập trung, ứng dụng công nghệ cao, gắn với chuỗi giá trị khép kín, từng bước giảm tỷ lệ chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún. Tỉnh đã quy hoạch các vùng chăn nuôi tập trung quy mô lớn, gồm: Vùng chăn nuôi lợn hướng nạc; vùng chăn nuôi bò sữa; vùng chăn nuôi bò thịt chất lượng cao.

Hiện toàn tỉnh có 1.092 trang trại và 739.350 hộ chăn nuôi. Trong đó, chăn nuôi lợn có 589 trang trại, chiếm khoảng 60% tổng đàn; chăn nuôi gia cầm có 420 trang trại, chiếm 40% tổng đàn; chăn nuôi trâu, bò có 83 trang trại, chiếm 15% tổng đàn. Cùng với đó, Thanh Hóa đã hình thành và phát triển 52 khu, cụm trang trại chăn nuôi tập trung, bảo đảm phù hợp với quy hoạch vùng, điều kiện địa hình, kinh tế, xã hội và yêu cầu bảo vệ môi trường.

Song song với phát triển quy mô, tỉnh chú trọng thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chăn nuôi. Hiện nay, toàn tỉnh có 72 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chăn nuôi quy mô lớn. Nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như C.P, CJ, Japfa Comfeed, Golden, Mavin, Newhope… đã hình thành các chuỗi chăn nuôi theo hình thức gia công, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập cho người chăn nuôi.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp trong nước như Vinamilk, TH true Milk, DABACO, Công ty CP Nông sản Phú Gia, 3F Viet… đầu tư các dự án chăn nuôi gắn với chế biến, giết mổ và định hướng xuất khẩu, nhiều dự án đã và đang đi vào hoạt động ổn định.

Ở lĩnh vực chăn nuôi gia cầm, các chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ tiếp tục được mở rộng tại nhiều địa phương cũ của tỉnh Thanh Hóa như: Yên Định, Thọ Xuân, Hậu Lộc, Nga Sơn, Triệu Sơn, Nông Cống… với sự tham gia của các doanh nghiệp lớn. Đáng chú ý, nhà máy giết mổ, chế biến gia cầm xuất khẩu VietAvis tại xã Hoằng Quỳ, huyện Hoằng Hóa, do Công ty CP Nông sản Phú Gia và Tập đoàn Mastergood (Hungary) đầu tư, có tổng vốn 300 tỷ đồng, công suất 2.500 con/giờ, gắn với chuỗi liên kết 20 cụm gà công nghệ cao, sản lượng 12-15 triệu con/năm. 

Trong lĩnh vực chăn nuôi lợn, các doanh nghiệp lớn như CP Việt Nam, CJ, Mavin, RTD, Newhope, BAF, DABACO đang triển khai liên kết chăn nuôi lợn ngoại hướng nạc tại nhiều địa phương có điều kiện thuận lợi về quỹ đất, hạ tầng và kiểm soát dịch bệnh. Đồng thời, các doanh nghiệp này cũng mở rộng đầu tư tại các huyện miền núi cũ của tỉnh như Ngọc Lặc, Cẩm Thủy, Thạch Thành, Bá Thước, Lang Chánh, Như Xuân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn.

Riêng chăn nuôi trâu, bò, Thanh Hóa đã thu hút được 2 doanh nghiệp lớn đầu tư vào chăn nuôi bò sữa gắn với chế biến. Trong đó, Vinamilk hiện có 3 trang trại bò sữa với tổng đàn 10.781 con và 1 nhà máy chế biến sữa; TH true Milk đang đầu tư trang trại quy mô 20.000 con, đến nay đã nuôi 5.789 con. Tổng đàn bò sữa của hai doanh nghiệp hiện đạt 17.500 con.

Chăn nuôi hiện đại, giải pháp căn cơ hạn chế dịch bệnh

Trong bối cảnh dịch bệnh trên đàn vật nuôi diễn biến phức tạp, đặc biệt là dịch tả lợn châu Phi tái bùng phát trên diện rộng, công tác kiểm soát dịch bệnh đang trở thành thách thức sống còn đối với ngành chăn nuôi Thanh Hóa. Các trang trại chăn nuôi quy mô công nghiệp, ứng dụng công nghệ cao có khả năng "đề kháng" tốt hơn trước dịch bệnh so với chăn nuôi nhỏ lẻ, truyền thống.

Xuất phát từ thực tiễn đó, tỉnh Thanh Hóa đã chủ động quy hoạch, định hướng phát triển các vùng chăn nuôi an toàn, hiện đại, gắn với kiểm soát dịch bệnh và bảo vệ môi trường. Các vùng chăn nuôi lợn hướng nạc, bò sữa, bò thịt chất lượng cao được quy hoạch đồng bộ về hạ tầng, quỹ đất và hành lang an toàn sinh học, phù hợp với điều kiện từng địa phương.

Thông qua việc thu hút doanh nghiệp lớn đầu tư, áp dụng quy trình chăn nuôi khép kín, tỉnh hướng tới xây dựng "vành đai an toàn dịch bệnh", tạo nền tảng cho ngành chăn nuôi phát triển bền vững.

Mô hình chăn nuôi lợn công nghệ cao Xuân Thiện Thanh Hóa 1 là một điển hình, cho thấy hiệu quả rõ nét của việc đầu tư bài bản và quản trị nghiêm ngặt trong phòng, chống dịch bệnh. Điểm cốt lõi làm nên "lá chắn" an toàn cho Xuân Thiện nằm ở nguyên tắc "3 lớp bảo vệ": Thức ăn - nguồn nước - môi trường. Ngay từ vòng ngoài, trang trại áp dụng quy trình kiểm soát nghiêm ngặt đối với người và phương tiện ra vào. Tất cả đều phải tắm, thay đồ bảo hộ, khử trùng toàn thân và vật dụng; phương tiện vận chuyển được phun khử trùng kỹ lưỡng trước khi tiếp cận khu vực chuồng nuôi.

Toàn bộ quy trình được giám sát bằng hệ thống camera hoạt động 24/24 giờ, kịp thời phát hiện và chấn chỉnh các thao tác không đúng quy định. Trang trại được thiết kế biệt lập, bao quanh bởi đồi cây tự nhiên và hàng rào kiên cố, tạo vùng đệm sinh học an toàn; các khu chuồng nuôi được phủ lưới ngăn chim, chuột và côn trùng, những tác nhân trung gian dễ mang mầm bệnh.

Con người, vốn là yếu tố tiềm ẩn rủi ro lớn nhất, cũng được doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ. Người lao động trước khi vào làm việc phải cách ly 48 giờ; sau mỗi kỳ nghỉ phép đều phải cách ly lại theo quy định. Trước khi tiếp cận khu vực lõi, công nhân tiếp tục tắm, khử trùng và đi qua thiết bị chiếu tia UV nhằm loại trừ nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh từ bên ngoài.

Ở lớp bảo vệ thứ hai, nguồn thức ăn được kiểm soát nghiêm ngặt. Toàn bộ nguyên liệu đầu vào đều được xử lý nhiệt để tiêu diệt vi khuẩn, virus, bao gồm cả virus dịch tả lợn Châu Phi, trước khi đưa vào hệ thống vận chuyển kín và cấp trực tiếp cho đàn vật nuôi. Nguồn nước - lớp bảo vệ thứ ba được lọc qua màng siêu lọc và khử trùng hoàn toàn trước khi sử dụng.

Trong 10 tháng đầu 2025, trên địa bàn tỉnh xây dựng và chứng nhận được 4 cơ sở chăn nuôi an toàn dịch bệnh. Lũy kế đến nay, trên địa bàn tỉnh đã xây dựng được 110 cơ sở chăn nuôi an toàn dịch bệnh (trong đó: 69 cơ sở chăn nuôi lợn, 2 cơ sở chăn nuôi bò, 39 cơ sở chăn nuôi gia cầm được chứng nhận an toàn dịch bệnh).