Những cánh rừng bình yên ở vùng đồng bào Bana

Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn nằm trên địa bàn xã Vĩnh Thạnh (Gia Lai) đang quản lý gần 10.346 ha rừng tự nhiên; trong đó diện tích rừng nằm trên địa bàn 2 xã Vĩnh Sơn và Vĩnh Thạnh được đánh giá là rừng giàu với nhiều loại cây có giá trị như dổi, chò, dầu, re hương (còn gọi là ô dước hoặc xa xị), cốc đá… chiếm nhiều nhất là cây dổi (gỗ nhóm III).

Theo ông Hồ Văn Hể, Giám đốc Công ty, rừng càng giàu thì nỗi lo lâm tặc lén lút khai thác trái phép càng lớn. Do đó, để bảo vệ diện tích rừng tự nhiên do đơn vị quản lý, Công ty đã bố trí 24 nhân viên bảo vệ rừng chuyên trách; ngoài ra còn giao khoán quản lý, bảo vệ rừng cho 4 cộng đồng dân cư đồng bào Bana thuộc 4 thôn, gồm: K8, K2, K3 và thôn Suối Cát (xã Vĩnh Sơn); có 356 hộ dân tham gia nhận khoán hơn 2.620 ha rừng tự nhiên, mỗi cộng đồng nhận khoán khoảng hơn 500 ha.

Cũng theo ông Hể, công ty lấy toàn bộ nguồn kinh phí dịch vụ môi trường rừng do Quỹ Bảo vệ phát triển rừng tỉnh chi trả, hỗ trợ hết cho các cộng đồng nhận khoán quản lý, bảo vệ rừng. Ban điều hành mỗi cộng đồng tính toán, phân bổ diện tích cho từng hộ dân. Các cộng đồng nhận khoán bảo vệ rừng mở tài khoản tại ngân hàng, tiền hỗ trợ được chi trả qua tài khoản, mỗi năm khoảng 1,5 tỷ đồng.

Hằng năm, tiền hỗ trợ quản lý, bảo vệ rừng được chi trả 2 lần; 6 tháng đầu năm công ty phối hợp cùng ngành kiểm lâm, chính quyền xã tổ chức nghiệm thu, đánh giá kết quả thực hiện của từng cộng đồng và tạm ứng lần 1; sáu tháng cuối năm tổ chức nghiệm thu, đánh giá cả năm và quyết toán.

“Nhờ dự án nhân rộng quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng (dự án SFM) do Ban quản lý các dự án lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) hỗ trợ cho công ty tổ chức 7 đợt tập huấn, tuyên truyền về quản lý rừng bền vững, mỗi đợt có 40-60 người tham gia. Qua đó, người dân được nâng cao nhận thức về quản lý rừng bền vững và bình đẳng giới; nhân viên bảo vệ rừng thì được nâng cao năng lực, kiến thức, kỹ năng trong quản lý, bảo vệ rừng và kỹ năng truyền thông”, ông Hể chia sẻ.

Anh Đinh Phó (43 tuổi), trưởng cộng đồng thôn K2, đơn vị nhận khoán hơn 500 ha rừng tự nhiên với 46 hộ tham gia, tâm sự: “Tôi là trưởng ban điều hành, có nhiệm vụ lên lịch phân công từng tổ trực tại chốt bảo vệ rừng của công ty. Ban điều hành cộng đồng thôn K2 có 6 anh em, tôi bố trí lực lượng thay nhau trực tại chốt bảo vệ rừng cùng nhân viên của công ty mỗi người 2 ngày 2 đêm. Mỗi nhóm hơn 20 hộ dân được phân công thay phiên nhau tuần tra bảo vệ rừng. Sau mỗi tuần đều có báo cáo kết quả, lập biên bản hẳn hoi”.

Ngoài được nhận tiền hỗ trợ từ nhận khoán bảo vệ rừng, hộ gia đình anh Phó với 4 nhân khẩu được nhận khoán quản lý bảo vệ rừng hơn 7 ha; bên cạnh đó, gia đình anh Phó còn trồng 4 ha rừng sản xuất, 400 cây mắc ca và nhiều diện tích mì (sắn) để kiếm thu nhập.

“Bình đẳng giới rồi nên cả đàn ông lẫn phụ nữ đều tham gia tuần tra, bảo vệ rừng theo định kỳ. Năm 2022, một tổ của cộng đồng thôn K2 đang tuần tra thì phát hiện 1 nhóm người từ huyện KBang (tỉnh Gia Lai cũ) có hành vi chuẩn bị khai thác rừng trái phép trên diện tích rừng tự nhiên do cộng đồng nhận khoán, tổ tuần tra liền tịch thu máy cưa, công cụ khai thác rừng. Từ đó đến nay không còn nạn khai thác rừng trái phép xảy ra trong diện tích rừng do cộng đồng quản lý. Qua tập huấn, bà con hiểu rừng là máu thịt của đồng bào nên ý thức bảo vệ rừng được nâng cao, không còn lấn chiếm đất rừng để sản xuất như trước kia”, anh Đinh Phó chia sẻ.