Cảnh báo mất mùa
Thời gian qua, nông dân các tỉnh Bắc Trung Bộ như Quảng Trị, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa mất rất nhiều thời gian, công sức, kinh tế giám sát đồng ruộng, phòng trừ sâu bệnh. Tuy nhiên, diễn biến hiện nay của các đối tượng sâu bệnh hại đang rất phức tạp, khó lường, không theo quy luật, nguy cơ lớn ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng lúa hè thu, thậm chí mất mùa nếu không được phòng trừ hiệu quả.
Khoảng 5.900 ha lúa hè thu của tỉnh Hà Tĩnh bị sâu cuốn lá gây hại nặng. Ảnh: Thanh Nga.
Tại Hà Tĩnh, trên các cánh đồng lúa, sâu cuốn lá ăn trắng xóa. Một số bà con phải sử dụng chổi để quét sâu, số khác phun thuốc BVTV phòng trừ song hiệu quả chưa như mong muốn.
Bà Nguyễn Thị Hiền ở xã Cẩm Duệ thở dài cho biết, gia đình bà gieo hơn 1 mẫu ruộng. Hiện nay lúa đang giai đoạn làm đòng – trổ bông nhưng bị sâu cuốn lá, rầy nâu tấn công đồng loạt. Trong đó một số thửa rầy nâu mật độ cao, gây hại nặng dẫn đến cháy chòm, nguy cơ ảnh hưởng lớn đến năng suất.
“Tôi đã phun thuốc BVTV theo khuyến cáo của cán bộ nông nghiệp xã 3 lần nhưng sâu bệnh vẫn chưa thể xử lý triệt để. Nói chung năm nay sâu bệnh xuất hiện sớm với mật độ cao nên rất khó phòng trừ. Chúng tôi đang rất lo mất mùa”, bà Hiền nói.
Chung lo ngại, bà Nguyễn Thị Thảo ở xã Nghi Xuân thông tin, 5 sào lúa của gia đình dự kiến trỗ vào khoảng 7 – 10/8 nhưng hiện sâu cuốn lá và bệnh đạo ôn cổ lá đang gây hại nặng trên diện tích khoảng 3 sào.
Cán bộ Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi Hà Tĩnh điều tra sâu bệnh hại trên đồng ruộng. Ảnh: Thanh Nga.
“Lúa hè thu những năm trước được mùa lớn nên người dân rất kỳ vọng. Năm nay chúng tôi xuống giống muộn hơn thời vụ khoảng 10 ngày, gặp năm nhuận, thời tiết thất thường nên có thể là nguyên nhân khiến sâu bệnh xuất hiện nhiều, bất thường”, bà Thảo nhận định.
Theo Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi Hà Tĩnh, thời điểm này, tổng diện tích lúa nhiễm sâu cuốn lá trên địa bàn tỉnh khoảng 5.900 ha, diện tích nhiễm rầy hơn 1.100 ha và đã xuất hiện bệnh đạo ôn trên cổ lá ở một số địa phương. Đặc biệt, trên các diện tích nhiễm sâu cuốn lá, rầy nâu mật độ cao đã gây cháy cục bộ.
Theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn Hà Tĩnh, thời tiết thời gian tới tiếp tục nắng nóng, xen kẽ các đợt mưa rào, ẩm độ đồng ruộng cao, rất thuận lợi cho các đối tượng dịch hại tiếp tục phát sinh, lây lan. Đặc biệt, sâu cuốn lá lứa 3 nở rộ từ ngày 7/8, rầy nâu lứa 3 nở rộ từ ngày 12/8 trở đi, trùng vào giai đoạn lúa bắt đầu có đòng già - trổ bông - ngậm sữa, nguy cơ ảnh hưởng đến năng suất lúa, có thể gây mất mùa, thậm chí mất trắng nếu mật độ rầy cao.
Ông Nguyễn Thanh Hải, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh cùng cán bộ chuyên môn bổ cứu giải pháp phòng trừ sâu bệnh tại xã Cẩm Xuyên. Ảnh: Thanh Nga.
Khẩn cấp phòng trừ
Trước nguy cơ trên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh ngày 1/8 đã ban hành chỉ thị yêu cầu Ban Thường vụ Đảng ủy UBND tỉnh lãnh đạo UBND tỉnh chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, các sở, ban, ngành, đơn vị liên quan và UBND các xã, phường tập trung quyết liệt, khẩn cấp thực hiện phòng, chống dịch hại trên cây trồng, dịch bệnh trên vật nuôi.
Trong đó nhấn mạnh: “Gắn trách nhiệm của người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền các cấp nếu chủ quan, lơ là, thiếu trách nhiệm để sâu bệnh, dịch bệnh kéo dài, lây lan làm ảnh hưởng đến kết quả sản xuất và đời sống Nhân dân”.
Tại cuộc họp khẩn ngày 1/8, ông Nguyễn Hồng Lĩnh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Tĩnh quán triệt đảng ủy cấp xã tập trung chỉ đạo UBND các xã, phường huy động lực lượng, phân công cán bộ bám sát đến từng địa bàn, nắm sát tình hình sâu bệnh hằng ngày; chủ trì, phối hợp với cán bộ kỹ thuật của Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức họp và triển khai đến tận từng thôn, xóm, từng vùng có phát sinh sâu bệnh; bằng mọi biện pháp tuyên truyền, đốc thúc, thậm chí bắt buộc phải thực hiện các biện pháp phòng trừ.
Nếu nông dân chủ quan không thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng trừ, nguy cơ cao sẽ mất mùa vụ hè thu 2025. Ảnh: Thanh Nga.
Cụ thể, sâu cuốn lá nhỏ, rầy nâu nguy cơ rất lớn sẽ phát sinh gây hại vào đúng dịp lúa lúa có đòng già - trổ bông trong thời gian từ 10 - 20/8. Vì vậy, yêu cầu các xã huy động mọi lực lượng, vật tư, dụng cụ, tổ chức đợt cao điểm (từ nay đến ngày 15/8) phun phòng trừ triệt để, hiệu quả diện tích lúa nhiễm sâu bệnh. Địa phương nào để xảy ra thiệt hại do chủ quan, lơ là, không thực hiện hiệu quả các biện pháp phòng trừ thì chủ tịch UBND xã, phường phải chịu trác nhiệm trước UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh.
Ngoài yếu tố khách quan do diễn biến bất thường của dịch hại, thời tiết bất lợi cũng làm giảm hiệu quả các biện pháp phòng trừ. Thời gian qua một số xã như Đức Thịnh, Đức Quang, Gia Hanh, Xuân Lộc, Can Lộc, Đông Kinh, Việt Xuyên, Thạch Xuân, Hồng Lộc, Nghi Xuân, Cổ Đạm, Tiên Điền… chưa thực sự quyết liệt, để sâu cuốn lá lứa 2 gây hại trắng lá mới tiến hành phun thuốc dẫn đến tỷ lệ phòng trừ thấp.
Các xã Thạch Lạc, Đồng Tiến, Thạch Khê, Cẩm Bình, Đức Thọ, Đức Thịnh, Đức Quang, Xuân Lộc… cũng phòng trừ kém hiệu quả rầy nâu lứa 2, tạo điều kiện cho rầy tích lũy số lượng, phát tán ra diện rộng.
