Nông dân lơ là phòng trừ, sâu cuốn lá phá trắng lúa hè thu

Vụ hè thu 2025, TP Huế gieo cấy khoảng 25.000 ha lúa. Hiện nay, diện tích lúa đại trà đang giai đoạn đứng cái, làm đòng. Gần một tháng qua, do diễn biến thời tiết phức tạp, các đối tượng sâu bệnh phát sinh gây hại không theo quy luật, đặc biệt là sâu cuốn lá nhỏ.

Theo ghi nhận của phóng viên, đa số nông dân trên địa bàn đã chủ động kế hoạch phun trừ sâu cuốn lá nhỏ ngay sau khi phát hiện sâu nở. Nhiều hộ áp dụng các biện pháp phòng trừ đúng kỹ thuật, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo khuyến cáo. Nhờ đó, tình hình sâu bệnh được kiểm soát, hạn chế thấp nhất mức độ lây lan. Tuy nhiên, vẫn còn một số nơi nông dân còn phòng trừ theo cảm tính, lơ là kỹ thuật.

Ông Phan Lũy (xã Phú Lộc) cho hay, sâu cuốn lá gây hại khoảng hơn 0,5 ha lúa hè thu của gia đình. Nhờ chủ động theo dõi đồng ruộng và phun thuốc kịp thời nên toàn bộ diện tích đã phục hồi, phát triển tốt.

“Tuy nhiên, tôi thấy nhiều hộ ở đây phun thuốc không đạt yêu cầu, dù HTX quản lý cũng như Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật khu vực 4 (thuộc Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Huế) đã liên tục thông báo bằng loa phát thanh cũng như đến tận nhà tuyên truyền cách phòng trừ nhưng bà con không nghe, cứ tự ý thực hiện. Bây giờ nhiều diện tích đã bị sâu gây hại trắng lá, nguy cơ bỏ ruộng rất cao nếu không khắc phục kịp”, ông Lũy nói.

Trong khi đó, lãnh đạo Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật khu vực 2 cho rằng, sâu cuốn lá hoành hành phức tạp nhưng một số bà con dù đã được các HTX và chính quyền địa phương thông báo kịp thời nhưng vẫn chủ quan không phun thuốc, có hộ phun nhưng không phun nhắc lại lần 2 theo khuyến cáo, phun quá sớm khi sâu chưa nở hoặc quá muộn khi sâu đã lớn, tạo kén khó tiếp xúc với thuốc. Mặt khác, sử dụng liên tục một loại thuốc có thể khiến sâu kháng thuốc, làm một số diện tích có nguy cơ bị trắng lá.

Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Huế) cho biết, hiện sâu cuốn lá đã phát sinh gây hại trên lúa hè thu của Thành phố với diện tích 7.730 ha, mật độ 5 - 10 con/m2, nơi cao 30 - 50 con/m2, sâu đang giai đoạn tuổi 2 - 4.

Để bảo vệ, hạn chế thiệt hại, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã yêu cầu UBND các xã phường, trạm trồng trọt và bảo vệ thực vật các khu vực bố trí, phân công cán bộ tăng cường bám sát đồng ruộng, điều tra, dự tính dự báo chính xác, đánh giá mật độ, diện phân bố của các đối tượng sinh vật gây hại để chỉ đạo, hướng dẫn các HTX, bà con nông dân thực hiện các biện pháp phòng trừ kịp thời, không chủ quan để lây lan, phát triển trên diện rộng. Mặt khác, đẩy mạnh tuyên tuyền trên hệ thống truyền thanh nhằm thông tin kịp thời về tình hình, diễn biến sinh vật gây hại đến tận thôn, các hộ sản xuất và hướng dẫn, hỗ trợ bà con nông dân thực hiện các biện pháp kỹ thuật phòng, trừ dịch hại kịp thời, hiệu quả.

Ông Lê Minh Trí - Trưởng phòng Bảo vệ thực vật (Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Huế) cho

Ngoài sâu cuốn lá, các sinh vật gây hại khác như nhện gié, khô vằn, rầy nâu, rầy lưng trắng, bọ phấn… cũng đang xuất hiện trên các cánh đồng ở TP Huế, gây hại lúa hè thu nhưng mật độ và tỷ lệ thấp.

biết, trạm trồng trọt và bảo vệ thực vật các khu vực, các địa phương và HTX đã chỉ đạo, hướng dẫn nông dân phun trừ sâu cuốn lá lần 1 (16 - 19/7) và phun lại lần 2 (22 - 25/7) bằng các loại thuốc đặc hiệu có tính chọn lọc cao. Trong đó có khuyến cáo nông dân khi phun phải đảm bảo đủ lượng nước trên đơn vị diện tích (30 lít/500 m2).

“Qua kiểm tra thực tế tại đồng ruộng, nông dân nào thực hiện đúng hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật thì hiệu quả phòng trừ sâu cuốn lá rất cao. Tuy nhiên, cục bộ tại một số địa phương nông dân chưa thực hiện đúng hướng dẫn, như phun các loại thuốc chưa đặc hiệu trừ sâu cuốn lá nhỏ, phun không đủ lượng nước trên đơn vị diện tích (đa phần bà con phun chỉ từ 10 - 15 lít/500 m2). Bên cạnh đó còn phối trộn từ 2 - 3 loại thuốc như trừ sâu, trừ bệnh vào một bình phun nên làm giảm hiệu lực phòng trừ của các loại thuốc. Do đó, sau khi nông dân phun, cán bộ kỹ thuật kiểm tra lại thì tỷ lệ sâu chết thấp, cục bộ một số diện tích bị trắng lá”, ông Trí thông tin.

Theo ông Lê Văn Anh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Huế, ngành nông nghiệp Thành phố đã tích cực chỉ đạo ba lực lượng chủ chốt gồm Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, các trạm trồng trọt và bảo vệ thực vật khu vực và hệ thống HTX để hướng dẫn nông dân thực hiện các biện pháp phòng trừ sâu bệnh, nhất là sâu cuốn lá. Tuy nhiên, vấn đề then chốt là ở bà con nông dân, cục bộ một số thôn, xóm không tuân thủ khuyến cáo, thiếu quan tâm đến tình hình sâu bệnh và có tư duy chủ quan.

“Việc bà con không nghe theo khuyến cáo khiến nguy cơ mất mùa cao. Thời gian tới thời tiết vẫn còn diễn biến thất thường, sâu bệnh hại lúa vẫn có nguy cơ phát sinh, vì thế người dân cần chủ động theo dõi đồng ruộng, phối hợp chặt chẽ với lực lượng chuyên môn, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng trừ theo hướng dẫn nhằm bảo vệ năng suất, hạn chế thiệt hại lúa hè thu”, ông Anh nhấn mạnh.