Giảm 50% thuốc hóa học và giảm 20% số lần phun thuốc
Theo ông Phan Long Hùng, Phó Chủ tịch UBND phường An Nhơn Đông (tỉnh Gia Lai), đã đến lúc người trồng mai cần thay đổi thói quen canh tác, hướng tới việc trồng mai sạch bằng cách sử dụng các chế phẩm sinh học thay thế cho hóa chất độc hại.
Từ năm 2019, đề án làng nghề sản xuất mai vàng An Nhơn đã được tỉnh Bình Định (cũ) phê duyệt, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và phát triển chuỗi sản xuất gắn với tiêu thụ bền vững. Mục tiêu của đề án là đến năm 2025 sẽ giảm 50% thuốc bảo vệ thực vật hóa học và giảm 20% số lần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên cây mai.
“Trong thời gian tới, ngành chức năng phường An Nhơn Đông sẽ phối hợp với ngành chức năng hướng dẫn, xây dựng các mô hình trồng mai ít ô nhiễm, thực hiện các phương án bảo vệ môi trường làng nghề, duy trì tiêu chí bảo vệ môi trường trong chương trình xây dựng nông thôn mới; định kỳ quan trắc và đánh giá mức độ ô nhiễm môi trường tại làng nghề, nhằm kịp thời cảnh báo và đề xuất giải pháp xử lý hiệu quả”, ông Hùng chia sẻ.
Cây mai cảnh nằm trong chậu có ít đất được bón phân hữu cơ, cây sẽ phát triển khỏe, sống thọ và đặc biệt là đất được bổ sung dinh dưỡng. Ảnh: V.Đ.T.
Để đạt được mục tiêu này, ngành nông nghiệp và môi trường Gia Lai đã phối hợp với chính quyền địa phương và hội nông dân các cấp tổ chức nhiều đợt tập huấn cho người dân về kỹ thuật canh tác an toàn, khuyến khích sử dụng phân hữu cơ và thuốc bảo vệ thực vật sinh học.
Cũng theo ông Phan Long Hùng, thời gian tới, phường An Nhơn Đông sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân thực hiện nguyên tắc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật “4 đúng” (đúng thuốc, đúng liều, đúng cách và đúng thời điểm). Bên cạnh đó, địa phương cũng đầu tư xây dựng các bể chứa vỏ thuốc bảo vệ thực vật, giúp quản lý tốt hơn chất thải trong quá trình sản xuất.
Tại phường An Nhơn Bắc (Gia Lai), nơi đang có 32 ha mai vàng là điển hình tích cực trong việc phát triển mô hình trồng mai sạch. Ông Nguyễn Anh Dũng, Chủ tịch UBND phường An Nhơn Bắc cho hay: “Trước đây, địa phương đã thành lập 3 tổ liên kết trồng mai an toàn sinh học với gần 100 thành viên. Việc áp dụng các phương pháp canh tác sạch không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tăng giá trị kinh tế cho cây mai”.
Theo ông Nguyễn Trí Tuấn, chủ vườn mai bonsai Tuấn Ngọc nằm trên địa bàn thôn Thanh Liêm (phường An Nhơn Đông), vào thời điểm đầu năm, khi các nhà vườn mai cảnh bắt đầu chăm sóc mai, những người có trách nhiệm trong Hội Mai cảnh sẽ đứng ra hướng dẫn bà con quy trình chăm sóc để cây mai phát triển tốt, dùng phân gì, thuốc bảo vệ thực vật loại nào để vừa hiệu quả vừa an toàn.
“Quan trọng nhất là khi cây mai đóng nụ, nông dân phải được hướng dẫn chăm sóc cây như thế nào để búp hoa không bị rụng. Khi vườn mai nào bị sự cố sâu bệnh thì Hội tổ chức đưa thành viên đến vườn mai ấy để trực tiếp chứng kiến những người có thâm niên trong nghề sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật an toàn “cứu” mai để rút kinh nghiệm sau này áp dụng", ông Nguyễn Trí Tuấn đề xuất.
Anh Lê Tấn Bộ không sử dụng thuốc trừ sâu hóa học để phòng trừ sâu bệnh cho cây mai. Ảnh: V.Đ.T.
Hữu ích của thuốc sinh học và phân hữu cơ
Góp phần không nhỏ và sự thành công của ông Tuấn trong nghề trồng mai là cách dùng phân bón. Ông Tuấn tuyệt đối không cho mai “ăn” phân hóa học, mà chỉ bón phân hữu cơ.
“Phân bón cũng như thuốc bổ cho con người. Phân hóa học được xem như thuốc Tây, uống vào thấy tác dụng ngay, nhưng cũng mau phai và thường gây ra biến chứng; phân hữu cơ được xem như thuốc Bắc, không cho thấy hiệu quả ngay, nhưng sau khi thuốc đã ngấm vào “cơ thể” cây mai thì cho hiệu quả rất cao và bền” ông Tuấn ví von.
Theo chia sẻ của ông Tuấn, cây mai cảnh nằm trong chậu có ít đất. Được bón phân hữu cơ, cây sẽ phát triển khỏe, kéo dài thời gian sống và đặc biệt là đất được bổ sung dinh dưỡng. “Cây khỏe mới tạo được dáng đẹp”, ông Tuấn nói.
Cũng như mọi người trồng mai cảnh chuyên nghiệp khác, trong quy trình chăm sóc mai của anh Lê Tấn Bộ, người đang sở hữu 6.000 cây mai từ 2 đến 6 tuổi ở thôn Háo Đức (phường An Nhơn Đông) cũng gắn bó mật thiết của thuốc bảo vệ thực vật để phòng trừ sâu bệnh cho cây mai. Thế nhưng khi vào nghề, anh đã nghe các bậc tiền bối nói về tác hại của thuốc trừ sâu hóa học. Vậy là không cần ai khuyến cáo, anh Bộ quyết định “nói không” với thuốc bảo vệ thực vật hóa học để bảo vệ sức khỏe của mình và người thân trong gia đình.
Theo anh Bộ, mai là loại cây rất mẫn cảm với sâu bệnh. Các loại sâu bệnh thường xảy ra trên cây mai là: Nấm hồng, bọ trĩ, thán thư, vỉ sắt, sâu đục thân, sâu cắn lá... Các nhà vườn trồng mai sợ nhất là bệnh nấm hồng, sâu đục thân và bọ trĩ.
Mai là loại cây rất mẫn cảm với sâu bệnh, phải thường xuyên phun thuốc bảo vệ thực vật. Ảnh: V.Đ.T.
“Sâu đục thân là khó trị nhất, nó xuất hiện trong thân cây nhưng không biết từ đâu ra. Cây mai có giá trị 50-60 triệu đồng mà chúng ăn mất một hai chi là kể như bỏ cả cây. Bệnh nấm hồng cũng rất khó trị, nó khiến cây chết dần từng chi”, anh Bộ chia sẻ.
Người đàn ông này cũng cho biết, nếu hôm nay bơm thuốc hóa học, 20 ngày sau mới bơm lại sâu bệnh cũng không phát sinh, nhưng nếu bơm thuốc sinh học 10 ngày sau phải bơm lại. Sử dụng thuốc sinh học tốn tiền thuốc, tốn công nhiều hơn, nhưng cứ xem đó như là chi phí mua sức khỏe cho mình và người thân trong gia đình, nhất là vườn mai nằm cạnh nhà ở.
“Bơm thuốc hóa học 4 ngày sau còn nghe mùi hôi tỏa ra từ cây nên tôi không dám ra vườn cắt tỉa cành, sửa cây, còn thuốc bảo vệ thực vật sinh học vừa bơm xong có thể chăm cây ngay vì không có mùi hôi”, anh Bộ bộc bạch.
“Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học thay cho thuốc hóa học chi phí tăng cao hơn, nhưng bù lại người trực tiếp chăm sóc mai không bị hao tổn sức khỏe và môi trường không bị ô nhiễm”, ông Nguyễn Trí Tuấn, chủ nhà vườn mai cảnh Tuấn Ngọc ở phường An Nhơn Đông cho hay.
