Gà thương phẩm Kiên Lao tạo sinh kế mới

Từ chăn nuôi manh mún đến bước ngoặt đổi đời

Hai mươi năm trước, cũng như nhiều hộ nông thôn khác, anh Nguyễn Văn Thành, sinh năm 1971, thôn Cấm Vải, xã Kiên Lao, tỉnh Bắc Ninh, gắn bó với chăn nuôi, trồng trọt theo kiểu nhỏ lẻ, tự phát. Mỗi lứa gà chỉ vài trăm con, kỹ thuật còn hạn chế, rủi ro bệnh tật luôn rình rập, đầu ra hoàn toàn phụ thuộc thương lái. “Nghề nuôi gà ngày ấy bấp bênh, làm mãi cũng chỉ đủ ăn”, anh kể.

Bước ngoặt đến khi anh tiếp cận được các buổi sinh hoạt của Hội Nông dân xã Kiên Lao. Tại đây, anh được giới thiệu mô hình nuôi gà lai hồ thương phẩm, giống gà sinh trưởng tốt, thịt săn, chất lượng cao, phù hợp chăn nuôi của gia đình. Đồng thời, được cán bộ Hội hướng dẫn chi tiết kỹ thuật úm, quy trình vaccine, cách xử lý dịch bệnh, đặc biệt là mô hình nuôi bán thả: ngày thả vườn, tối cho vào chuồng để vận động nhiều, thịt chắc, hạn chế bệnh hô hấp.

Nắm bắt cơ hội, anh mạnh dạn vay từ 60-70 triệu đồng để mở rộng quy mô. Từ đó, nghề nuôi gà của gia đình bước sang giai đoạn hoàn toàn khác: bài bản, quy củ và phát triển ổn định.

Làm chủ kỹ thuật - Quản lý đàn nuôi - Tối ưu chi phí

Hiện mỗi năm anh Thành nuôi trên 3 vạn gà thương phẩm, theo hình thức gối đàn liên tục. Mỗi lứa trên một vạn con, chu kỳ nuôi khoảng 3 tháng rưỡi (3 tháng 10-15 ngày). Gà xuất bán trung bình đạt 2,8 kg/con, giá thị trường hiện khoảng 60.000-65.000 đồng/kg.

Anh chia sẻ: “Kỹ thuật úm là mắt xích quyết định sống còn, 20 ngày đầu là thời gian quan trọng nhất của cả lứa. Trời ấm, úm khoảng 10-15 ngày. Gặp rét, phải kéo dài cả tháng. Tất cả phải kiểm soát chặt chẽ từ nhiệt độ, đệm lót, nước uống, men tiêu hóa. Chỉ sơ sẩy vài giờ là hao hụt ngay”.

Gà được tiêm vaccine ngay từ ngày thứ ba hoặc thứ tư, hoàn thiện phác đồ trong 20 ngày. Riêng vaccine cúm cần một tháng. Anh luôn chuẩn bị thêm các phác đồ đặc trị phòng bệnh đường ruột, thương hàn… vì đến sát ngày xuất bán vẫn có thể phát sinh bệnh mà vaccine không phòng được.

Rủi ro lớn nhất là bệnh cúm gia cầm. Có thời điểm một chuồng 1.000 con bị “trắng đàn”, nhưng nhờ mô hình gối và chia chuồng nên thiệt hại không lan rộng.

Thức ăn chiếm 70% tổng chi phí. Nhờ liên kết tổ sản xuất, anh được mua cám giá buôn, giảm đáng kể chi phí đầu vào. Ngoài ra, mô hình bán thả giúp gà vận động nhiều, thịt săn chắc, dễ bán, giá cao hơn gà nuôi nhốt hoàn toàn.

Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận bình quân khoảng 50.000-60.000 đồng/con; thời điểm thuận lợi, 1 vạn gà có thể lãi 300 triệu đồng. Những năm giá cao, anh từng lãi 50-60 triệu/1.000 con. Bình quân, mỗi năm anh lãi 700-800 triệu đồng.

Liên kết tổ sản xuất nâng giá trị gà thương phẩm Kiên Lao

 Nhờ hiệu quả rõ rệt, mô hình của anh Thành nhanh chóng lan tỏa. Các hộ xung quanh đến tham quan, học kỹ thuật úm, vaccine, thức ăn, quản lý đàn. Trước thực tế đó, Hội Nông dân xã Kiên Lao đã vận động thành lập Tổ sản xuất gà thôn Cấm Vải gồm 7-8 hộ liền kề và bầu anh Nguyễn Văn Thành làm tổ trưởng.

Liên kết giúp các hộ đạt lợi ích rõ rệt từ mua chung cám, vaccine, thuốc, giảm đáng kể chi phí đầu vào. Đảm bảo chất lượng con giống, hạn chế rủi ro nhập phải giống kém. Kỹ thuật đồng bộ. Tạo tiếng nói mạnh hơn với thương lái, tránh bị ép giá.

Trao đổi với Phóng viên, ông Lâm Văn Minh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Kiên Lao, đánh giá: “Mô hình nuôi gà liên kết ở thôn Cấm Vải không chỉ giúp giảm chi phí mà còn nâng cao chất lượng đàn. Hiệu quả kinh tế rõ rệt, nhiều hộ thoát nghèo, vươn lên khá giả. Chúng tôi mong muốn nhân rộng mô hình và tiến tới thành lập hợp tác xã chăn nuôi gà để sản phẩm có thương hiệu, đầu ra ổn định”.

Theo ông Minh, nếu hình thành hợp tác xã, tổ sản xuất sẽ có điều kiện xây dựng OCOP sản phẩm gà thương phẩm hoặc sản phẩm chế biến như chả gà, giò gà, từ đó có thể đưa vào siêu thị, chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch, giảm phụ thuộc thương lái.

Mong muốn mở rộng thêm chuồng trại, đầu tư khu nuôi tập trung, nhưng anh Thành vẫn gặp vướng mắc về thủ tục xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Diện tích hiện tại là đất vườn, nếu chuyển sang chăn nuôi quy mô lớn phải lập hồ sơ, thẩm định môi trường, xác định ranh giới… khiến anh loay hoay nhiều tháng chưa làm được.

Trong khi đó, mô hình liên kết đang đứng trước cơ hội lớn: nhu cầu thị trường cao, gà lai hồ bán chạy vì chắc thịt, thơm, khách “ăn là nhớ”.

Từ một hộ nuôi nhỏ lẻ, anh thành trụ cột của tổ sản xuất gà thương phẩm xã Kiên Lao. Hiệu quả không chỉ thể hiện ở con số 700-800 triệu đồng/năm, mà còn ở việc tạo công ăn việc làm, hỗ trợ kỹ thuật, lan tỏa mô hình an toàn sinh học tới các hộ xung quanh.

Nếu một ngày không xa, tổ sản xuất nâng cấp lên hợp tác xã, và sản phẩm gà Cấm Vải trở thành thương hiệu OCOP của vùng, thì hành trình bền bỉ 20 năm của anh Thành sẽ là minh chứng rõ nhất cho tinh thần “làm nông nhưng biết học, biết liên kết thì ắt sẽ giàu”.