Người dân Mậu A làm giàu từ vật nuôi đặc sản

Tận dụng nguồn thức ăn tự nhiên sẵn có, nhiều hộ dân ở xã Mậu A, tỉnh Lào Cai đã mạnh dạn đầu tư vào các mô hình chăn nuôi con đặc sản như dúi, cầy hương, hươu sao, lợn rừng, gà đen... Những mô hình này không chỉ đem lại nguồn thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển nguồn gen quý của các loài động vật bản địa.

Dẫn chúng tôi đi thăm chuồng nuôi dúi nhỏ gọn nhưng ngăn nắp, chị Hoàng Thị Cương ở thôn Đoàn Kết 1, xã Mậu A không giấu được niềm vui khi kể về cơ duyên đến với nghề. Tình cờ xem được các mô hình nuôi dúi hiệu quả trên Facebook, năm 2019, chị Cương làm chuồng nuôi thử nghiệm vì thấy loài vật này dễ chăm sóc và thức ăn cực kỳ dễ kiếm.

Chị Cương chia sẻ: "Tôi bắt đầu từ việc mua dúi rừng của người dân rồi về cho lai tạo với giống bên ngoài để tạo ra nguồn gen mới, giúp con giống to khỏe hơn. Hiện tại, mỗi con dúi thịt của gia đình đạt trọng lượng khoảng 2 kg. Với quy mô nuôi hơn 250 con, dù chỉ là công việc làm thêm nhưng mỗi năm gia đình cũng thu về từ 80 - 90 triệu đồng. Điều tâm đắc nhất là chi phí đầu tư thức ăn gần như bằng không, bởi dúi chỉ ăn tre, mía, ngô, khoai, sắn… những thứ có sẵn ngay trong vườn nhà.”

Cách đó không xa, gia đình anh Hoàng Văn Long cũng đang gặt hái thành công với mô hình nuôi cầy hương. Khác với chị Cương, anh Long chọn cách làm bài bản hơn khi lặn lội vào tận các trang trại lớn ở Nghệ An để học tập kinh nghiệm nuôi cầy. Đầu năm 2024, anh đầu tư gần 200 triệu đồng để xây dựng chuồng trại và mua 5 cặp giống bố mẹ.

Anh Long cho biết: "Cầy hương là loài động vật hoang dã nên khâu vệ sinh và phòng bệnh rất quan trọng. Khi con giống được 2 - 3 tháng tuổi, tôi phải tiêm phòng vacxin đầy đủ. Thức ăn của chúng cũng rất đơn giản, chủ yếu là chuối chín và cá tươi từ ao nhà."

Nhờ tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật, chỉ sau một thời gian ngắn, tổng đàn cầy hương của anh đã lên tới hơn 40 con. Với giá bán thịt khoảng 1,5 triệu đồng/kg và giá con giống lên tới hàng chục triệu đồng mỗi cặp, dự kiến năm 2025, gia đình anh sẽ thu về khoảng 200 triệu đồng.

Một điểm sáng trong phong trào chăn nuôi tại xã Mậu A là ý thức bảo tồn nguồn gen của người dân. Đối với vật nuôi thuộc danh mục động vật rừng, các hộ dân thường nuôi sinh sản và đăng ký mã số chăn nuôi với cơ quan chức năng.

Ví dụ mô hình nuôi cầy hương, anh Long luôn phối hợp chặt chẽ với lực lượng kiểm lâm. "Mỗi khi có cá thể mới sinh ra hoặc xuất bán, tôi đều ghi chép vào sổ theo dõi và xin giấy tờ nguồn gốc rõ ràng. Việc này giúp mình quản lý đàn tốt hơn và đảm bảo đầu ra hợp pháp.

Chính việc thuần hóa và nhân giống trong môi trường nhân tạo đã giúp giảm áp lực săn bắt trái phép, bảo vệ nguồn gen quý hiếm trước nguy cơ cạn kiệt. Bên cạnh đó, việc người dân chủ động lai tạo giống bản địa với các giống chất lượng cao đã tạo ra những thế hệ vật nuôi có khung hình to hơn, sức đề kháng tốt hơn mà vẫn giữ được chất lượng thịt đặc trưng.

Hiện nay, trên địa bàn xã Mậu A đã hình thành hàng chục mô hình chăn nuôi đặc sản đa dạng như: dúi, cầy hương, hươu sao, lợn rừng, gà đen... Điểm chung của các mô hình này là sự phù hợp với điều kiện kinh tế hộ gia đình, không đòi hỏi quá nhiều diện tích đất đai nhưng mang lại giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần so với chăn nuôi truyền thống.

Ông Trần Xuân Phùng, Trưởng phòng kinh tế xã Mậu A nhận định: "Việc chăn nuôi các loài vật đặc sản vừa tận dụng được nguồn thức ăn tự nhiên sẵn có, vừa giúp người dân nâng cao thu nhập đáng kể. Chúng tôi luôn khuyến khích bà con mở rộng quy mô, đưa các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất để vừa bảo vệ nguồn gen quý, vừa thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững tại địa phương."