Dịch tả lợn Châu Phi: Giải pháp của chủ trang trại lớn nhất tỉnh Phú Thọ

Với diện tích khoảng gần 7ha, trang trại chăn nuôi lợn của gia đình anh Bùi Đức Biên (SN 1979) từ lâu được đánh giá là lớn nhất tỉnh Phú Thọ, nằm ở xã Sơn Vi của huyện Lâm Thao cũ, nay là khu Làng nghề của xã Phùng Nguyên.

Hiện trang trại của gia đình đang nuôi 2.400 con, bao gồm cả lợn nái, lợn thịt, lợn con theo mẹ. Anh Biên bảo: Thời điểm này ở các khu vực xung quanh dịch tả lợn Phi đã bao vây tứ phía. Nhìn cảnh bà con mang lợn đi tiêu hủy mà như ngồi trên lửa, không biết còn cầm cự thêm được đến lúc nào.

Gia đình anh Biên bắt đầu mô hình chăn nuôi trang trại từ năm 1998, khởi xướng bởi ông bố Bùi Đức Luận, một trong số những nông dân xuất sắc của tỉnh Phú Thọ. Mấy chục năm “ăn ngủ cùng lợn”, hơn ai hết bố con ông Luận và anh Biên hiểu rõ thảm họa dịch tả lợn Châu Phi tàn phá chăn nuôi, nhất là chăn nuôi quy mô nông hộ khủng khiếp đến mức nào.

Điển hình như năm 2017, thời điểm trang trại của gia đình phát triển đến hơn 5.000 đầu lợn mỗi năm cũng là lúc dịch tả lợn Châu Phi bùng phát. Đợt dịch tả lợn Châu Phi năm đó khiến ông Luận mất trắng hơn 10 tỷ đồng, nhưng cũng từ đó ông bắt đầu thay đổi tư duy, chuyển hướng chăn nuôi theo giải pháp an toàn sinh học.

Tiếp quản trang trại từ ông bố, mỗi năm anh Bùi Đức Biên duy trì ổn định hệ thống chuồng nuôi với hơn 2.000 con/năm. Ngoài diện tích ô chuồng chăn nuôi lợn, gia đình anh Biên còn mở rộng thêm 4 ha nuôi cá công nghiệp, trồng bưởi theo mô hình kinh tế tuần hoàn. Năm 2022 khi giá lợn thịt tăng cao, trang trại của gia đình anh Biên đạt mức doanh thu kỷ lục hơn 30 tỷ đồng, giải quyết công ăn việc làm cho hơn 20 lao động địa phương.

Quan trọng hơn, nhờ áp dụng giải pháp chăn nuôi an toàn sinh học mà đến thời điểm này trang trại vẫn đang đứng vững trước cơn bão dịch tả lợn Châu Phi ở Phú Thọ.

“Tôi nghĩ đợt dịch lần này còn khủng khiếp hơn nhiều so với hồi 2018”, anh Biên nói. Thứ nhất là biến chủng virus dịch tả lợn Châu Phi lần này rất phức tạp, trong khi vaccine chưa bảo hộ được. Thứ hai là dịch bùng phát vào đúng vào thời điểm chính quyền 2 cấp đi vào hoạt động, hệ thống cán bộ thú y cơ sở chưa được kiện toàn nên bà con chăn nuôi thiếu sự hỗ trợ so với đợt dịch lần trước.

Đặc điểm của tỉnh Phú Thọ là chăn nuôi nông hộ vẫn chiếm hơn 50%, khi dịch tả lợn Châu Phi hay các loại dịch bệnh khác xảy ra đều rất khó áp dụng các giải pháp phòng, chống.

“Nhà nước khuyến cáo giải pháp hàng đầu là tiêm vaccine, nhưng nói thật tâm lý của người chăn nuôi hiện nay vẫn chưa thực sự tin tưởng. Giá cả là một chuyện, vấn đề chính là vaccine chưa ổn lắm, chưa bảo hộ được hết các chủng virus lây bệnh, thậm chí một số nơi tiêm vào còn chết lợn, nên bà con lo ngại. Tôi cho rằng giải pháp hàng đầu của chăn nuôi trang trại và gia trại hiện nay vẫn là an toàn sinh học”, anh Biên phân tích.

Hiện trang trại của gia đình anh Biên đang sử dụng giải pháp chăn nuôi an toàn sinh học theo 3 lớp. Lớp thứ nhất là ngăn chặn triệt để các nguồn lây lan virus từ bên ngoài. Lớp thứ hai sử dụng vôi, nước sát trùng xử lý bên trong, phun thuốc sát trùng thường xuyên cả bên trong và bên ngoài. Thứ ba là sử dụng chế phẩm sinh học vừa tăng sức đề kháng cho lợn vừa bảo vệ môi trường trong các ô chuồng.

“Từ đầu đợt dịch đến giờ cũng có một số lợn bị chết, tuy nhiên khi mang mẫu máu, mẫu bệnh phẩm đến Trung tâm chẩn đoán Thú y Trung ương kiểm tra thì âm tính với dịch tả lợn Châu Phi. Kể cả lúc dịch bệnh cao điểm nhất thì đàn lợn trong trang trại vẫn khỏe mạnh, cho nên tôi nghĩ trong giai đoạn này, an toàn sinh học vẫn là giải pháp tối ưu nhất”, anh Biên khẳng định.

Để giúp ngành chăn nuôi có thể phát triển bền vững, anh Bùi Đức Biên kiến nghị: Nhà nước cần tập trung công tác tiêu hủy lợn bệnh, lợn chết. Bởi thực tế hiện nay công tác này vẫn còn nhiều hạn chế, tình trạng người dân vứt xác lợn chết, lợn bệnh ra môi trường hoặc tổ chức tiêu hủy qua loa vẫn còn diễn ra. Điều này hết sức nguy hiểm bởi vì mầm mống dịch tả lợn Châu Phi lưu cữu ngoài môi trường rất lâu, nếu không có giải pháp ứng phó triệt để chắc chắn nguy cơ dịch bệnh tiếp tục đe dọa.

Trao đổi với Báo Nông nghiệp và Môi trường, ông Bùi Duy Linh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Phú Thọ cho biết: Một trong những giải pháp ứng phó dịch tả lợn Châu Phi của tỉnh Phú Thọ là tiếp tục hướng dẫn người chăn nuôi áp dụng nghiêm ngặt biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học, đặc biệt chú trọng công tác vệ sinh, khử trùng tiêu độc chuồng trại hàng ngày bằng hóa chất sát trùng và vôi bột.

Theo ông Linh, sau khi sáp nhập 3 tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hòa Bình, tỉnh Phú Thọ mới có tổng đàn lợn khoảng 2 triệu con, 134.000 hộ chăn nuôi lợn. Tuy nhiên đặc điểm của chăn nuôi tỉnh Phú Thọ chủ yếu là chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ trong khu dân cư.

Hiện nay mới chỉ có khoảng gần 3.000 trang trại, đa số chăn nuôi theo quy mô nhỏ và vừa; 64 cơ sở chăn nuôi an toàn dịch bệnh, trên 300 trang trại tham gia vào chương trình giám sát dịch bệnh định kỳ; 39 trang trại chăn nuôi tập trung quy mô lớn được cấp chứng nhận đủ điều kiện chăn nuôi, 110 trang trại đạt các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, Vietgap…

“Song song với giải pháp vaccine, từ những mô hình thực tiễn như trang trại Bùi Luận, có thể nói chăn nuôi an toàn sinh học chính là giải pháp hàng đầu để ngành chăn nuôi Phú Thọ vừa ứng phó với dịch tả lợn Châu Phi vừa phát triển bền vững”, ông Bùi Duy Linh chia sẻ.