Trong những năm gần đây, Hội Nông dân tỉnh Thanh Hóa đã triển khai nhiều chương trình liên kết chăn nuôi nhằm hỗ trợ hội viên phát triển kinh tế nông hộ. Một trong những mô hình tiêu biểu là chương trình liên kết nuôi gà lai ri, được triển khai tại các xã Thanh Kỳ và Xuân Thái. Mô hình này giúp các hộ nông dân có thêm sinh kế ổn định, phát triển chăn nuôi theo hướng bền vững.
Gia đình bà Lô Thị Hạnh, sinh năm 1969, ở thôn Bái Sim, xã Thanh Kỳ, là một trong những hộ hưởng lợi từ chương trình này. Nhiều năm trước, dù có diện tích đất vườn rộng khoảng 3.500 m² cùng 5 ha đồi phía sau nhà, thuận lợi cho việc chăn thả gia cầm, song gia đình bà Hạnh vẫn loay hoay trong việc lựa chọn vật nuôi phù hợp. Trước đây, bà từng nuôi gà mía, song hiệu quả kinh tế không cao do chi phí thức ăn lớn, gà thường xuyên mắc bệnh, tỷ lệ hao hụt cao, đầu ra bấp bênh. Là hộ thuộc diện cận nghèo của xã, vợ chồng bà Hạnh nhiều lần định bỏ chăn nuôi vì thua lỗ kéo dài.
Bà Lô Thị Hạnh duy trì nuôi gà ri lai từ năm 2023 đến nay. Ảnh: Thanh Tâm.
Tháng 6 năm 2023, nhờ sự hỗ trợ của Hội Nông dân tỉnh Thanh Hóa thông qua chương trình liên kết nuôi gà lai ri, gia đình bà Hạnh được cấp 100 con giống gà ri lai chất lượng. Đồng thời, được cán bộ khuyến nông tập huấn kỹ thuật chăn nuôi, phòng và trị bệnh.
“Ban đầu tôi cũng lo vì trước kia nuôi gà mía không hiệu quả, nhưng được Hội Nông dân hướng dẫn kỹ từ cách úm gà con, phối trộn thức ăn đến tiêm phòng, nên tôi thấy yên tâm hơn. Giống gà ri lai khỏe mạnh, ít bệnh, lớn nhanh và ăn được cả thức ăn tự nhiên, phù hợp với điều kiện chăn thả ở vùng đồi,” bà Hạnh chia sẻ.
Sau gần 4 tháng nuôi, đàn gà phát triển tốt, tỷ lệ sống đạt trên 95%. Nhờ tận dụng nguồn thức ăn sẵn có từ sản xuất nông nghiệp của gia đình như lúa, ngô, sắn nên chi phí chăn nuôi giảm đáng kể.
Khi đến lứa xuất bán, mỗi con đạt trọng lượng trung bình 2,5 kg. Với giá bán 100.000 đồng/kg, trừ chi phí bà Hạnh thu 15 triệu đồng, vì thức ăn được tận dụng từ sản xuất nông nghiệp của gia đình
Nhận thấy hiệu quả rõ rệt, bà Hạnh quyết định tái đàn nuôi thường xuyên, vì nhà hàng Chiến Hải trên địa bàn xã đã tiêu thụ toàn bộ sản phẩm. Gia đình bà Hạnh cũng đã thoát nghèo, có kinh tế ổn định từ chăn nuôi và trồng keo.
Nhiều hộ dân giữ lại gà mẹ để nhân giống, tái đàn. Ảnh: Thanh Tâm.
Theo bà Lô Thị Lan, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thanh Kỳ, chương trình liên kết nuôi gà lai ri do Hội Nông dân tỉnh hỗ trợ đã tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức và cách làm của nhiều hội viên. Gà ri lai là giống có khả năng thích nghi tốt, chất lượng thịt thơm ngon, dễ tiêu thụ. Đặc biệt, khi các hộ được hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi an toàn sinh học, việc phòng chống dịch bệnh hiệu quả hơn, năng suất và thu nhập đều tăng.
“Trong năm 2023, toàn xã Thanh Kỳ có 69 hộ gia đình được hỗ trợ gà giống, với tổng đàn 6.900 con gà ri lai. Các hộ được liên kết trong một tổ hợp tác, có sự hỗ trợ về con giống, kỹ thuật và đầu ra sản phẩm. Đến nay, cơ bản các hộ đều tái đàn, duy trì nuôi ổn định”, bà Lan cho biết thêm.
Gia đình ông Phan Công Dũng, trưởng thôn Làng Lúng, xã Xuân Thái là một trong những điển hình về hiệu quả kinh tế từ mô hình chăn nuôi gà tận dụng nguồn thức ăn sẵn có.
Năm 2023, gia đình ông Dũng được hỗ trợ 100 con gà giống. Thay vì bán hết, ông giữ lại những con gà mẹ để nhân giống và tái đàn, đảm bảo nguồn gà chất lượng cho các lứa nuôi tiếp theo.
Đàn gà ri lai của ông Dũng thả đồi, ăn cám gạo, bã rượu nên có chất lượng thịt dai, ngon. Ảnh: Thanh Tâm.
Với lợi thế gia đình làm nghề xát gạo và nấu rượu, ông Dũng có thể tận dụng cám ngô, cám gạo và bã rượu làm thức ăn cho gà. Nhờ đó, chi phí thức ăn giảm đáng kể.
Ông Dũng áp dụng phương thức nuôi gối vụ, mỗi lứa nuôi khoảng 100 con gà và duy trì liên tục trong năm. Nhờ đó, mỗi năm gia đình ông xuất bán ra thị trường gần 1.000 con gà, với giá bán 120.000 đồng/kg và lợi nhuận đạt 60.000 đồng/kg.
Ông Dũng nuôi gối vụ, để có gà bán quanh năm. Ảnh: Thanh Tâm.
Mỗi lứa gà, ông Dũng nuôi trong vòng 5 tháng để đảm bảo thịt gà dai, ngon, đáp ứng yêu cầu của thị trường.
"Trong năm 2023, xã Xuân Thái có 59 hộ gia đình được hỗ trợ gà giống, với tổng số 5.900 con gà. Đây là cơ hội để nhiều hộ dân phát triển chăn nuôi bền vững, cải thiện kinh tế gia đình", ông Quách Đức Long - Chủ tịch Hội Nông dân xã Xuân Thái cho biết.
Ông Dũng chia sẻ: Nhờ tận dụng được nguồn thức ăn sẵn có, mỗi lứa gà không chỉ giảm chi phí mà còn đảm bảo chất lượng thịt của người tiêu dùng. Kết hợp mô hình chăn nuôi truyền thống và nguồn lực tại chỗ rất phù hợp với điều kiện xã miền núi Xuân Thái.
Từ một chương trình hỗ trợ ban đầu, mô hình nuôi gà lai ri đang dần trở thành hướng phát triển kinh tế bền vững cho người dân xã miền núi Thanh Kỳ và Xuân Thái, tỉnh Thanh Hóa. Đây cũng là tiền đề để xã tiếp tục nhân rộng mô hình, hướng tới phát triển chăn nuôi bền vững và phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương.
