Kỹ sư trẻ giữ được đàn cá Koi tiền tỷ nhờ phòng bệnh độc đáo

Vaccine từ vi sinh và Vitamin C

Là kỹ sư, ngoài công việc chính là Giám đốc của một công ty thiết kế - xây dựng, anh Vũ Văn Quân còn mạnh dạn rẽ lối, biến vùng đất trũng tại xã Kiến Hưng, TP Hải Phòng thành "vựa" cá Koi rộng hơn 5ha.

Hành trình 10 năm theo đuổi đam mê không ít lần nếm trái đắng từ dịch bệnh, có thời điểm cá chết hàng loạt, thiệt hại tiền tỷ. Tuy nhiên, cũng chính từ những bài học xương máu ấy, anh Quân đã trở thành "nghệ nhân" thấu hiểu sâu sắc từng nhịp thở, từng nguy cơ tiềm ẩn với đàn cá Koi của mình.

Anh Quân nhận định, thời điểm giao mùa hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột như: Mưa nồm kéo dài, đang nóng trở rét và ngược lại,… là điều kiện thuận lợi cho các bệnh nhiễm khuẩn nước và nấm mang phát triển.

Khi thời tiết thay đổi, các chủng vi khuẩn gây hại cho cá phát triển rất nhanh, trong khi vi sinh vật có lợi trong môi trường nước dễ bị suy giảm, khiến cá suy yếu và dễ mắc bệnh. Trong đó, nấm mang được xem là một trong những bệnh phổ biến và nguy hiểm nhất cho cá Koi, nhất là giai đoạn bắt đầu trở rét như hiện nay. Cùng với đó, các loại bệnh khác như loét thân, rụng vảy, đốm trắng, lở môi cũng thường xuyên rình rập.

“Thời điểm bắt đầu lạnh như hiện nay cá rất dễ mắc bệnh. Khi cá đã vi khuẩn bị ăn vào mang là thì tỉ lệ chết rất cao, cho nên mình chỉ có cách duy nhất là phòng bệnh cho tốt, trong trường hợp phát hiện cá đã bị bệnh thì phải cách ly ngay để cắt bệnh cho cả đàn".

Với anh Quân, "phòng bệnh hơn chữa bệnh" là kim chỉ nam bất di bất dịch. Đặc biệt, việc tăng cường hệ miễn dịch cho cá và duy trì chất lượng nước là hai yếu tố then chốt. Với hồ nuôi trong bể, để phòng bệnh, anh Quân khuyến nghị bổ sung vi sinh vật và vitamin C định kỳ. Việc làm này giúp tăng cường hàm lượng lợi khuẩn, giúp chúng chủ động tấn công và ức chế các vi khuẩn có hại.

Bên cạnh đó, ông nhấn mạnh sự cần thiết của việc xả nước định kỳ khoảng 5-7% tổng lượng nước. Nếu nước có mùi tanh, cần xả lượng nước nhiều hơn kết hợp châm vi sinh. Đồng thời, việc tăng cường hệ thống sủi oxy để đảm bảo đủ lượng oxy hòa tan là yếu tố quan trọng giúp cá vượt qua những đợt giao mùa khắc nghiệt.

Với ao nuôi ngoài trời, biện pháp phòng bệnh có sự khác biệt. Người nuôi cần thường xuyên bật guồng vào buổi đêm trong những ngày thời tiết bất lợi để đảm bảo nước lưu thông và cung cấp oxy, tránh để cá bị ngạt. Cùng với đó, người nuôi cần chủ động xử lý diệt khuẩn với nồng độ cao hơn trước khi dịch bệnh bùng phát, sau đó 3-5 ngày mới bổ sung lại vi sinh vật có lợi để tái tạo hệ sinh thái.

Bên cạnh đó, theo kinh nghiệm được đúc rút từ thực tế, anh Quân đánh giá việc chọn giống tốt cũng quyết định đến 50% sức khỏe và khả năng kháng bệnh của cá. Ngoài ra, việc vệ sinh hồ thường xuyên, kiểm tra độ phát triển của tảo, rong rêu, duy trì độ pH và nhiệt độ phù hợp là những biện pháp không thể bỏ qua.

Xử lý nhanh gọn khi có dấu hiệu bệnh

Chia sẻ thêm, anh Quân cảnh báo, nếu phát hiện nước hồ có mùi tanh hoặc xuất hiện nhiều bọt – những dấu hiệu cảnh báo mầm bệnh đang bùng phát, cần hành động ngay lập tức bằng cách đánh khuẩn.

Với thuốc tím, sẽ dùng liều lượng 1.5 gram trên một khối nước để tiêu diệt các loại khuẩn. Tuy nhiên, cần lưu ý thuốc tím diệt cả vi khuẩn có lợi và có hại. Do đó, sau khi điều trị bằng thuốc tím, việc châm lại vi sinh và xả nước đều đặn là bước cực kỳ quan trọng để phục hồi môi trường sống cho cá.

Đối với cá mới mua về, tuyệt đối không thả ngay vào hồ chung, cần cách ly trong bể riêng có hệ thống lọc và sủi oxy trong khoảng 14 ngày để cá thích nghi và loại bỏ mầm bệnh tiềm ẩn. Có thể tắm cá bằng thuốc tím hoặc pha khoảng 5kg muối với 1.000 lít nước cùng 1g tetra nước. “Một sai lầm phổ biến khác là cho cá ăn quá nhiều, không chỉ gây béo phì mà còn làm ô nhiễm nguồn nước, tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển”, anh Quân khẳng định.

Nhìn đàn cá Koi rực rỡ sắc màu tung tăng bơi lội trong trang trại của anh Vũ Văn Quân, phóng viên cảm nhận được giá trị của sự tỉ mỉ, khoa học và cả tình yêu mà người nông dân 8X này dành cho chúng. Đây không chỉ là bí quyết làm giàu mà còn là nguồn cảm hứng lớn, khẳng định rằng, chỉ cần sự kiên trì và kiến thức vững vàng cho những người nuôi cá, đặc biệt là với dòng cá Koi đắt tiền.

Theo Chi cục Thủy sản, Chăn nuôi và Thú y Hải Phòng, trên địa bàn thành phố hiện nay có gần 24 nghìn ha nuôi trồng thủy sản, gần 10 nghìn lồng nuôi cá với san lượng đạt trên 200 nghìn tấn. Để giảm thiểu thiệt hại do thời tiết bất lợi, đặc biệt trong các đợt rét đậm, rét hại, các địa phương và người nuôi cá cần chủ động điều tiết nguồn cấp, thoát nước thải tại các vùng nuôi tập trung, đảm bảo chất lượng nước khi cần thay hoặc bổ sung. Người nuôi cần chuẩn bị sẵn sàng các trang thiết bị, hóa chất, vật tư cần thiết để ứng phó kịp thời.

Trong suốt thời gian rét đậm, rét hại, cần hạn chế dùng lưới hay các phương tiện khác để bắt cá nhằm tránh làm cá bị xây xát, dễ nhiễm các bệnh như đốm đỏ, lở loét, nấm hay ký sinh trùng. Với trường hợp cá chết không rõ nguyên nhân phải được thu gom, xử lý tập trung và báo ngay cho cơ quan chức năng, tuyệt đối không xả ra môi trường. Ngoài ra, không sử dụng phân gia súc, gia cầm tươi để bón trực tiếp xuống ao vì đây là nguồn lây nhiễm giun sán, liên cầu khuẩn.

Đối với ao nuôi, cần duy trì mực nước tối thiểu 1,5 - 2,0 m, có thể thả bèo tây che phủ khoảng 2/3 diện tích hoặc làm giàn, che bạt nilon để giữ nhiệt. Môi trường nước cần được giữ ổn định về độ sâu, pH, hàm lượng oxy và màu nước. Định kỳ 2 lần/tháng sát khuẩn môi trường nước bằng nước vôi trong hoặc các sản phẩm xử lý nước chuyên dụng.

Khi nhiệt độ từ 14 độ C trở lên, tranh thủ cho cá ăn vào thời điểm ấm nhất trong ngày, bổ sung thêm vitamin C, B.complex để tăng sức đề kháng. Khi nhiệt độ nước xuống dưới 18 độ C, giảm 1/2 lượng thức ăn; dưới 14 độ C, cần ngừng cho cá ăn.

"Với cá Koi, việc quản lí đàn cá hay phòng chống dịch bệnh cũng gần như tương tự như các loại cá khác. Vào thời điểm thời tiết đã trở rét như hiện nay, ngoài các biện pháp như đã khuyến cáo, người dân cần che chắn cẩn thận rồi dâng nước mực ao lên, nếu lạnh quá thì không được kéo cá hay quây lưới gây xước xát, sẽ ảnh hưởng đến đàn cá", ông Đỗ Đức Thịnh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, Chăn nuôi và Thú y Hải Phòng cho hay.

Cá Koi thường mắc các bệnh như loét thân, rụng vảy, đốm trắng, lở môi và sán da. Các nguyên nhân chính gây bệnh bao gồm: nguồn nước ô nhiễm do vệ sinh hồ kém hoặc không cải tạo định kỳ. Ngoài ra, thức ăn không đảm bảo chất lượng, không rõ nguồn gốc, hết hạn, chưa xử lý và hệ thống lọc nước không đạt chuẩn hoặc không đủ công suất là các yếu tố nguy cơ.