Bệnh tụ huyết trùng trâu bò do vi khuẩn Pasteurella boviseptica, chúng làm cho trâu bò bị tụ huyết ở phổi nên phổi không cấp đủ ôxi vào máu, trâu bò chết nhanh sau vài ba ngày nhiễm bệnh, sau kỳ mưa dài ngày trâu bò hay phát bệnh này.
Tỷ lệ chết có thể đến 100% rất đột ngột, có con trên đường đến trạm thú y chữa đã bất ngờ lăn ra chết, ở da bụng nổi màu tím hoa cà rất đặc trưng, còn bò khi đánh lông sẽ thấy lấm tấm những nốt đỏ bằng hạt đỗ xanh trên da. Phổi xung huyết rất nặng, màu tím nẫu, bỏ vào nước không chìm, danh từ chuyên môn gọi là phổi bị nhục hóa. Triệu chứng lâm sàng của bệnh tụ huyết trùng trâu bò: Sốt cao trên 41 độ C, bỏ ăn không nhai lại, chướng bụng và bí ỉa.
Nếu trong đàn đã có con bị tụ huyết trùng ban đêm chỉ cần soi đèn pin nếu thấy môi trên nước chảy nhỏ giọt chắc chắn con đó đã mắc bệnh vì lưỡi bị cứng lại không liếm môi được, chữa ngay những con này là kịp thời. Có thể dùng 3g Streptomycin hoặc 3g Kanamycin + 2 triệu UI pénicillin tiêm ngày 2 lần nếu thấy nhai lại, ỉa phân là đã chắc khỏi 100%. Có thể dùng thuốc thú y hay nhân y đều được. Nhiều người quan niệm thuốc thú y nặng hơn thuốc nhân y là không đúng, chỉ có điều thuốc nhân y tinh khiết hơn nên đắt hơn mà thôi.
Hai loại thuốc này (strep và peni) nên tiêm riêng không nên pha ít nước cất và tiêm chung một lần, vì một loại có tính axit, một loại có tính kiềm nên trộn lẫn trong một sơranh thuốc sẽ giảm tác dụng. Còn những con có giá trị cao như bò sữa nên dùng Cefalosporin (thuốc nhân y). Bò sữa lớn có thể dùng 5 – 6 lọ 1g cho 1 lần tiêm, chỉ cần tiêm ngày 1 lần là đủ. Loại của Ấn Độ giá chỉ khoảng 10.000đ/1 lọ 1g có kèm dung môi. Loại của Hàn Quốc, Mỹ thì đắt hơn khoảng 30.000đ/1 lọ 1g có thứ nào ta dùng thứ nấy.
Tùy theo tay nghề của thú y viên có thể tiêm tĩnh mạch tai, tĩnh mạch cổ hoặc bắp thịt đều được. Thịt trâu bò bị tụ huyết trùng đem nấu chín có thể ăn được, còn lòng, thủ, vó nhất là phổi nên chôn sâu, rắc vôi bột lên trên rồi nện kỹ không để chó bới ra ăn. Nếu chó ăn phải phổi trâu bò bị tụ huyết trùng sẽ chết sau 12 đến 14 ngày và lại là nguồn bệnh. Còn nhà có nuôi lợn thì không nên mang thịt sống về nhà vì có thể lây sang lợn. Chẩn đoán lâm sàng là cách tốt nhất để dập tắt dịch tụ huyết trùng trâu bò vì nếu đem xét nghiệm thì nhanh nhất cũng phải 6 – 7 ngày mới có kết quả lúc đó dịch đã lan rộng. Đây là kinh nghiệm trong nhiều năm chữa trị bệnh này mong góp phần nào cho người chăn nuôi nghèo giữ được cái "đầu cơ nghiệp".
