
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh thường xuyên cử cán bộ đi kiểm tra chất lượng cây rừng. Ảnh: Nguyễn Thành.
Tại kỳ họp thường lệ giữa năm (kỳ họp thứ 29), HĐND tỉnh Quảng Ninh sẽ xem xét thông qua một nghị quyết quan trọng, quy định mức đầu tư và hỗ trợ đầu tư từ ngân sách nhà nước cho các hoạt động trong lĩnh vực lâm nghiệp. Với tổng kinh phí dự kiến hơn 112 tỷ đồng/năm, nghị quyết được kỳ vọng sẽ khơi thông nguồn lực, tạo điều kiện để phát triển rừng bền vững trên địa bàn tỉnh.
Cụ thể hóa chính sách bằng nguồn lực rõ ràng
Theo nội dung nghị quyết, ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ các hoạt động trọng tâm như bảo vệ rừng, trồng rừng sản xuất, khoanh nuôi tái sinh tự nhiên, phát triển giống cây lâm nghiệp, đầu tư cơ sở giống và cấp chứng chỉ rừng bền vững. Đối tượng thụ hưởng bao gồm cơ quan nhà nước, hộ gia đình, tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư có hoạt động liên quan đến lâm nghiệp.
Đáng chú ý, mức hỗ trợ chi phí bảo vệ rừng đặc dụng và phòng hộ là 150.000 đồng/ha/năm; riêng khu vực ven biển được tăng lên 225.000 đồng/ha/năm. Ngoài ra, ngân sách còn chi trả thêm 50.000 đồng/ha cho chi phí lập hồ sơ ban đầu và 7% tổng kinh phí hỗ trợ hằng năm cho công tác quản lý, kiểm tra, nghiệm thu.
Đối với hoạt động khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên, mức hỗ trợ được quy định là 1 triệu đồng/ha/năm trong 6 năm, và tăng lên 1,5 triệu đồng/ha/năm đối với khu vực ven biển. Trường hợp có trồng bổ sung, hộ dân được nhận 2 triệu đồng/ha/năm trong 3 năm đầu và 1 triệu đồng/ha/năm trong 3 năm tiếp theo.

Ngoài cây keo, Quảng Ninh cũng tập trung phát triển các cánh rừng gỗ lớn để gia tăng giá trị. Ảnh: Nguyễn Thành.
Tăng lực đầu tư cho rừng sản xuất và giống cây lâm nghiệp
Nghị quyết mới cũng đặt trọng tâm vào việc thúc đẩy phát triển rừng sản xuất theo hướng tập trung và quy mô lớn. Cụ thể, mức hỗ trợ trồng rừng sản xuất là 15 triệu đồng/ha/chu kỳ, bao gồm chi phí giống, phân bón, vật tư và nhân công. Để khuyến khích hoạt động khuyến lâm, các hộ dân sẽ được nhận thêm 500.000 đồng/ha mỗi 4 năm, cùng một khoản hỗ trợ khảo sát và thiết kế ban đầu.
Đối với công tác phát triển giống cây lâm nghiệp - yếu tố nền tảng để nâng cao năng suất và chất lượng rừng, nghị quyết quy định mức hỗ trợ cụ thể như sau: 55 triệu đồng/ha đối với vườn giống mới (diện tích từ 2 ha trở lên), 25 triệu đồng/ha với vườn giống chuyển hóa và hỗ trợ tối đa 5 tỷ đồng cho cơ sở giống có quy mô từ 1 triệu cây giống trở lên.
Đáng chú ý, hộ gia đình và cá nhân trồng rừng sẽ được hỗ trợ toàn bộ lãi suất tín dụng thương mại trong thời gian tối đa 8 năm. Đối với doanh nghiệp, mức hỗ trợ linh hoạt hơn, tùy theo thời gian hoàn vốn và đặc điểm từng dự án. Đây là điểm mới nhằm giải quyết bài toán vốn - một trong những rào cản lớn khiến nhiều hộ dân chưa mạnh dạn đầu tư vào rừng sản xuất.

Giống là yếu tố quan trọng trong việc phát triển rừng bền vững. Ảnh: Nguyễn Thành.
Mô hình điểm phát triển lâm nghiệp bền vững
Xã Kỳ Thượng (hình thành từ ba xã cũ: Kỳ Thượng, Đạp Thanh và Thanh Lâm) là địa phương điển hình cho thấy hiệu quả từ chính sách đầu tư cho rừng trong thời gian qua. Từ năm 2020 đến 2024, diện tích rừng trồng tập trung tại đây đạt trên 5.300 ha, bình quân mỗi năm trồng mới trên 1.000 ha rừng, vượt xa mục tiêu đề ra.
Giá trị sản lượng gỗ khai thác giai đoạn này ước tính đạt trên 131.000m³, với mức thu nhập trung bình từ 80-100 triệu đồng/ha/chu kỳ 5 năm. Đặc biệt, người dân đã chủ động chuyển đổi từ trồng keo sang các loại cây bản địa như lim, giổi, lát, quế… với tổng diện tích hơn 2.100 ha, vừa nâng giá trị kinh tế, vừa góp phần giữ gìn hệ sinh thái và phòng chống thiên tai.
Một bước tiến quan trọng khác là việc Kỳ Thượng phối hợp cùng doanh nghiệp để cấp chứng chỉ rừng bền vững FSC cho trên 6.247ha rừng sản xuất của hơn 630 hộ dân. Đây là điều kiện tiên quyết để nâng cao giá trị xuất khẩu gỗ, đồng thời đảm bảo rừng phát triển đúng tiêu chuẩn môi trường quốc tế.
Ông Khiếu Anh Tú, Chủ tịch UBND xã Kỳ Thượng, cho biết: “Dù có nhiều tiềm năng, nhưng lâm nghiệp ở địa phương vẫn còn manh mún, hiệu quả chưa cao. Việc tỉnh ban hành nghị quyết cụ thể hóa mức hỗ trợ là đòn bẩy quan trọng giúp người dân tự tin mở rộng quy mô, hướng đến sản xuất chuyên nghiệp và bền vững”.

Công tác bảo vệ rừng tại xã Kỳ Thượng. Ảnh: Nguyễn Thành.
Tháo nút thắt, tạo sức bật ngành kinh tế xanh
Không chỉ tại Kỳ Thượng, nhiều địa phương trong tỉnh đang kỳ vọng nghị quyết mới sẽ là cú hích chiến lược để tái cơ cấu ngành lâm nghiệp. Việc chính sách hỗ trợ được thiết kế đồng bộ, rõ ràng về cơ chế tài chính và đối tượng thụ hưởng sẽ giúp thu hút mạnh mẽ sự tham gia của doanh nghiệp, từ đó hình thành chuỗi giá trị rừng khép kín và ổn định.
Một điểm đáng chú ý là nghị quyết cũng hỗ trợ 400.000 đồng/ha cho mỗi phương án quản lý rừng bền vững được xây dựng và cấp chứng chỉ. Đây được xem là yếu tố mang tính nền tảng giúp ngành gỗ Quảng Ninh tiếp cận các thị trường khó tính, đặc biệt là châu Âu, Bắc Mỹ, nơi yêu cầu nghiêm ngặt về tính bền vững và truy xuất nguồn gốc.
Với một chiến lược rõ ràng và quyết tâm cao từ cấp tỉnh, chính sách đầu tư hơn 112 tỷ đồng/năm cho lĩnh vực lâm nghiệp không chỉ tạo ra sinh kế bền vững cho người dân vùng rừng mà còn mở ra triển vọng phát triển kinh tế xanh, một hướng đi tất yếu trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt.