Trung Quốc trở thành nhà nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam

Theo số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong nửa đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Mỹ đạt khoảng 905 triệu USD, tăng gần 18% so với cùng kỳ năm ngoái.

Riêng tháng 5, giá trị xuất khẩu sang Mỹ chạm mốc gần 195 triệu USD - mức cao nhất từ đầu năm, tăng mạnh 61% so với tháng 4. Nguyên nhân là các doanh nghiệp Việt đẩy nhanh xuất khẩu để kịp “né” chính sách thuế mới từ Mỹ.

Tuy nhiên, sau thời gian tăng tốc, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ đã hạ nhiệt. Tháng 6 ghi nhận mức giảm gần 18% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu tôm giảm hơn 36% và cá ngừ giảm trên 40%.

Nhiều doanh nghiệp Mỹ hiện dè dặt với các rủi ro phát sinh từ căng thẳng thương mại nên hạn chế đơn hàng, giảm khối lượng hoặc chỉ ký hợp đồng ngắn hạn từng tháng, theo phản ánh của doanh nghiệp trong ngành.

Trong khi đó, Trung Quốc nổi lên như một điểm sáng của xuất khẩu thủy sản Việt Nam. Sáu tháng qua, thị trường này đã nhập khẩu trên 1,1 tỷ USD thủy sản từ Việt Nam, tăng gần 45% so với cùng kỳ. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc vượt Mỹ để dẫn đầu về nhập khẩu thủy sản Việt.

Theo VASEP, mặc dù Trung Quốc siết chặt tiêu chuẩn chất lượng, chính sách thương mại ổn định hơn đã giúp doanh nghiệp Việt Nam dễ lên kế hoạch sản xuất, ký kết các hợp đồng dài hạn.

VASEP cũng cho biết bức tranh xuất khẩu toàn ngành đang dần phục hồi, khi một số doanh nghiệp lớn báo cáo kết quả tích cực. Đơn cử, Công ty cổ phần Nam Việt (ANV), doanh nghiệp xuất khẩu cá tra lớn - ghi nhận doanh thu hơn 73 tỷ đồng trong 6 tháng, tăng 96% so với cùng kỳ và đạt mức cao nhất trong 10 năm qua.

Lãi ròng đạt hơn 12 tỷ đồng, tăng 9% so với cùng kỳ. Đại diện công ty đánh giá thị trường châu Á và châu Mỹ đều tăng trưởng tốt, với Trung Quốc là thị trường nổi bật nhất. Công ty đã hoàn thành hơn 92% kế hoạch doanh thu và 71% mục tiêu lợi nhuận cả năm chỉ sau 6 tháng.

VASEP dự báo trong nửa cuối năm, xu hướng dịch chuyển đơn hàng giữa các thị trường sẽ tiếp tục, khi doanh nghiệp trong nước phải chủ động thích ứng với chính sách thuế, tiêu chuẩn kỹ thuật và truy xuất nguồn gốc ngày càng khắt khe.

Ngoài việc khai thác sâu hơn thị trường Trung Quốc và khối CPTPP, nhiều doanh nghiệp thủy sản Việt Nam cũng đặt mục tiêu giữ vững thị phần tại Mỹ thông qua phát triển sản xuất xanh, bền vững và tăng hàm lượng chế biến sâu để nâng cao giá trị xuất khẩu.

Mỹ vốn là thị trường cao cấp, giá bán tốt nhưng doanh nghiệp Việt đang phải điều chỉnh chiến lược vì chính sách ngày càng khó đoán định. Một số công ty đã chuyển hướng, mở rộng xuất khẩu sang Hàn Quốc, Nhật Bản, EU, CPTPP, đồng thời đầu tư vào công nghệ, phát triển chuỗi lạnh và hệ thống truy xuất nguồn gốc nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tính chung 6 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt khoảng 4,4 tỷ USD, tăng gần 7% so với cùng kỳ 2024. Dù ngành đã khởi sắc so với năm ngoái, mức tăng này vẫn chưa trở lại đỉnh cao năm 2022.