Chia sẻ về giải pháp công nghệ tưới nhỏ giọt tích hợp cấp dinh dưỡng, thuốc bảo vệ thực vật sử dụng cố vấn AI của Netafim Israel cho nông hộ quy mô nhỏ, ông Đoàn Phúc Cường, chuyên gia nông học Netafim Việt Nam, cho rằng, công nghệ tưới trong nông nghiệp đang bước vào một giai đoạn phát triển mang tính cách mạng, khi tưới tiết kiệm nước không chỉ dừng lại ở việc giảm lượng nước sử dụng mà đã tiến hóa thành tưới chính xác, tưới thông minh, tích hợp số hóa và trí tuệ nhân tạo.
“Đây chính là nền tảng của ‘Cách mạng tưới chính xác thế hệ 3.0’, được hình thành từ hơn 60 năm nghiên cứu, phát triển và ứng dụng thực tiễn của Netafim, đơn vị tiên phong trong lĩnh vực tưới nhỏ giọt trên thế giới”, ông Đoàn Phúc Cường cho hay.
Ông Đoàn Phúc Cường chia sẻ tại Diễn đàn “Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ chiến lược trong phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn phục vụ nông nghiệp thông minh, ứng phó biến đổi khí hậu, góp phần đảm bảo an ninh nguồn nước khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên” ngày 29/12. Ảnh: Phạm Hoài.
Theo đó, việc sử dụng đầu nhỏ giọt lưu lượng thấp mang lại hàng loạt lợi ích rõ rệt cho sản xuất nông nghiệp. Nước được phân bổ đều hơn trong vùng rễ, giúp cây trồng hấp thu hiệu quả, đồng thời tiết kiệm đáng kể lượng nước tưới và năng lượng vận hành. Phân bón hòa tan theo nước tưới trở nên khả dụng hơn, giảm thất thoát, giảm chi phí và hạn chế ô nhiễm môi trường.
Đặc biệt, việc kiểm soát độ mặn trong vùng rễ được cải thiện rõ rệt, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng ổn định ngay cả trong những vùng đất có nguy cơ mặn hóa. Hệ thống tưới nhỏ giọt chính xác cũng cho phép áp dụng hiệu quả thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt cỏ tiền nảy mầm, thuốc trừ tuyến trùng và nấm rễ thông qua nước tưới, nâng cao hiệu quả phòng trừ và giảm lượng hóa chất sử dụng.
Song song với phần cứng tưới chính xác, Netafim đã phát triển giải pháp quản lý và điều khiển tự động hệ thống tưới, tiêu biểu là nền tảng GrowSphere. Đây được xem như “bộ não” đầu tiên trên thế giới cho quản lý tưới, dinh dưỡng và thuốc bảo vệ thực vật, cho phép điều khiển, giám sát và phân tích toàn bộ hoạt động sản xuất trong một chu trình khép kín, theo thời gian thực.
GrowSphere được phát triển dựa trên nền tảng tích hợp hơn 60 năm tri thức nông học và tưới tiêu cùng hàng chục nghìn giờ nghiên cứu phần cứng, phần mềm của đội ngũ hơn 70 kỹ sư công nghệ hàng đầu.
Thông qua GrowSphere, người trồng có thể quản lý trang trại trực tiếp từ điện thoại thông minh. Hệ thống liên tục phân tích dữ liệu từ cảm biến đất, cảm biến cây trồng, cảm biến thủy lực và cảm biến thời tiết; đồng thời kết hợp dữ liệu dự báo khí tượng, độ bốc hơi, hình ảnh vệ tinh để đưa ra các quyết định tưới và bón phân chính xác.
Netafim là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực tưới nhỏ giọt trên thế giới. Ảnh: Netafim.
“Tuy nhiên, thực tế sản xuất tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, cho thấy phần lớn nông dân vẫn canh tác trên quy mô nhỏ, manh mún, với nguồn lực đầu tư hạn chế và trình độ tiếp cận công nghệ còn nhiều rào cản. Để giải quyết bài toán này, Netafim đã phát triển giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo cho nông hộ quy mô nhỏ thông qua GrowSphere Max Crop Advisor. Đây là một ứng dụng tư vấn nông học trên nền tảng điện thoại thông minh, cho phép nông dân nhận hướng dẫn tưới nước và bón phân hằng ngày từ AI mà không cần đầu tư thêm phần cứng phức tạp”, ông Cường chia sẻ.
Thực tế thử nghiệm tại Việt Nam cho thấy hiệu quả rõ rệt của giải pháp này. Với cà phê tái canh, việc áp dụng công nghệ từ ứng dụng tư vấn cây trồng Crop Advisor theo quy trình của Netafim đã giúp đạt năng suất 5 tấn/ha ngay vụ thu hoạch đầu tiên sau 30 tháng trồng, cao gấp nhiều lần so với phương thức canh tác truyền thống. Tại các mô hình khoai tây chế biến công nghiệp, năng suất đạt tới 43 tấn/ha, trong khi mức phổ biến của nông dân chỉ khoảng 20-25 tấn/ha.
Bà Nguyễn Thị Thùy Anh chia sẻ tại Diễn đàn do Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi phối hợp với Báo Nông nghiệp và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk tổ chức. Ảnh: Phạm Hoài.
Chia sẻ về công nghệ tưới tiết kiệm nước cho khu vực Tây Nguyên, bà Nguyễn Thị Thùy Anh, Giám đốc phụ trách Khu vực Tây Nguyên của Công ty Cổ phần Công nghệ tưới Khang Thịnh, cho rằng sự khác biệt giữa thiết bị tưới nhập khẩu từ Israel và Trung Quốc không chỉ nằm ở giá thành mà cốt lõi ở hàm lượng công nghệ, tri thức tích hợp trong sản phẩm và khả năng thích ứng với điều kiện canh tác cụ thể.
Theo bà Thùy Anh, các thiết bị tưới có nguồn gốc từ Israel thường nổi trội về độ bền, tính chính xác và khả năng tối ưu hóa nước, phân bón nhờ tích hợp công nghệ cao, song chi phí đầu tư ban đầu lớn.
Trong khi đó, thiết bị nhập khẩu từ Trung Quốc có ưu thế về giá, cấu hình đơn giản, phù hợp với quy mô sản xuất nhỏ nhưng cần được lựa chọn và sử dụng đúng cách để đảm bảo hiệu quả lâu dài.
Vì vậy, vấn đề không nên đặt theo hướng “chọn bên nào” mà là làm thế nào để kết hợp công nghệ, dịch vụ và tri thức sử dụng nhằm tạo ra giá trị phù hợp cho từng nhóm đối tượng nông dân.
Liên quan đến ứng dụng phần mềm quản lý tưới, bà Thùy Anh cho rằng một số phần mềm nhập khẩu còn hạn chế khi áp dụng cho nhiều loại cây trồng tại Việt Nam. Do đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ với các viện nghiên cứu nông nghiệp trong nước để hiệu chỉnh, nâng cao tính ứng dụng thực tiễn.
Từ góc độ báo chí và chính sách, ông Vũ Minh Việt, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường, đề nghị cần nhìn đây là một “câu chuyện dài”, đòi hỏi sự quan tâm sâu hơn từ Nhà nước và các cơ quan nghiên cứu. Theo đó, ông Việt kiến nghị Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) sớm xây dựng các đề tài nghiên cứu theo hướng nội địa hóa tối đa công nghệ tưới, để mọi nhóm nông dân, đặc biệt là các cộng đồng dễ bị tổn thương, đều có thể tiếp cận và áp dụng hiệu quả trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt.
