Trồng giống lúa 'nồi đồng cối đá', nông dân không phải phun thuốc

Cũng như nhiều hộ dân khác ở thôn Cáng 1, xã Hợp Thành (TP Lào Cai), cuộc sống gia đình ông Nông Ngọc Phương chủ yếu nhờ cây ngô, cây lúa. Trước đây, gia đình ông đã cấy nhiều giống lúa khác nhau tuy nhiên năng suất, chất lượng không như kỳ vọng. Khoảng 2 năm nay, gia đình ông quyết định chuyển sang giống lúa Tẻ Nương Hà Giang. Đây là giống lúa mới đối với bà con ở Cáng 1, nhưng thực tế đây là giống có nguồn gốc bản địa có sức chống chịu rất tốt, rất phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu vùng cao. 

“Qua giới thiệu, rồi thấy có hộ cấy, tôi quyết định chuyển sang cấy giống lúa Tẻ Nương Hà Giang. Sau hai vụ, giống lúa này cho năng suất cao hơn. Trên cùng diện tích, các giống lúa trước đây gia đình tôi chỉ thu được khoảng 7 - 8 bao thì Tẻ Nương Hà Giang thu về được hơn chục bao. Quanh đây, năm nay nhiều bà con cũng cấy giống lúa này”, ông Nông Ngọc Phương chia sẻ.

Ngoài việc cho năng suất cao, theo bà con, nhờ cấy giống lúa này đã giảm được công chăm sóc, đặc biệt là giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. 

“Vụ xuân năm nay gia đình tôi không phải phun thuốc nữa vì lúa gần như không có sâu bệnh. Giống này năng suất hơn, chất lượng hơn mà giá thóc giống cũng tương đương những giống lúa khác, khoảng trên dưới 60 nghìn đồng/kg”, theo ông Phương.

Ông Nông Văn Vảng cùng thôn Cáng 1 có khoảng 4 sào lúa. Trước đây, gia đình ông phải mua khoảng 12 kg giống mới cấy đủ. Tuy nhiên, giống lúa Tẻ Nương Hà Giang mỗi kilogram đã cấy đủ cho một sào. Vì vậy, chi phí mua giống giảm hẳn so với trước đây. 

“Không cần mua giống quá đắt đâu. Giống lúa đắt tiền mà không được chăm sóc đúng kỹ thuật thì gạo chưa chắc ngon, năng suất chưa chắc đã cao. Phải chọn giống phù hợp với đồng đất, khí hậu. Nhà tôi năm nay trồng giống lúa Tẻ Nương Hà Giang không phải phun trị sâu bệnh nhiều. Hạt chắc mẩy, dày nên năng suất cao”, ông Vảng cho hay. 

Mặc dù những giống lúa mới có những đặc tính ưu việt, tuy nhiên không dễ để bà con thay đổi thói quen canh tác, đổi sang giống mới. Ngày nay, nhờ khoa học kỹ thuật, những giống lúa mới ra đời phù hợp hơn với thổ nhưỡng, thời tiết địa phương, song người dân vùng cao lại khá dè dặt trồng thử. Vì vậy phải có những mô hình để người dân tham quan và thấy được hiệu quả của giống mới. 

Ông Vũ Xuân Huynh, Công ty TNHH MTV Vật tư nông nghiệp Hoàng Nam có hàng chục năm gắn bó ngành nông nghiệp Lào Cai. Ông chia sẻ kinh nghiệm, hiện thị trường có rất nhiều giống lúa có chất lượng, năng suất tốt nhưng chống chịu sâu bệnh rất hạn chế. Chính vì thế, những giống mới có năng suất cao, chống chịu sâu bệnh tốt, nhất là vụ mùa có nhiều loại sâu bệnh thì bà con nông dân sẽ dễ dàng đón nhận hơn, trong đó Tẻ Nương Hà Giang là giống điển hình.

"Khi cây lúa phát triển tốt, có sức đề kháng cao, chống chịu sâu bệnh thì người sản xuất giảm được chi phí sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, giảm ô nhiễm môi trường. Và hơn hết, những giống này phù hợp hơn với điều kiện, tập tục canh tác của bà con vùng cao", ông Huynh nhấn mạnh.

Tẻ Nương Hà Giang là giống lúa nương bản địa của Hà Giang được Công ty cổ phần Nông nghiệp An Đạt Thành Hà Giang phối hợp cùng các nhà khoa học phục tráng, chọn tạo, phù hợp với những tỉnh miền núi như Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang… Hiện giống lúa này đang được bà con nông dân Lào Cai đưa vào sản xuất ở huyện Văn Bàn, Bảo Yên, TP Lào Cai... Ngoài ra, giống lúa này cũng đã được bà con nông dân tại 28 tỉnh từ Hà Giang đến Hà Tĩnh tin tưởng đưa vào sản xuất.