Ngày 9/10 tại TP. Cần Thơ, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam chủ trì cuộc họp rà soát các khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc chuẩn bị thực hiện Dự án Hỗ trợ hạ tầng và kỹ thuật cho sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng ĐBSCL (gọi tắt là Dự án hỗ trợ hạ tầng), vốn vay từ Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Quốc tế (IBRD) của Ngân hàng Thế giới (WB) và hỗ trợ từ Quỹ tài chính carbon chuyển đổi (TCAF).
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam (phải) và ông Trần Chí Hùng - Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ chủ trì cuộc họp rà soát các khó khăn, vướng mắc liên quan đến Dự án hỗ trợ hạ tầng vùng lúa chất lượng cao. Ảnh: Kim Anh.
Ông Cao Thăng Bình - chuyên gia nông nghiệp cao cấp của WB mong muốn Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ ngành liên quan và các địa phương vùng ĐBSCL cần tìm phương án, sớm tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh tiến độ Dự án hỗ trợ hạ tầng, nhất là thúc đẩy thông qua nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù đối với Dự án.
Ông Bình lo ngại, đến tháng 6/2026, nếu Dự án tiến triển không rõ ràng, nhiều khả năng lãnh đạo WB sẽ cân nhắc lại vấn đề tài trợ cho Dự án. Bên cạnh việc xin cơ chế đặc thù từ Chính phủ Việt Nam, ông Bình gợi ý phải thực hiện song song thiết kế cơ sở cho hầu hết các công trình, đồng thời có nguồn lực bổ sung từ Chính phủ.
“Thời gian không ủng hộ nữa, cần có sự hợp tác giữa trung ương và địa phương mới có thể tháo gỡ”, ông Bình nhấn mạnh.
Ông Cao Thăng Bình - chuyên gia nông nghiệp cao cấp của WB bày tỏ một số lo ngại về tiến độ Dự án hỗ trợ hạ tầng. Ảnh: Kim Anh.
Sau khi thảo luận, góp ý, đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường các địa phương vùng ĐBSCL đã thống nhất nội dung dự thảo nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù đối với Dự án Hỗ trợ hạ tầng và kỹ thuật cho lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng ĐBSCL, sử dụng vốn vay IBRD trình Chính phủ thời gian tới.
Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ là cơ quan chủ quản toàn bộ Dự án và là cấp quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư của Dự án. Bộ có trách nhiệm phê duyệt kế hoạch tổng thể Dự án, phân vốn cho từng tỉnh theo các hợp phần.
UBND các tỉnh, thành phố tham gia Dự án hỗ trợ hạ tầng là đối tượng thụ hưởng tài sản, đồng thời là kết quả của quá trình thực hiện Dự án theo quy định của pháp luật. Trong đó, Sở nông nghiệp và môi trường các địa phương sẽ thực hiện nghĩa vụ của chủ đầu tư cấp tỉnh, kết hợp với chính quyền và cán bộ kỹ thuật địa phương cấp xã triển khai Dự án trên địa bàn tỉnh.
Bên cạnh đó, UBND các tỉnh, thành phố có trách nhiệm giao các cơ quan, tổ chức tại địa phương tiếp nhận, quản lý, sử dụng và duy tu, bảo dưỡng tài sản công hình thành từ Dự án, đảm bảo tính bền vững và khả năng phát huy hiệu quả lâu dài của Dự án.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam mong muốn nhanh chóng nhận được sự thống nhất từ các địa phương đối với Dự án hỗ trợ hạ tầng. Ảnh: Kim Anh.
Dự kiến, Dự án sẽ có cơ chế đặc thù về tài chính là được sử dụng nguồn vốn từ ngân sách trung ương để chi đầu tư phát triển các công trình hạ tầng công, các hoạt động phát triển và chuyển giao công nghệ trong Dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương.
Bên cạnh đó, Dự án sẽ cấp phát 100% vốn vay IBRD và vốn đối ứng để chi đầu tư các công trình hạ tầng công, các hoạt động phát triển và chuyển giao công nghệ trong Dự án không thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách trung ương.
Ông Trần Chí Hùng – Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ góp ý, sở nông nghiệp và môi trường các địa phương sẽ thành lập các ban quản lý dự án để thực hiện các công trình.
Việc đầu tư hạ tầng cũng cần xây dựng các trạm bơm, bởi khi áp dụng khoa học kỹ thuật tưới ngập - khô xen kẽ trong Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, khi mực nước triều lên xuống, nếu không có trạm bơm sẽ không thể điều tiết được mực nước như mong muốn.
Việc huy động các nguồn lực từ vốn đến chính sách cho Dự án hỗ trợ hạ tầng cần được thực hiện song song. Ảnh: Kim Anh.
Bên cạnh đó, sau khi thành lập chính quyền địa phương 2 cấp, hầu như các tỉnh chưa kiện toàn ban chỉ đạo thực hiện Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao. Ông Hùng cho biết, sau khi kiện toàn, cấp tỉnh sẽ cơ cấu lãnh đạo các xã tham gia Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao vào ban chỉ đạo chung của tỉnh.
Qua trao đổi và đi đến thống nhất, Thứ trưởng Trần Thanh Nam mong muốn Dự án hỗ trợ hạ tầng sẽ nhận được sự thống nhất của các địa phương vùng ĐBSCL để tạo thuận lợi cho quá trình triển khai.
Hạng mục đầu tư đưa vào Dự án được thống nhất đồng bộ trạm bơm, đường điện và vận hành cống. Đây là tài sản công do UBND tỉnh, thành phố phân cấp quản lý.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam cũng đề nghị các địa phương kiện toàn và bổ sung lãnh đạo cấp xã mới được thành lập để tham gia vào Ban Chỉ đạo Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao.
Dự án hỗ trợ hạ tầng sẽ thực hiện đầu tư nạo vét 1.924 km kênh cấp II trong vùng sản xuất lúa; xây mới/nâng cấp 1.628 km đê bao khép kín kết hợp với lưu thông vận chuyển hàng hoá, vật tư nông nghiệp; xây dựng 724 cống hở để tưới/tiêu và xây dựng 43 công trình điều tiết nước.
