Không chỉ có sản lượng xuất khẩu hàng đầu thế giới mà hạt gạo Việt Nam còn được đánh giá cao bởi sự thơm ngon và quy trình canh tác thân thiện với môi trường. Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp được Chính phủ triển khai ngày càng góp phần nâng cao giá trị hạt gạo và thu nhập cho người dân.
Xây dựng vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp bền vững
MC CHÀO ĐẦU: Thưa quý vị và các bạn. Đồng bằng sông Cửu Long được xem là “vựa lúa” của cả nước, không chỉ đảm bảo an ninh lương thực quốc gia mà còn đóng góp quan trọng cho xuất khẩu gạo của Việt Nam. Tuy nhiên, trước những thách thức ngày càng lớn từ biến đổi khí hậu, chi phí sản xuất cao, cùng sức ép cạnh tranh khốc liệt trên thị trường quốc tế, hạt gạo của chúng ta buộc phải có một hướng đi mới.
Chính vì vậy, Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp đã được Chính phủ triển khai như một “lời giải” quan trọng. Không chỉ thay đổi tư duy sản xuất, đề án còn hướng đến xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam xanh, sạch, bền vững, sẵn sàng chinh phục những thị trường khó tính nhất. Sau đây mời quý vị cà các bạn cùng xem phóng sự do Báo Nông nghiệp và Môi trường thực hiện!
Theo các nhà quản lý, Để ngành lúa gạo Việt Nam phát triển bền vững, việc thay đổi cách tiếp cận trong sản xuất trở nên cấp thiết. Vì vậy, việc xây dựng Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp không đơn thuần là gia tăng sản lượng, mà là một sự chuyển đổi mang tính căn bản: từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế ngành hàng. Điều đó có nghĩa, hạt gạo không chỉ là sản phẩm cuối cùng, mà có thể trở thành nguyên liệu cho nhiều ngành công nghiệp và dịch vụ khác.
Phát biểu Ông LÊ MINH HOAN, Phó Chủ tịch Quốc hội:“Đề án 1 triệu héc ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp chính là một cột mốc lịch sử. Chuyển từ tư duy sản xuất ngành hàng lúa gạo sang tư duy kinh tế ngành hàng lúa gạo. Như vậy thì chúng ta thay đổi người nông dân trồng lúa không chỉ phải biết mình chỉ là người bán lúa mà có thể tham gia vào cả ngành hàng. Đặc biệt, bây giờ là tích hợp thêm bảo vệ môi trường, bảo vệ hệ sinh thái, bảo vệ đa dạng sinh học.”
Song hành với chính sách, giải pháp khoa học, công nghệ được xem là chìa khóa để đạt được mục tiêu. Nhiều kỹ thuật canh tác tiên tiến đã chứng minh hiệu quả rõ rệt, vừa giúp tiết kiệm chi phí, vừa cải thiện năng suất và đặc biệt là giảm phát thải khí nhà kính.
Phát biểu TS NGUYỄN VĂN HÙNG, Chuyên gia Viện Nghiên cứu lúa gạo Quốc tế IRRI:“Thấy hiệu quả thì thứ nhất là nó sẽ giảm 50% giống so với xạ lan bình thường. Thứ hai là giảm phân bón khoảng 20%. Thứ ba là tăng năng suất ít nhất 5%, giảm thất thoát sau thu hoạch, nâng cao chất lượng hạt lúa. Và cái thứ tư là giảm phát thải so với các phương pháp hiện nay.”
Trong chuỗi giá trị lúa gạo, doanh nghiệp giữ vai trò then chốt trong việc kết nối sản xuất với thị trường. Đề án 1 triệu héc ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp được kỳ vọng sẽ giúp hạt gạo Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn xanh, sạch, bền vững. Đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp và nông dân cùng nâng cao lợi nhuận, đồng thời khai thác thêm giá trị từ tín chỉ carbon – xu hướng mới của nông nghiệp hiện đại.
Phát biểu – Ông PHAN VĂN TÂM, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền: “Đề án phát triển 1 triệu héc ta lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh và phát thải thấp. Đây là định hướng rất phù hợp với xu hướng hiện nay. Tôi thấy rất phấn khởi và tin rằng bà con nông dân và doanh nghiệp lúa gạo sẽ được hưởng lợi rất nhiều từ đề án này.”
Phát biểu – Ông TRẦN MINH TIẾN, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Net Zero Carbon:“Mục tiêu lớn nhất là lúa đạt chất lượng, giảm phát thải, xanh hơn, sạch hơn. Khi bà con làm được giảm phát thải thì đó chính là thương hiệu lúa, bán được giá tốt hơn. Đồng thời, nông dân còn có thể nhận thêm thưởng từ tín chỉ carbon. Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ và thực hiện đúng tiêu chí Bộ quy định.”
Qua thực tế, Đề án được kỳ vọng không chỉ góp phần ổn định giá lúa gạo, mà còn nâng cao thu nhập cho nông dân, phát triển ngành hàng theo hướng bền vững. Đặc biệt, với nông dân và hợp tác xã, những chủ thể trực tiếp sản xuất, để khẳng định hiệu quả của Đề án càng trở nên thiết thực, khi cơ giới hóa và quy trình sản xuất đồng bộ giúp tiết giảm chi phí, cải thiện đời sống.
Phát biểu – Ông TRƯƠNG CẢNH TUYÊN, Phó Bí thư Thành ủy TP Cần Thơ:“Giá lúa gạo thời gian qua còn nhiều khó khăn. Vì vậy, mục tiêu chính của Đề án 1 triệu héc ta lúa chất lượng cao, giảm phát thải là nâng cao giá trị hạt gạo Việt Nam, tăng thu nhập cho nông dân, và phát triển ngành hàng bền vững.”
Phát biểu Ông NGUYỄN VĂN ĐƯỜNG, Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp Vị Thủy 1, TP Cần Thơ: “Kỳ vọng của hợp tác xã và nông dân khi tham gia đề án là có lãi suất cao, sức khỏe được đảm bảo. Sản xuất cơ giới hóa trên 50% giúp giảm chi phí, giảm lao động nặng nhọc cho bà con.”
Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp chính là bước chuyển từ “làm nông” sang “làm kinh tế”, để hạt gạo Việt Nam không chỉ nuôi sống hôm nay, mà còn gắn với thương hiệu xanh – sạch – bền vững của ngày mai.
MC CHÀO CUỐI: Có thể thấy, từ góc nhìn quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp đến người nông dân, tất cả đều đặt niềm tin và kỳ vọng vào Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Đây không chỉ là cơ hội để nâng cao giá trị hạt gạo Việt Nam, mà còn là bước tiến quan trọng trong hành trình xây dựng nền nông nghiệp xanh, bền vững và hội nhập quốc tế. Xin cảm ơn quý vị và các bạn đã quan tâm theo dõi phóng sự. Xin kính chào và hẹn gặp lại trong các chương trình sau!
