Đảm bảo vệ sinh môi trường góp phần quan trọng trong việc giữ gìn và phát triển phiên chợ gia súc độc nhất vô nhị trên cao nguyên Bắc Hà.
Nhắc đến Bắc Hà (Lào Cai), nhiều người nghĩ ngay đến phiên chợ văn hóa rực rỡ sắc màu. Trong bức tranh đa sắc đó, chợ trâu Bắc Hà, được mệnh danh là phiên chợ mua bán gia súc lớn nhất vùng Tây Bắc. Không chỉ là nơi giao lưu văn hóa, phiên chợ này còn là một sàn giao dịch nông nghiệp quan trọng, đóng vai trò là đòn bẩy khuyến khích ngành chăn nuôi địa phương phát triển.
Khác với nhiều phiên chợ chỉ đơn thuần bán nông sản, chợ trâu Bắc Hà, họp vào thứ Bảy hàng tuần, là trung tâm luân chuyển gia súc quy mô lớn. Theo ông Phạm Văn Hưng - Phó trưởng Trạm thú y Bắc Hà, vào thời cao điểm, mỗi phiên chợ có thể giao dịch từ 300 - 400 con trâu, bò, ngựa…
Điều đặc biệt là chợ không chỉ phục vụ nhu cầu mua bán gia súc làm thực phẩm cho các tiểu thương trong tỉnh và các vùng lân cận như Phú Thọ, Hà Nội, mà còn là nơi cung cấp con giống trâu, bò, ngựa chất lượng cho toàn bộ khu vực.
PB ông GIÀNG SEO TRINH – Xã Bảo Thắng, Lào Cai
PB ông ĐỖ VĂN CƯƠNG – Xã Bảo Thắng, Lào Cai
Phiên chợ đã hình thành một chu trình kinh tế chăn nuôi hiệu quả. Người dân địa phương và các vùng lân cận (Si Ma Cai, Mường Khương, Bảo Thắng… thậm chí cả Lai Châu, Tuyên Quang) mang những con trâu, bò đã vỗ béo ra bán để thu lợi nhuận. Ngay sau đó, họ lại tìm mua những con gầy, con giống tốt về để tiếp tục một lứa nuôi mới. Hoạt động này đã kích cầu cho người dân tái đàn và nuôi vỗ béo, tạo công ăn việc làm và mang lại thu nhập ổn định. Nhờ có phiên chợ này, nhiều người dân vùng cao có thể phát triển kinh tế ngay tại nhà, chăm sóc gia đình tốt hơn mà không cần phải rời quê hương đi làm tại các khu công nghiệp.
PB Anh SÙNG SEO HỒNG – Xã Si Ma Cai, tỉnh Lào Cai
Với quy mô giao dịch lớn và gia súc tập trung từ nhiều nguồn, công tác quản lý, đặc biệt là phòng chống dịch bệnh, được đặt lên hàng đầu. Lực lượng thú y của xã Bắc Hà luôn song hành cùng phiên chợ.
Cán bộ của Trạm thú y thực hiện kiểm tra toàn bộ gia súc buôn bán tại chợ ngay từ cổng. Gia súc phải xuống khỏi xe, chúng tôi mới kiểm tra được, ông Hưng nhấn mạnh về quy trình kiểm soát tại chỗ. Bất kỳ con nào không đủ điều kiện, có dấu hiệu ốm bệnh sẽ bị đưa ra khu vực cách ly, không cho vào chợ để tránh làm lây lan và lây vào địa phương. Nhờ hoạt động kiểm soát nghiêm ngặt và thường xuyên này, trong suốt quá trình hình thành và phát triển, chợ trâu Bắc Hà luôn đảm bảo an toàn, không để dịch bệnh bùng phát.
PB Ông PHẠM VĂN HƯNG - Phó trưởng Trạm Thú y Bắc Hà, tỉnh Lào Cai
Bên cạnh công tác thú y, Ban quản lý chợ Bắc Hà cũng triển khai nhiều biện pháp để phiên chợ diễn ra an toàn, hiệu quả. Ông Giàng Chính Dùng - Phó Ban quản lý chợ Bắc Hà, cho biết Ban thường xuyên phối hợp với đội trật tự đô thị và công an xã để nhắc nhở, tuyên truyền, đảm bảo an ninh trật tự.
Phiên chợ được quy định họp từ 5 giờ sáng đến 18 giờ chiều. Ban quản lý chợ không cho chợ gia súc hoạt động vào buổi tối để tránh ùn tắc giao thông và ảnh hưởng đến công tác an ninh trật tự, phòng ngừa trộm cắp tài sản của người dân.
Mặc dù nỗ lực quản lý đã đạt được nhiều kết quả tích cực, đặc biệt trong công tác an ninh và phòng dịch, nhưng vấn đề vệ sinh môi trường tại chợ trâu vẫn là một thách thức lớn. Thực tế quan sát và phản ánh của du khách cho thấy, khuôn viên chợ còn chật hẹp, môi trường chưa thực sự đảm bảo, nhất là về mùi và chất thải.
Hiện tại, nền chợ đã được bê tông hóa để thuận tiện cho việc xịt rửa. Ban quản lý chợ cũng đã ký hợp đồng với đơn vị vệ sinh môi trường để sau mỗi buổi chợ là xử lý về rác thải cũng như chất thải gia súc.
PB Ông GIÀNG CHÍNH DÙNG - Phó Ban quản lý chợ Bắc Hà, tỉnh Lào Cai
Hiện nay, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng của xã cũng đã nhận thức rõ vấn đề và đang tìm kiếm giải pháp căn cơ hơn để xây dựng phương án xử lý rác thải, chất thải. Bên cạnh đó, cũng có phương án di chuyển chợ gia súc ra khỏi khu vực trung tâm đến vị trí rộng rãi và thuận tiện hơn. Như vậy sẽ vừa đảm bảo vệ sinh môi trường, vừa có thể mở rộng khuôn viên và tạo cảnh quan để du khách có thể tham quan, khám phá phiên chợ độc đáo này.
Chợ trâu Bắc Hà không chỉ là biểu tượng văn hóa độc đáo của vùng “cao nguyên trắng” mà còn là một mô hình kinh tế quan trọng, giúp người dân phát triển đàn đại gia súc, góp phần xóa đói giảm nghèo.
Với sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng trong việc đảm bảo an toàn dịch bệnh, vệ sinh môi trường, tin rằng phiên chợ sẽ ngày càng phát triển bền vững, tiếp tục là điểm đến hấp dẫn cho du khách và là đòn bẩy cho chăn nuôi ở vùng cao phát triển.