Công nghệ thông minh thực hành tưới ướt khô xen kẽ trong canh tác lúa

Chiều 26/9, Thứ trưởng Trần Thanh Nam dẫn đầu đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường tham quan thực tế và đánh giá hiệu quả về ứng dụng công nghệ thực hành ướt khô xen kẽ (AWD) triển khai trong mô hình thí điểm Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030. Cùng tham dự có lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông quốc gia, đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường, Trung tâm Khuyến nông, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật các tỉnh, thành vùng ĐBSCL và các hợp tác xã tham gia thực hiện mô hình thí điểm.

Địa điểm triển khai tại cánh đồng lúa của Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa (xã Tân Hội, tỉnh An Giang), với diện tích 50 ha mô hình thí điểm. Tại buổi làm việc, Trung tâm Khuyến nông tỉnh An Giang báo cáo kết quả triển khai công nghệ AWD, đo dinh dưỡng đất, kiểm soát khí thải nhà kính, ghi chép nhật ký và thống kê, chia sẻ dữ liệu sản xuất trực tuyến. Đây là những giải pháp thực tiễn nhằm tiết kiệm nước, giảm phát thải và nâng cao hiệu quả sản xuất lúa trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Toàn bộ hệ thống thiết bị do Công ty TNHH LUAGPT nghiên cứu, thiết kế và chế tạo, tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm tiết kiệm chi phí và nhân lực trong công tác giám sát, đo đạc và báo cáo. Hệ thống gồm nhiều thiết bị chuyên biệt: cảm biến quan trắc môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, chỉ số nhiệt trong bán kính 10km), cảm biến kết cấu đất (N, P, K, EC, pH, nhiệt độ, độ ẩm đất), cảm biến mực nước trên mặt ruộng trong suốt mùa vụ canh tác lúa. Thiết bị giám sát giúp biến máy bơm thành thiết bị thông minh, quản lý bật/tắt từ xa. Thiết bị đo phát thải khí nhà kính (CH4, CO2, N2O) sử dụng công nghệ TDLAS và NDIR, cho phép đo chính xác trực tiếp trên đồng ruộng.

Điểm nổi bật là toàn bộ dữ liệu được thu thập, lưu trữ và báo cáo trực tuyến qua nền tảng điện toán đám mây, minh bạch và không bị can thiệp. Các số liệu được hiển thị thời gian thực, trực quan bằng biểu đồ và có thể xuất ra định dạng excel để phục vụ phân tích. Nền tảng số còn cho phép phân quyền quản lý, theo dõi quy trình canh tác, quản lý nước, giống, phân bón và hoạt động sản xuất của từng hộ nông dân.

Với thiết kế nhỏ gọn, dễ vận hành, hệ thống thiết bị này không chỉ hỗ trợ canh tác lúa tiết kiệm nước, giảm phát thải, mà còn là tiền đề quan trọng hướng tới việc xây dựng tín chỉ carbon trong nông nghiệp bền vững. Hệ thống thiết bị này là công cụ hỗ trợ đắc lực cho lực lượng khuyến nông cộng đồng, giảm công sức, thời gian phải lội ruộng để đo đạc, ghi số liệu thực tế.

Ngoài cánh đồng thí điểm tại Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa, hệ thống thiết bị này còn được triển khai tại Hợp tác xã Nông nghiệp VINACAM (xã Hòn Đất, tỉnh An Giang), Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Tiến Thuận (Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ).

Các đại biểu cùng trao đổi, thảo luận về khả năng nhân rộng công nghệ AWD ra toàn vùng ĐBSCL, đồng thời lắng nghe ý kiến, đề xuất từ các địa phương. Hoạt động này không chỉ giúp đánh giá hiệu quả mô hình mà còn tạo diễn đàn kết nối giữa cơ quan quản lý, nhà khoa học và nông dân, hướng đến nhân rộng trong Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030.