Cấp 41 giấy phép nuôi trồng thủy sản trên biển
Từ ngày 10/8/2021, Chỉ thị số 13-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh đã trở thành định hướng then chốt trong quá trình tái cơ cấu và phát triển bền vững nuôi trồng thủy sản trên biển.
Sau hơn 4 năm thực hiện, ngành nuôi biển của Quảng Ninh đã chứng kiến sự dịch chuyển từ phương thức quản lý phân tán, tự phát sang quy hoạch chi tiết, đồng bộ. Sản xuất nhỏ lẻ dần được thay thế bằng các mô hình quy mô lớn và ứng dụng công nghệ hiện đại.
Quảng Ninh quy hoạch hơn 45.000 ha mặt biển cho nuôi trồng thủy sản. Ảnh: Nguyễn Thành.
Mục tiêu của Quảng Ninh là trở thành trung tâm nuôi biển của miền Bắc. Để đạt được điều này, công tác quy hoạch không gian biển đã được tỉnh ưu tiên. Toàn tỉnh dành hơn 45.000 ha vùng biển cho nuôi trồng thủy sản, tích hợp vào quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050.
Trong đó, khu vực biển định hướng nuôi nhuyễn thể chiếm khoảng 13.000 ha, nuôi cá biển khoảng 5.000 ha. Diện tích nuôi trồng thủy sản trên toàn tỉnh đã tăng hơn 150% so với năm 2020. Sản lượng nuôi biển hiện chiếm 65% tổng sản lượng nuôi trồng toàn tỉnh, giá trị sản xuất năm 2024 ước đạt 7.000 tỷ đồng, dự kiến đạt trên 16.600 tỷ đồng vào năm 2030.
Một trong những kết quả quan trọng nhất sau khi triển khai Chỉ thị 13 là việc đưa quản lý nuôi biển vào nề nếp. Hiện nay, Sở NN-MT Quảng Ninh đã cấp 41 giấy phép nuôi trồng thủy sản trên biển cho các tổ chức với tổng diện tích trên 4.150 ha. Ngoài ra, chính quyền cấp xã cũng đã giao khu vực biển cho 817 cá nhân với diện tích trên 500 ha.
Theo ông Đỗ Đình Minh, Chi cục trưởng Chi cục Biển, Hải đảo và Thủy sản, Kiểm ngư tỉnh Quảng Ninh, việc giao biển được thực hiện dựa trên tiêu chuẩn nghiêm ngặt về môi trường. Các tổ chức, cá nhân phải đáp ứng yêu cầu kiểm soát và xử lý chất thải phát sinh trong quá trình nuôi trồng và sinh hoạt. Đây là bước tiến quan trọng tạo thuận lợi cho các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát hoạt động sử dụng khu vực biển, đảm bảo không gây tác động tiêu cực đến môi trường và cộng đồng ngư dân.
Không dừng lại ở quản lý hành chính, Quảng Ninh còn là địa phương tiên phong trong việc ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số vào nuôi biển. Tỉnh đã vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý nuôi trồng, tạo nền tảng truy xuất nguồn gốc sản phẩm với hàng nghìn mã QR.
Hơn 30.000 mẫu quan trắc môi trường được phân tích trong 4 năm qua góp phần kiểm soát dịch bệnh và giảm thiểu rủi ro. Những mô hình nuôi công nghệ cao, sử dụng lồng nuôi hiện đại, thân thiện với môi trường tại Vân Đồn, Cẩm Phả đang chứng minh hiệu quả kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường sinh thái.
Ông Nguyễn Văn Cường, Giám đốc HTX Cường Hoa (đặc khu Vân Đồn) chia sẻ, HTX đã được giao 150 ha mặt nước nuôi hàu sữa và 4 ha nuôi cá song, ngao 2 cùi. Hiện HTX đã sử dụng vật liệu nhựa HDPE thân thiện với môi trường theo đúng chủ trương của tỉnh, vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ môi trường nước không bị ô nhiễm so với vật liệu phao xốp trước đây.
Sẽ ban hành bộ quy chuẩn kỹ thuật về nuôi biển
Theo Sở NN-MT Quảng Ninh, quá trình triển khai Chỉ thị 13 vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Công tác giao biển vẫn chậm so với quy hoạch, mới đạt gần 5.000 ha trong tổng số hơn 45.000 ha. Nguyên nhân chính là sự chồng chéo trong quy hoạch với các tuyến luồng hàng hải, luồng đường thủy nội địa, vùng nước cảng biển.
Mô hình nuôi cá biển của HTX Cường Long (đặc khu Vân Đồn) cho hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: Nguyễn Thành.
Hồ sơ cấp phép của các tổ chức phải xin ý kiến của nhiều đơn vị liên quan (như Cục Hàng hải, các sở, ngành, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, Vườn Quốc gia Bái Tử Long) nên thời gian kéo dài, phát sinh nhiều tình huống phức tạp. Mặt khác, công tác quản lý tại cơ sở còn lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng nuôi trồng thủy sản trái phép. Chất lượng dự án do doanh nghiệp lập còn hạn chế, nhiều bản thuyết minh sao chép, thiếu tính khả thi.
Theo ông Phan Thanh Nghị, Phó Giám đốc Sở NN-MT Quảng Ninh, những hạn chế và nguyên nhân được chỉ ra là bài học thực tiễn để tỉnh tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế quản lý và chiến lược phát triển nuôi biển trong giai đoạn mới. Với quyết tâm cao và hướng đi rõ ràng, ngành thủy sản Quảng Ninh hoàn toàn có thể trở thành mũi nhọn kinh tế, góp phần nâng cao vị thế của tỉnh trong phát triển kinh tế biển bền vững.
Để khắc phục những bất cập, Quảng Ninh xác định tiếp tục hoàn thiện việc cấp phép, giao biển, xử lý dứt điểm các cơ sở trái phép. Tỉnh sẽ ban hành bộ quy chuẩn kỹ thuật địa phương về nuôi biển, tập trung vào đối tượng cá biển, nhuyễn thể và các loài đặc sản.
Thời gian tới, Quảng Ninh sẽ tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển mô hình nuôi công nghiệp, nuôi xa bờ. Chủ động nguồn giống chất lượng cao, đầu tư hạ tầng nghề cá hiện đại, gắn sản xuất với cảng cá, khu neo đậu, dịch vụ hậu cần. Bên cạnh đó, phát triển chế biến sâu và xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị sản phẩm, mở rộng thị trường xuất khẩu.
