Chống khai thác IUU: Không thể để tình trạng ‘trên chính sách, dưới đối sách’

Ngày 3/10, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU dẫn đầu đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đi kiểm tra công tác chống khai thác IUU tại tỉnh Quảng Trị.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Trị, thời gian qua, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc quyết liệt để triển khai công tác phòng chống khai thác IUU. Sau khi sáp nhập tỉnh, địa phương này có gần 4,7 nghìn tàu cá chiều dài từ 6 m trở lên. Trong đó, 100% tàu cá đã được đăng ký, gần 91% được đăng kiểm, gần 98% được cấp giấy phép khai thác thủy sản; gần 100% đã đánh dấu tàu cá, 100% tàu cá được cập nhật dữ liệu trên hệ thống cơ sở dữ liệu VnFishbase; trên 91% tàu cá được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Tính từ tháng 1/2024 đến đầu tháng 10/2025, Quảng Trị xử phạt 179 tàu cá vi phạm khai thác IUU với số tiền trên 5,4 tỷ đồng

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng tàu cá tỉnh Quảng Trị mất kết nối trên biển và vượt ranh giới vùng được phép khai thác; nhiều tàu cá có chiều dài dưới 6 m phân bổ ở các vùng biển bãi ngang nên chưa giám sát được sản lượng. Người dân chưa chủ động thực hiện khai báo xuất cảng, rời cảng qua hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT). Công tác tuần tra, kiểm soát và xử lý vi phạm trên biển của lực lượng kiểm ngư còn gặp nhiều khăn…

Nguyên nhân của tình trạng trên là do một số đơn vị, địa phương triển khai chưa quyết liệt chống khai thác IUU; sự cố lỗi vệ tinh Thuraya T3; thiết bị giám sát hành trình không có cài đặt cảnh báo khi bị hỏng và mất kết nối. Hệ thống cơ sở hạ tầng cảng cá Quảng Trị chưa đáp ứng yêu cầu cho tàu cá cập cảng.

Các cửa sông thường bị bồi lắng nên luồng vào bị cạn, tàu cá có sản phẩm thủy sản khai thác không vào được, phải bán sản phẩm ở ngoài cửa sông, trên biển gây khó khăn cho việc giám sát sản lượng. Tàu kiểm ngư công suất nhỏ (385 CV), đã qua sử dụng hơn 25 năm không còn đáp ứng công tác tuần tra trên biển để xử lý các tàu cá vi phạm khai thác IUU.

Trước thực trạng trên, Quảng Trị đề xuất Trung ương hỗ trợ đầu tư cho tỉnh 2 chiếc tàu kiểm ngư có công suất và kích thước bảo đảm hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và chống khai thác IUU trên biển hiệu quả.

Địa phương này cũng yêu cầu đơn vị lắp đặt thiết bị giám sát hành trình bổ sung và hoàn thiện tính năng cảnh báo trực tiếp khi thiết bị bị hỏng hoặc mất kết nối để thuyền trưởng dễ nhận biết, chủ động khắc phục và báo cáo vị trí cho cơ quan chuyên môn nhằm nâng cao hiệu quả giám sát hành trình, hạn chế tình trạng ngư dân cố tình vô hiệu hóa hoặc không biết thiết bị bị hỏng.

Tại buổi làm việc với UBND tỉnh Quảng Trị, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đánh giá cao nỗ lực của địa phương trong công tác chống khai thác IUU. Thứ trưởng cho rằng, cơ sở hạ tầng, hậu cần nghề cá hết sức quan trọng. Vì vậy, địa phương cần tích cực hơn nữa trong việc giải ngân nguồn vốn để nâng cấp cơ sở hạ tầng, hậu cần nghề cá và kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm; nắm chắc tình hình và số lượng, hoạt động của tàu cá để làm tốt hơn công tác quản lý. Các đơn vị được giao kiểm soát hoạt động xuất nhập cảng, đánh bắt cá trên biển phải thực thi nhiệm vụ với tinh thần, trách nhiệm cao nhất.

“Có 6 lực lượng kiểm soát hoạt động ra vào cảng và đánh bắt cá trên biển. Thiếu lực lượng phải báo cáo. Xử lý hành chính là biết ngay hiệu lực hiệu quả nên cần phải kiên quyết. Muốn gỡ thẻ vàng phải chấp hành quy định, không thể để “trên chính sách, dưới đối sách được”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Cần đẩy nhanh tiến độ Dự án Khu neo đậu tránh trú bão tàu cá Bắc sông Gianh

Sáng 3/10, kiểm tra tiến độ Dự án Khu neo đậu tránh trú bão tàu cá Bắc sông Gianh, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, việc đưa công trình vào khai thác có ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động đánh bắt thủy sản, bốc dỡ hàng hóa của ngư dân. Vì vậy, chủ đầu tư, nhà thầu cần gấp rút thi công để đảm bảo tiến độ giải ngân nguồn vốn được cấp trong năm 2025.