35 năm hình thành đàn bò chất lượng cao: [Bài cuối] Tiếp nối thành tựu

Lai hóa đàn bò phía tây tỉnh

Năm 2025, tỉnh Gia Lai (mới) chỉ tiêu thụ được 17.000 liều tinh, trong khi những năm trước mỗi năm tỉnh Bình Định (cũ) tiêu thụ từ 100.000 - 120.000 liều tinh. Thực tế này cho thấy công tác lai tạo đàn bò ở phía đông Gia Lai (tỉnh Bình Định cũ) không còn mạnh mẽ như trước đây.

Theo TS Phan Trọng Hổ, Chủ tịch Hội Chăn nuôi và Thú y Gia Lai, thời gian tới, để những thành tựu trước đây không bị mai một, ngành chức năng tỉnh Gia Lai cần tiếp tục xây dựng đề án phát triển đàn bò thịt chất lượng cao, trong đó tập trung xây dựng chuỗi, củng cố các hộ và trang trại chăn nuôi bò thịt chất lượng cao. Đặc biệt là hình thành mối gắn kết giữa tổ hợp tác, doanh nghiệp tiêu thụ, nhà khoa học với người chăn nuôi, có như thế đàn bò thịt chất lượng cao của tỉnh mới tiếp tục phát triển.

“Trong 2 - 3 năm đầu thực hiện, Nhà nước cần hỗ trợ về mặt tài chính để doanh nghiệp xây dựng chuỗi, sau khi hoạt động của doanh nghiệp vận hành ổn định thì có thể dừng hỗ trợ. Có như vậy giá trị về chăn nuôi mới tăng lên, người chăn nuôi có thu nhập ổn định, tạo công ăn việc làm cho người dân nông thôn”, TS Phan Trọng Hổ khẳng định.

Một vấn đề khác TS Phan Trọng Hổ cũng đề cập là thời gian tới, tỉnh Gia Lai cần tập trung công cho tác lai tạo đàn bò ở phía tây của tỉnh. Tuy nhiên, để lai tạo đàn bò phía tây Gia Lai, không thể lấy bò thịt chất lượng cao của phía đông Gia Lai phối với bò cái nền giống địa phương của phía tây Gia Lai vì sẽ thất bại ngay. Cần phải xây dựng trình tự, bắt đầu từ việc cải tạo đàn bò cái nền ở vùng tây Gia Lai để đủ điều kiện đẻ ra những bê lai có trọng lượng lớn, tạo ra thế hệ bò lai.

“Hiện đàn bò lai của phía tây Gia Lai chỉ chiếm 40% trong tổng đàn bò, nhưng chưa thống kê được đàn bò lai này nằm trong dân bao nhiêu phần trăm, trong doanh nghệp bao nhiêu phần trăm, đặc biệt là chưa nắm được đàn bò lai này có tỷ lệ máu lai 50% hay 75%. Để công tác lai tạo đàn bò thành công thì bò cái nền phải có tỷ lệ máu lai từ 70% trở lên”, TS Phan Trọng Hổ lưu ý.

Cần đàn bò cái nền có tỷ lệ máu lai trên 70%

TS Phan Trọng Hổ đề xuất thời gian tới, ngành chức năng tỉnh Gia Lai cần cải tạo đàn bò ở các địa phương phía tây tỉnh để cho ra những bò cái nền có tỷ lệ máu lai đạt 75%, sau đó phối tinh với bò lai thuần để tạo ra thế hệ bò lai chất lượng cao.

“Muốn thực hiện thành công, ngành chức năng cần phải điều tra kỹ, đừng phối tinh các giống bò BBB và Droughmaster với bò cái nền giống địa phương để tránh thất bại. Đó là làm gây thiệt hại cho người dân vì bò cái nền giống địa phương sẽ không đẻ được bê lai có trọng lượng lớn”, TS Phan Trọng Hổ cho hay.

Cũng theo TS Hổ, trước đây, ngành chức năng tỉnh Bình Định đã quán triệt các địa phương tuyệt đối không phối tinh với bò cái nền mới đạt tỷ lệ máu lai 50%, bởi làm như vậy là hại người chăn nuôi, bò cái nền phải có tỷ lệ máu lai đạt 75% mới được phối tinh. Thực tế cho thấy bò cái nền có tỷ lệ máu lai đạt 50% phối tinh giống bò BBB và Droughmaster đã không đẻ được thì bò cái nền giống địa phương sẽ không thể đẻ được bê lai có trọng lượng lớn.

TS Phan Trọng Hổ cho rằng, tỉnh Gia Lai cần xây dựng chung đề án phát triển bò thịt chất lượng cao nhưng nên chia 2 khu vực thành 2 giai đoạn riêng, điều cần thiết nhất là Nhà nước phải có chính sách hỗ trợ. Trong hỗ trợ cho nông nghiệp, hỗ trợ cho chăn nuôi bò hiệu quả cao và nhanh hơn so với trồng trọt bởi tỷ lệ lãi trong chăn nuôi cao hơn nhiều so với trồng trọt

“Trong đề án lai tạo đàn bò và phát triển bò thịt chất lượng cao trước đây của tỉnh Bình Định, chúng tôi tính được mức lãi gấp từ 50 - 100 lần so với trồng trọt đối với giá trị tăng thêm, giải quyết công ăn việc làm cho người dân nông thôn, tận thu được phế phụ phẩm trong nông nghiệp…”, ông Hổ cho hay.

TS Hổ đánh giá, phía tây Gia Lai có nhiều điều kiện phát triển đàn bò thịt chất lượng cao do khí hậu mát mẻ, phù hợp với chăn nuôi bò. Khu vực này cũng có nhiều diện tích đất trồng cỏ làm thức ăn cho bò. Vướng mắc duy nhất là phía tây Gia Lai chưa có lực lượng dẫn tinh viên, cần phải đào tạo.

“Đào tạo được lực lượng dẫn tinh viên là đào tạo một nghề rất quan trọng cho cộng đồng, địa phương nào phát triển mạnh nghề nuôi bò thì không thể thiếu lực lượng dẫn tinh viên”, TS Phan Trọng Hổ khẳng định.