Áp dụng biện pháp sinh học bảo vệ cây măng tây

Nhiều sinh vật gây hại

Măng tây đang dần khẳng định vị thế là cây trồng chủ lực tại phía nam tỉnh Khánh Hòa với diện tích canh tác đạt khoảng 783 ha. Nhờ phù hợp với khí hậu khô hạn cùng giá trị kinh tế cao, mang lại thu nhập 600 - 700 triệu đồng/ha/năm cho nông dân, măng tây đã trở thành sản phẩm thế mạnh, được xem là “rau vua” của vùng đất nắng gió.

Tuy nhiên, cây măng tây giàu dinh dưỡng nên cũng là đối tượng thu hút nhiều loại sâu bệnh hại, nếu không kiểm soát hiệu quả sẽ làm suy giảm năng suất, rút ngắn chu kỳ khai thác và ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Đây là nguy cơ lớn đối với hiệu quả kinh tế của nông dân.

Theo ThS Nguyễn Văn Chính, Giám đốc Trung tâm Bảo vệ thực vật thuộc Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố (Viện Nha Hố), những bệnh hại phổ biến trên măng tây gồm bệnh cháy thân do nấm Phomopsis asparagi, thán thư, thối gốc do nấm Fusarium. Trong đó nguy hiểm nhất là bệnh cháy thân làm cây bị lụi tàn và năng suất ngày càng giảm. Ở nhóm sâu hại, nguy hiểm nhất là sâu xanh da láng, ngoài ra còn có rầy mềm, bọ trĩ.

“Đặc biệt, bọ trĩ là đối tượng kiểm dịch thực vật tại các thị trường xuất khẩu như Nhật Bản, Hàn Quốc. Nếu không quản lý tốt sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị thương phẩm và cơ hội xuất khẩu của măng tây Việt Nam”, ThS Chính cho hay.

Biện pháp sinh học - hướng đi bền vững

Để phòng trừ sâu bệnh hại trên cây măng tây, các nhà khoa học của Viện Nha Hố đã nghiên cứu các biện pháp quản lý tổng hợp, trong đó ưu tiên áp dụng biện pháp sinh học.

ThS Nguyễn Văn Chính cho biết, biện pháp sinh học được áp dụng cả trong thời kỳ kiến thiết cơ bản và thời kỳ thu hoạch theo nguyên tắc “4 đúng”. Với sâu xanh da láng và sâu khoang thì sử dụng chế phẩm NPV để phòng trừ, phun ở thời điểm chiều mát với liều lượng 500 LE/ha.

Đối với rầy xanh, bọ trĩ, sử dụng chế phẩm sinh học chứa Metarhizium anisopliae, Beauveria bassiana để phun lên thân, phun theo liều lượng khuyến cáo vào chiều mát và phun kép 2 lần cách nhau 3 - 5 ngày để tăng hiệu quả phòng trừ.

“Đối với bệnh hại, khi bệnh xuất hiện, nhất là trong mùa mưa cần sử dụng chế phẩm chứa Pseudomonas fluorescens hoặc Chaetomium sp. để tưới vào gốc và phun lên thân để phòng trừ, phun kép 2 lần cách nhau 3 - 5 ngày để tăng hiệu quả phòng trừ”, ThS Chính nhấn mạnh.

Ngoài ra, Viện còn áp dụng nhiều giải pháp như sử dụng bẫy đèn sợi đốt hoặc bẫy đèn màu vàng để thu hút, tiêu diệt rầy xanh, sâu xanh da láng và phục vụ công tác dự tính dự báo trong phòng trừ. Bên cạnh đó, phủ luống bằng màng PE giúp hạn chế cỏ dại, giảm được các đối tượng sâu bệnh hại, đặc biệt là sâu xám, sâu khoang có một số giai đoạn trú ẩn trong đất, đồng thời giúp tiết kiệm nước tưới. Ở những vùng áp lực sâu bệnh lớn, nhà lưới chắn côn trùng cũng được thử nghiệm và bước đầu mang lại hiệu quả khả quan dù chi phí đầu tư còn cao.

TS Phan Công Kiên, Phó Viện trưởng Viện Nha Hố nhấn mạnh, việc quản lý sâu bệnh hại trên cây măng tây xanh cần triển khai các giải pháp tổng hợp. Trước hết, về khâu giống, Viện đã tuyển chọn được những giống măng tây thích ứng tốt với điều kiện khí hậu, đất đai của khu vực phía nam tỉnh Khánh Hòa và đã giới thiệu, chuyển giao vào sản xuất. Song song đó, Viện cũng nghiên cứu, hoàn thiện quy trình kỹ thuật canh tác như trồng, chăm sóc, tưới tiêu, bón phân… Các tiến bộ kỹ thuật này đã được Bộ Nông nghiệp và Môi trường công nhận để chuyển giao vào sản xuất.

“Các nghiên cứu chuyên sâu đã xác định được nhóm sâu hại chính trên măng tây, từ đó đưa ra biện pháp phòng trừ hiệu quả. Chúng tôi khuyến cáo nông dân tăng cường dùng phân hữu cơ thay thế phân đạm, bón cân đối NPK, kết hợp tưới nhỏ giọt để cây phát triển khỏe mạnh. Các chế phẩm sinh học, bẫy bả sinh học cần được áp dụng đồng bộ thay cho thuốc hóa học phổ rộng vốn tiềm ẩn nguy cơ tồn dư thuốc bảo vệ thực vật”, TS Phan Công Kiên cho hay.

“Chúng tôi đang từng bước hoàn thiện quy trình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) trên cây măng tây nhằm chuyển giao cho nông dân. Mục tiêu vừa đảm bảo an toàn thực phẩm, vừa nâng cao năng suất và đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu. Đây cũng là hướng đi phù hợp với xu thế nông nghiệp xanh và hội nhập quốc tế”, TS Phan Công Kiên cho biết.

Biện pháp hoá học chỉ áp dụng ở giai đoạn kiến thiết cơ bản hoặc giai đoạn tạo thân mới và phải đảm bảo thời gian cách ly, áp dụng theo nguyên tắc “4 đúng”. Trong đó, một số hoạt chất như Spinetoram, Azadirachtin được dùng để phòng trừ sâu xanh, rầy, còn bệnh hại có thể xử lý bằng Trifloxystrobin + Tebuconazole hoặc nano đồng, bạc để xử lý đất và phun lên thân măng tây, phun kép 2 lần cách nhau 3 - 5 ngày để tăng hiệu quả phòng trừ.