Chống dịch tả lợn Châu Phi, cúm gia cầm bằng an toàn sinh học

Tiêm phòng, tiêu độc khử trùng

Dịch tả lợn Châu Phi và cúm gia cầm trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đang diễn biến ngày càng phức tạp và khó lường. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Khánh Hòa, từ ngày 1-12/10 dịch tả lợn Châu Phi đã xảy ra tại 101 hộ thuộc 38 thôn, ở 15 xã, phường, buộc tiêu hủy 1.895 con lợn với tổng khối lượng trên 102 tấn.

Cùng lúc đó, 10 hộ ở 4 xã, phường cũng ghi nhận dịch cúm gia cầm, buộc tiêu hủy 1.203 con gia cầm. Trong khi đó, trong thời gian tới nguy cơ dịch bùng phát và lây lan cao là do thời tiết chuyển mùa, tạo điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh phát triển.

Cùng với sự lưu hành của các chủng virus nguy hiểm như cúm gia cầm A/H5 (H5N1, H5N6...) và dịch tả lợn Châu Phi, nhiều cơ sở chăn nuôi nông hộ còn lơ là, chưa tuân thủ nghiêm ngặt điều kiện vệ sinh thú y, đặc biệt là tình trạng vứt xác động vật và xả chất thải chưa qua xử lý ra môi trường, làm tăng nguy cơ lây nhiễm.

Trước tình hình cấp bách này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã yêu cầu các địa phương huy động toàn bộ nguồn lực, không được chủ quan, lơ là để kịp thời phát hiện và kiên quyết xử lý tiêu hủy lợn, gia cầm mắc bệnh, nghi mắc bệnh để xử lý dứt điểm các ổ dịch.

Giải pháp căn cơ và trọng tâm nhất được đặt ra là phải tăng cường tiêm phòng vaccine cho đàn vật nuôi. Các xã, phường cần nhanh chóng rà soát và hoàn thành công tác tiêm phòng vaccine đợt 2 năm 2025 theo đúng kế hoạch. Đối với bệnh cúm gia cầm, cần đặc biệt chú trọng việc thống kê và tổ chức tiêm phòng cho đàn gia cầm, phải đảm bảo đạt tỷ lệ bao phủ trên 80% tổng đàn có nguy cơ, đồng thời tiêm phòng bổ sung kịp thời cho đàn gia cầm mới phát sinh.

Bên cạnh đó, việc áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp an toàn sinh học chi tiết tại từng hộ chăn nuôi là bắt buộc. Chủ cơ sở phải tuân thủ nguyên tắc "cùng nhập - cùng xuất", không nhập thêm lợn trong quá trình nuôi và tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine khác theo quy định.

Về vệ sinh chuồng trại, đây là khâu then chốt: chất thải chăn nuôi phải được thu gom toàn bộ hàng ngày, tiến hành ủ kỹ hoặc che đậy kín, rắc hoặc trộn vôi bột để xử lý triệt để, tuyệt đối không xả nước thải hay chất thải chưa qua xử lý ra môi trường. Chuồng nuôi cần được khử trùng từ hai đến ba lần mỗi tuần bằng các loại thuốc sát trùng có phổ rộng như Virkon-S, Iodine hay Chlorine theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.

Đồng thời, phải giữ chuồng luôn thoáng, nền khô ráo và sau mỗi lứa nuôi, phải vệ sinh, rắc vôi và để trống chuồng từ 2 đến 3 tuần để cắt đứt nguồn mầm bệnh. Các biện pháp kiểm soát côn trùng, động vật trung gian truyền bệnh cũng cần được tăng cường như lắp lưới chắn ruồi, muỗi và đặt bẫy diệt chuột, côn trùng khác, không để thức ăn hoặc phân thải hở ngoài trời.

Người chăn nuôi phải theo dõi sức khỏe đàn vật nuôi hằng ngày, nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như sốt cao, bỏ ăn, tím tai, chết đột ngột, phải báo ngay cho nhân viên thú y để xử lý tiêu hủy kịp thời, tránh lây lan mầm bệnh.

Kiểm soát giết mổ, xử lý nghiêm vi phạm

Song song với việc phòng ngừa tại nguồn, công tác kiểm soát thị trường và chế tài xử lý phải được thắt chặt. Các địa phương cần tăng cường kiểm tra việc đảm bảo vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm tại các cơ sở thu mua, giết mổ, sơ chế, chế biến, tiêu thụ và kinh doanh động vật.

Kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp giấu, không báo cáo động vật nghi mắc bệnh dịch tả lợn Châu Phi, cúm gia cầm và những hành vi buôn bán, vận chuyển động vật mắc bệnh hay không rõ nguồn gốc.

Đối với người dân, cần đẩy mạnh tuyên truyền để không sử dụng sản phẩm thịt lợn, gia cầm chưa qua kiểm dịch và phải nấu chín kỹ khi sử dụng, tuyệt đối không ăn tiết canh hoặc các món chưa được chế biến nhiệt hoàn toàn. Đặc biệt, công tác phối hợp liên ngành giữa ngành Nông nghiệp và Y tế cần được duy trì để giám sát sức khỏe cộng đồng.

Lực lượng y tế cần theo dõi, phát hiện sớm các trường hợp viêm đường hô hấp có tiền sử tiếp xúc với gia cầm, kịp thời cách ly, điều trị, không để dịch bệnh cúm gia cầm lây lan sang người.

Chỉ khi các biện pháp phòng ngừa được áp dụng đồng bộ, chi tiết từ chuồng trại đến thị trường, kết hợp với chế tài nghiêm minh, dịch bệnh mới có thể được kiểm soát hiệu quả, bảo vệ được ngành chăn nuôi và sức khỏe cộng đồng khỏi nguy cơ lây nhiễm.