Tạo môi trường thuận lợi cho thiên địch phát triển

Thiên địch là vũ khí sinh học lợi hại để bảo vệ cây trồng, nhưng để thiên địch có thể phát triển trong các vườn rau, vườn cây ăn trái..., trước hết nông dân phải tạo môi trường sinh sống thuận lợi cho thiên địch.

Theo ông Trịnh Minh Thành, Giám đốc HTX Nông nghiệp Đồng Thuận Phát (TP.HCM), trong thời gian dài, bà con nông dân đã sử dụng phân vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật hóa học liên tục và đã trở thành một thói quen trong canh tác. Vì vậy, khi nông dân muốn chuyển sang sản xuất hữu cơ thì cần thực hiện từng bước để vẫn đảm bảo được năng suất, sản lượng, hiệu quả kinh tế.

Sản xuất theo hướng hữu cơ chính là giải pháp để nông dân từng bước từ bỏ thói quen dùng phân vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật hóa học, tăng sử dụng phân bón hữu cơ, phân vi sinh, thuốc bảo vệ thực vật sinh học cũng như các giải pháp bảo vệ cây trồng bằng hữu cơ, sinh học, trong đó có thiên địch.

Khi sản xuất theo hướng hữu cơ, nông dân sẽ hạn chế thấp nhất phân vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật hóa học. Khi bắt buộc phải dùng thuốc hóa học, nông dân cũng cân nhắc lựa chọn loại thuốc ảnh hưởng ít nhất tới cây trồng và các sinh vật có lợi, qua đó giúp cho thiên địch phát triển mạnh trong vườn và phát huy được vai trò trong phòng trừ sâu bệnh hại trong trồng trọt, qua đó vừa giúp cây trồng khỏe mạnh, vừa đảm bảo an toàn thực phẩm và sức khỏe của người tiêu dùng.

Hiện nay, trong vườn cây, trên đồng ruộng, các loài thiên địch, sinh vật có lợi rất phổ biến là nhện dệt lưới, bọ rùa, bọ ngựa, ếch, nhái… Khi nông dân không còn sử dụng phân, thuốc hóa học mà chuyển sang phân hữu cơ, thuốc sinh học, những loài thiên địch, sinh vật có lợi cho sản xuất sẽ có điều kiện sinh sống rất tốt và sẽ tự tiêu diệt côn trùng gây hại. Chẳng hạn bọ rùa ăn rệp, kiến vàng ăn trứng sâu, ếch nhái bắt côn trùng, chim chóc bắt sâu bọ...

Tuy nhiên theo ông Thành, khi đưa thiên địch vào vùng cây ăn trái, vườn rau..., nông dân cũng cần phải hiểu rõ về đặc tính của từng loài để đạt được hiệu quả tốt nhất trong phòng trừ các loại sâu, bệnh hại.

Hiện nay, HTX Nông nghiệp Đồng Thuận Phát đang áp dụng giải pháp phòng trừ sâu hại bằng thiên địch tại vườn của những thành viên là nông dân có kiến thức và mạnh dạn áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, tiên phong trong sản xuất theo hướng hữu cơ. Tại vườn cây ăn trái của những thành viên này, nông dân không còn sử dụng hóa chất để xịt cỏ mà để cho cây cỏ phát triển tự nhiên, nếu cỏ cao quá thì dùng máy cắt bớt. Việc giữ cỏ trong vườn đã tạo môi trường thuận lợi cho thiên địch có chỗ trú ẩn và sinh trưởng.

Không chỉ sử dụng thiên địch trên các vườn cây ăn trái, HTX Nông nghiệp Đồng Thuận Phát cũng đang thực hiện giải pháp này trên những diện tích sản xuất rau màu. Theo đó, nhiều vườn rau màu của HTX hiện đã sử dụng hoàn toàn phân hữu cơ và phòng trừ sâu, bệnh hại rất hiệu quả bằng thiên địch.

Từ hiệu quả của những mô hình sản xuất cây ăn trái, rau màu theo hướng hữu cơ và sử dụng thiên địch trong phòng trừ sâu bệnh hại ở HTX Nông nghiệp Đồng Thuận Phát, ông Thành cho rằng, nếu thiên địch được nhân rộng và tạo điều kiện thuận lợi nhất để phát triển, mỗi vườn cây ăn trái, cây rau màu sẽ có một “đội vệ binh sinh học” hoạt động âm thầm nhưng mang lại hiệu quả rất cao trong phòng trừ sâu bệnh hại.