Đưa quy trình từ lý thuyết ra thực tiễn
Ngày 19/12, tại HTX nông nghiệp Thuận Lợi (ấp Thuận Bình, xã Xà Phiên, TP Cần Thơ), Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ phối hợp với Viện Nghiên cứu lúa Quốc tế (IRRI) tổ chức Ngày hội nông dân với chủ đề “Bón phân đúng theo quy trình canh tác 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp”. Sự kiện là hoạt động thiết thực nhằm cụ thể hóa Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030” trên đồng ruộng.
Ngày hội "Nông dân bón phân đúng" theo Quy trình canh tác của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp” do Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ phối hợp với IRRI tổ chức tại HTX nông nghiệp Thuận Lợi, xã Xà Phiên. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Ngày hội có sự tham gia của đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, IRRI, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam (VIETRISA), Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, các đơn vị chuyên môn của thành phố Cần Thơ, chính quyền địa phương cùng các hợp tác xã, doanh nghiệp liên kết và đông đảo bà con nông dân.
Trọng tâm của Ngày hội là mô hình trình diễn canh tác lúa áp dụng đồng bộ các giải pháp kỹ thuật then chốt của Đề án 1 triệu ha lúa, đặc biệt là nguyên tắc bón phân “4 đúng” (đúng loại, đúng liều lượng, đúng thời điểm, đúng cách). Mô hình được triển khai trên diện tích 5,5ha tại HTX nông nghiệp Thuận Lợi, sử dụng giống lúa RVT với mật độ gieo sạ 60kg/ha, sạ hàng bằng máy kết hợp vùi phân, giảm số lần bón phân còn 2 lần/vụ.
Cụ thể, phân bón được vùi sâu ngay khi gieo sạ với lượng 200kg/ha (MTK 20-10-10+TE), kết hợp bón đón đòng 200kg/ha (MTK 17-7-21+TE). Cách làm này giúp tăng hiệu quả hấp thụ dinh dưỡng, hạn chế thất thoát, giảm phát thải khí nhà kính và tiết kiệm chi phí đầu vào cho nông dân.
Chia sẻ tại Ngày hội, ông Nguyễn Thanh Tâm, Chủ tịch HĐQT HTX nông nghiệp Thuận Lợi chia sẻ, việc được chọn làm điểm trình diễn là cơ hội lớn để Hợp tác xã và nông dân tiếp cận sâu hơn với quy trình canh tác tiên tiến của Đề án 1 triệu ha lúa.
Thực tế hiện nay năng suất lúa đã gần đạt ngưỡng, rất khó tăng thêm. Muốn nâng cao thu nhập cho nông dân, con đường hiệu quả nhất là giảm chi phí đầu vào và nâng cao chất lượng hạt gạo.
Mô hình trình diễn canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại HTX nông nghiệp Thuận Lợi áp dụng sạ hàng bằng máy kết hợp vùi phân theo nguyên tắc “4 đúng”. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Theo ông Tâm, áp dụng quy trình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp giúp nông dân giảm đáng kể lượng giống gieo sạ, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và chi phí bơm tưới. Nhờ quản lý nước theo phương pháp ngập – khô xen kẽ (AWD), ruộng lúa được rút nước ít nhất hai lần giữa vụ, vừa tiết kiệm nước, vừa giảm phát thải khí metan.
Quan trọng hơn, khi sản xuất theo quy trình chuẩn, có ghi chép nhật ký, thậm chí là nhật ký điện tử, chất lượng lúa gạo được kiểm soát rất tốt. Sản phẩm đồng đều, dễ truy xuất nguồn gốc, tạo lợi thế khi liên kết với doanh nghiệp.
HTX nông nghiệp Thuận Lợi có diện tích canh tác khoảng 650ha với 118 thành viên, được thành lập từ năm 2011. Việc tham gia sâu vào Đề án 1 triệu ha lúa mở ra cơ hội để Hợp tác xã ký kết các hợp đồng lớn, xây dựng vùng nguyên liệu lúa chất lượng cao ổn định, qua đó tăng giá trị và lợi nhuận cho nông dân.
“Thấy tận mắt, làm tận tay” để thay đổi tập quán
Phát biểu tại sự kiện, bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ cho rằng ngành lúa gạo Việt Nam và vùng ĐBSCL đang đứng trước yêu cầu chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng nâng cao chất lượng, giảm chi phí sản xuất, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính.
Chuyên gia trực tiếp xuống ruộng hướng dẫn, trao đổi với nông dân về quy trình bón phân đúng, quản lý dinh dưỡng và tưới ngập – khô xen kẽ (AWD). Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Những yêu cầu này không còn là định hướng lâu dài mà đã trở thành đòi hỏi cấp thiết từ thị trường, từ chính sách và thực tiễn sản xuất của bà con nông dân.
Theo bà Giang, Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp không chỉ hướng tới mục tiêu về diện tích mà quan trọng hơn là thay đổi tư duy sản xuất, phương thức canh tác và cách tiếp cận công nghệ của nông dân. Ngày hội "Nông dân bón phân đúng” là minh chứng sinh động cho tinh thần đó.
Thông qua sự phối hợp chặt chẽ giữa Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, IRRI, các doanh nghiệp và hợp tác xã, các tiến bộ kỹ thuật như bón phân “4 đúng”, quản lý dinh dưỡng theo vùng chuyên biệt (SSNM), quản lý nước AWD, ứng dụng cơ giới hóa và công cụ số đã được đưa trực tiếp ra đồng ruộng, gắn với điều kiện canh tác thực tế của địa phương.
“Chương trình không dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức mà hướng tới giúp bà con ‘thấy tận mắt, làm tận tay' và tin tưởng áp dụng. Đây là chìa khóa để các tiến bộ khoa học, công nghệ được lan tỏa và nhân rộng bền vững", bà Giang nói.
Nông dân và kỹ thuật viên vận hành máy sạ hàng kết hợp vùi phân trong mô hình. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Ngày hội tại HTX nông nghiệp Thuận Lợi không chỉ là hoạt động trình diễn kỹ thuật mà còn là diễn đàn kết nối giữa nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân. Qua đó từng bước hình thành chuỗi giá trị lúa gạo chất lượng cao, phát thải thấp, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường trong nước và quốc tế.
“Thông qua các hoạt động như Ngày hội, nông dân sẽ mạnh dạn đổi mới tư duy, thay đổi tập quán canh tác, áp dụng hiệu quả các tiến bộ kỹ thuật để giảm chi phí, tăng hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường và nâng cao giá trị hạt gạo. Từ những thửa ruộng trình diễn ở xã Xà Phiên, mô hình canh tác lúa “bón phân đúng – sản xuất xanh” đang từng bước lan tỏa, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng vùng lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh của thành phố Cần Thơ và toàn vùng ĐBSCL” bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ nhấn mạnh.
