Cần Thơ hướng tới đô thị sinh thái, nông nghiệp hiện đại

Trong kỷ nguyên mới, sau khi sáp nhập, TP. Cần Thơ xác định rõ vai trò trung tâm vùng ĐBSCL, hướng đến mục tiêu khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế để phát triển, trở thành thủ phủ nông nghiệp hiện đại, xanh và bền vững của vùng.

Thành phố Cần Thơ xác định nông nghiệp và môi trường là lĩnh vực then chốt, có mối quan hệ hữu cơ, vừa là nền tảng đảm bảo sinh kế, vừa là yếu tố cốt lõi của phát triển bền vững.

Cần Thơ đặt ra tầm nhìn đến năm 2030, trở thành trung tâm nông nghiệp hiện đại, sinh thái, ứng dụng công nghệ cao, đồng thời định hướng đến năm 2045 là trung tâm đổi mới sáng tạo và điều phối phát triển nông nghiệp xanh, tuần hoàn, phát thải thấp cho toàn vùng. Nhằm làm rõ những định hướng này, phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường có cuộc trao đổi với ông Trương Cảnh Tuyên – Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ.

Thưa ông, sau khi sáp nhập, TP. Cần Thơ được kỳ vọng sẽ phát huy tốt hơn vai trò trung tâm vùng ĐBSCL, nổi bật là khai thác những giá trị cốt lõi và lợi thế “thủ phủ nông nghiệp hiện đại, bền vững”. Ông có thể chia sẻ tầm nhìn chiến lược của thành phố về định hướng phát triển nông nghiệp và môi trường trong giai đoạn hiện nay?

Đối với lĩnh vực nông nghiệp, thành phố tập trung cơ cấu lại theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, chuyển từ sản xuất truyền thống sang nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp số. Các vùng sản xuất tập trung được hình thành gắn với chế biến, logistics và tiêu thụ nông sản. Các sản phẩm chủ lực như lúa gạo, thủy sản, trái cây đặc sản được tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị khép kín, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, truy xuất nguồn gốc và phát triển thương hiệu vùng.

Cùng với đó, thành phố đẩy mạnh phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn thông qua tái sử dụng phụ phẩm nông nghiệp, sản xuất năng lượng sinh học, giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ tài nguyên nước. Các chương trình đầu tư hạ tầng xử lý nước thải, rác thải, trồng cây xanh và phát triển không gian sinh thái đô thị được ưu tiên thực hiện nhằm xây dựng thành phố sinh thái - thông minh, thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Một trụ cột quan trọng khác là tăng cường liên kết vùng và hợp tác quốc tế. Cần Thơ chủ động phối hợp với các tỉnh của vùng trong quy hoạch sản xuất, phát triển chuỗi cung ứng và hạ tầng logistics, đồng thời mở rộng thu hút đầu tư tư nhân, doanh nghiệp FDI trong các lĩnh vực nông nghiệp xanh, công nghệ sinh học và năng lượng tái tạo.

Với tinh thần chủ động - sáng tạo - trách nhiệm, TP. Cần Thơ quyết tâm phát huy vai trò là trung tâm điều phối, dẫn dắt phát triển nông nghiệp hiện đại và bảo vệ môi trường bền vững của vùng ĐBSCL, đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và tăng trưởng bền vững của đất nước.

Việc sáp nhập mở rộng địa giới hành chính chắc chắn đặt ra yêu cầu mới về quản lý tài nguyên, đất đai, quy hoạch đô thị, nông thôn. Ông có thể chia sẻ những nguyên tắc điều hành và tầm nhìn dài hạn để đảm bảo phát triển hài hòa, không chồng chéo?

Sau khi sắp xếp, TP. Cần Thơ có diện tích tự nhiên là 6.360,83 km². Việc sáp nhập địa giới hành chính, thành lập TP. Cần Thơ mới là một bước đi chiến lược nhằm thúc đẩy phát triển vùng ĐBSCL. Tuy nhiên, quá trình này đặt ra nhiều thách thức trong quản lý tài nguyên, đất đai, quy hoạch đô thị và nông thôn. Qua đó, thành phố sẽ thực hiện một số nguyên tắc điều hành và tầm nhìn dài hạn cần thiết để tránh chồng chéo và đảm bảo phát triển bền vững như sau:

Về nguyên tắc điều hành: Thành phố sẽ xác định và phân cấp rõ ràng, rõ chức năng, nhiệm vụ của các cấp chính quyền (thành phố, xã, phường) sau sáp nhập để tránh tình trạng “một việc nhiều nơi quản lý”. Đồng bộ hóa quy hoạch; lập điều chỉnh quy hoạch TP. Cần Thơ; lập quy hoạch chung của thành phố sau sáp nhập (theo luật quy hoạch đô thị, nông thôn); rà soát nhu cầu, xác định chỉ tiêu sử dụng đất, lập kế hoạch sử dụng đất các cấp; hạ tầng kỹ thuật và xã hội sẽ được tích hợp trong một hệ thống thống nhất, có tính liên vùng giữa các khu vực sáp nhập.

Thống nhất dữ liệu và bản đồ địa chính, xây dựng hệ thống dữ liệu số hóa về đất đai, tài nguyên, quy hoạch để phục vụ quản lý tập trung, minh bạch; tăng cường chỉ đạo phối hợp liên ngành giữa các sở, ban, ngành đặc biệt là trong các lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, xây dựng, giao thông, đầu tư, công nghiệp.

Về tầm nhìn dài hạn: Phát triển theo mô hình đô thị vùng Cần Thơ mở rộng hướng tới mô hình “đô thị vùng” - kết nối các trung tâm cũ và mới bằng hệ thống giao thông, dịch vụ công, hạ tầng kỹ thuật hiện đại. Trên cơ sở bảo tồn và phát huy bản sắc địa phương, giữ gìn các giá trị văn hóa, lịch sử, phong tục tập quán đặc trưng của Sóc Trăng, Hậu Giang và Cần Thơ (cũ).

Thúc đẩy kinh tế xanh và nông nghiệp thông minh; quy hoạch nông thôn cần gắn với phát triển nông nghiệp công nghệ cao, bảo vệ hệ sinh thái sông nước và thích ứng biến đổi khí hậu.

Đào tạo và nâng cao năng lực cho cán bộ; xây dựng đội ngũ cán bộ có năng lực quản lý, am hiểu quy hoạch, tích hợp và sử dụng công nghệ số trong điều hành.

Trải qua 80 năm phát triển ngành Nông nghiệp và Môi trường, ông kỳ vọng như thế nào về “chân dung Cần Thơ năm 2045” - một thành phố nông nghiệp sinh thái, trung tâm kinh tế - văn hóa - môi trường xanh của vùng?

Trải qua chặng đường hơn 80 năm hình thành và phát triển, ngành Nông nghiệp và Môi trường TP. Cần Thơ đã có những bước tiến dài, gắn liền với quá trình phát triển của thành phố và vùng ĐBSCL. Chúng tôi rất trân trọng những đóng góp to lớn của các thế hệ cán bộ, doanh nghiệp và người nông dân đã bền bỉ gìn giữ, vun đắp để nông nghiệp Cần Thơ không ngừng phát triển, trở thành nền tảng quan trọng cho kinh tế - xã hội của thành phố hôm nay.

Về "tầm nhìn trăm năm"- đến năm 2045, chúng tôi kỳ vọng “chân dung Cần Thơ” sẽ là một thành phố nông nghiệp sinh thái - thông minh - phát triển hài hòa giữa kinh tế, văn hóa và môi trường, giữ vai trò trung tâm điều phối và dẫn dắt phát triển bền vững của toàn vùng ĐBSCL.

Đó sẽ là một Cần Thơ nơi nông nghiệp không chỉ là sản xuất, mà là một nền kinh tế nông nghiệp hiện đại, dựa trên công nghệ cao, đổi mới sáng tạo và kinh tế tuần hoàn. Các vùng sản xuất sẽ được quy hoạch thông minh, gắn với chế biến sâu, logistics xanh và xuất khẩu có giá trị cao. Người nông dân không còn chỉ “làm nông”, mà trở thành người kinh doanh nông nghiệp tri thức, làm chủ công nghệ, dữ liệu và thị trường.

Về môi trường, Cần Thơ hướng đến xây dựng thành phố sinh thái, xanh, sạch và phát thải thấp, nơi phát triển đô thị hài hòa với thiên nhiên, sông nước, cây xanh và di sản văn hóa bản địa. Mỗi công trình, mỗi khu dân cư, mỗi hoạt động sản xuất, kinh doanh đều gắn với ý thức bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Đồng thời, chúng tôi đặt mục tiêu đến năm 2045, Cần Thơ sẽ trở thành trung tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo về nông nghiệp xanh và công nghệ môi trường của vùng, là nơi hội tụ tri thức, khoa học và nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho sự phát triển chung của ĐBSCL.

Tôi tin rằng, với tinh thần đoàn kết, đổi mới và khát vọng vươn lên, cùng sự đồng hành của người dân, doanh nghiệp và các địa phương trong vùng, “chân dung Cần Thơ năm 2045” sẽ thật sự là hình ảnh của một đô thị sinh thái - trung tâm nông nghiệp hiện đại - môi trường xanh, bền vững và thịnh vượng.

Xin cảm ơn ông!

Nhân kỷ niệm 80 năm Ngày Nông nghiệp và Môi trường và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức chuỗi sự kiện kéo dài từ tháng 7 đến tháng 12/2025. Trong đó, trọng tâm là lễ Kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I, tổ chức sáng 12/11/2025 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội) với hơn 1.200 đại biểu tham dự. Báo Nông nghiệp và Môi trường sẽ truyền hình trực tiếp sự kiện này.