Khánh Hòa sở hữu bờ biển dài 490 km với hơn 200 hòn đảo lớn nhỏ cùng nhiều đầm, vịnh kín gió và vùng nước trồi đặc trưng tại khu vực phía Nam, tạo điều kiện lý tưởng để phát triển thủy sản.
Theo bà Nguyễn Thị Lệ, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản và Biển đảo Khánh Hòa, nghề nuôi trồng thủy sản đóng vai trò quang trọng trong kinh tế - xã hội địa phương, đặc biệt là sản xuất tôm giống chất lượng cao đáp ứng 35% nhu cầu cả nước.
Khánh Hòa có nhiều tiềm năng để nuôi biển. Ảnh: KS.
Năm 2025, sản lượng thủy sản nuôi của tỉnh đạt 41.751 tấn, trong đó sản lượng nuôi biển chiếm khoảng 50% tổng sản lượng toàn tỉnh. Với hệ thống 553 cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống, năm nay tỉnh cung ứng đạt 51,8 tỷ con giống, bao gồm gần 50 tỷ con tôm nước lợ, còn lại con giống cá bớp, cá chẽm, nhuyễn thể, tôm hùm, đảm bảo nguồn đầu vào bền vững cho ngư dân.
Đột phá từ ứng dụng công nghệ lồng nuôi hiện đại
Trước thực trạng các lồng nuôi trồng thủy sản trên biển chủ yếu làm bằng vật liệu truyền thống (tre, gỗ, sắt…) vốn không chịu được sóng gió lớn, tỉnh Khánh Hòa đang tích cực khuyến khích ngư dân ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi sang các vật liệu mới như HDPE và FRP để tăng khả năng chống chịu.
Đồng thời, việc sử dụng thiết bị đo và giám sát môi trường tự động bằng công nghệ cảm biến để theo dõi chất lượng nước, kết hợp máy cho ăn tự động và hệ thống camera giám sát trong lồng nuôi... đã giúp tiết kiệm chi phí, hạn chế rủi ro do thiên tai và kiểm soát tốt dịch bệnh. Những giải pháp này góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Bà Nguyễn Thị Lệ cho biết, đến nay, nhiều cơ sở, doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ dân trên địa bàn tỉnh đã triển khai mô hình nuôi biển công nghệ cao bằng lồng HDPE, bước đầu cho thấy hiệu quả tích cực, tạo cơ sở để tiếp tục nhân rộng trong thời gian tới.
Tỉnh Khánh Hòa đang đẩy mạnh nuôi biển công nghệ cao. Ảnh: KS.
Điển hình như Công ty TNHH Thủy sản Australis Việt Nam vận hành khu vực nuôi cá chẽm xa bờ rộng 384 ha với các lồng HDPE chu vi lên tới 120m, cho sản lượng trung bình từ 250 - 300 tấn mỗi lồng. Trung tâm Nuôi biển công nghệ cao thuộc Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I chủ yếu nuôi cá chim vây vàng. Cơ sở này vận hành 42 lồng (gồm 20 lồng tròn thể tích 2.500 m3/lồng và 22 lồng vuông thể tích 125 m3/lồng), cho sản lượng đạt khoảng 200 tấn/năm.
Song song đó, các chương trình khuyến nông Trung ương và cấp tỉnh cũng liên tiếp triển khai thí điểm nuôi cá mú trân châu, cá bớp bằng lồng vuông HDPE tại vịnh Phan Rang và đảo Trí Nguyên.
Đáng chú ý, với sự hỗ trợ từ Quỹ Thiện Tâm, 10 hộ dân tại vịnh Cam Ranh tiên phong ứng dụng lồng HDPE đã thu được lợi nhuận cao hơn rõ rệt so với phương thức truyền thống. Hiện nay, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đang phối hợp cùng các địa phương tiếp tục hỗ trợ kinh phí lắp đặt lồng nuôi cho 70 hộ dân khác trên địa bàn. Tính đến nay, đã có 27 hộ hoàn tất lắp đặt và hạ thủy lồng, với tổng số 12 ô lồng vuông và 50 ô lồng tròn.
Lồng nuôi HDPE thân thiện với môi trường, thích ứng thiên tai. Ảnh: KS.
Ngoài ra, các đơn vị như HTX Nuôi biển công nghệ cao Vân Phong, HTX Dịch vụ và Nuôi trồng thủy sản Hòn Nội Cam Ranh, cùng HTX Nuôi biển công nghệ cao Hòn Nội (Cam Lâm) cũng đang tích cực ứng dụng công nghệ lồng nuôi bằng vật liệu HDPE nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu.
Quản lý vùng nuôi bền vững và chính sách đặc thù
Về công tác phát triển, cấp phép và giao khu vực biển, Sở Nông nghiệp và Môi trường Khánh Hòa chủ trương luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi, đồng thời khuyến khích các tổ chức, cá nhân có đủ năng lực tham gia nuôi lồng bè công nghiệp tại các vùng biển trên địa bàn tỉnh.
Cũng theo bà Lệ, đến nay, Sở đã tiếp nhận 55 hồ sơ và cấp 52 giấy phép nuôi trồng thủy sản cho các hộ dân và doanh nghiệp.
Nhằm hỗ trợ người dân phát triển nuôi biển theo hướng công nghệ cao, tỉnh Khánh Hòa đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ phát triển ngành thủy sản, góp phần thúc đẩy mô hình nuôi trồng bền vững và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Người nuôi bằng lồng HDPE trên vịnh Cam Ranh mang lại hiệu quả vượt trội so với nuôi lồng bằng gỗ. Ảnh: KS.
Tỉnh đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án thí điểm phát triển nuôi biển công nghệ cao tại Khánh Hòa theo Quyết định số 231/QĐ-TTg ngày 24/1/2025, trong đó xác định rõ vị trí, đối tượng và công nghệ áp dụng cho vùng biển từ bờ đến 6 hải lý. Các giải pháp đồng bộ về chính sách, quản lý sản xuất, con giống, thức ăn và quan trắc môi trường cũng được đề xuất thực hiện quyết liệt.
Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường hiện đã hoàn thành xây dựng Nghị quyết hỗ trợ kinh phí mua bảo hiểm tai nạn cho người lao động và bảo hiểm rủi ro thiên tai đối với thủy sản nuôi trên biển. Đồng thời, địa phương tiếp tục xây dựng chính sách hỗ trợ người dân chuyển đổi từ lồng nuôi sử dụng vật liệu truyền thống sang lồng nuôi bằng vật liệu mới hiện đại. Những nỗ lực này nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất để ngư dân tiếp cận công nghệ, giảm thiểu rủi ro và phát triển kinh tế biển bền vững.
Tại hội nghị sơ kết Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển và Chương trình Quốc gia phát triển nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2021-2030 do Cục Thủy sản và Kiểm ngư tổ chức tại tỉnh Khánh Hòa, bà Lệ kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm ban hành khung pháp lý về "cụm công nghiệp nuôi biển", đồng thời quan tâm đầu tư hạ tầng đồng bộ như hệ thống phao tiêu, đèn báo hiệu vùng nuôi và các trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá trên địa bàn tỉnh.
