Sinh kế mới, bền vững cho người dân
Với lợi thế có diện tích mặt nước hồ thủy điện, nhiều năm qua, xã Tiền Phong (Phú Thọ) phát triển nghề nuôi cá lồng. Trước đây, người dân chủ yếu trồng ngô, sắn, luồng, số ít phát triển trồng rừng với hiệu quả rất thấp. Từ khi nghề nuôi cá lồng hình thành và phát triển đã góp phần không nhỏ giúp đời sống người dân vươn lên thoát nghèo.
Người dân phấn khởi khi thu hoạch cá lồng, mô hình mang lại sinh kế ổn định và cải thiện đời sống cho người dân. Ảnh: Trung Dũng.
Gia đình ông Bùi Văn Công là một trong những hộ tiên phong gắn bó với nghề nuôi cá lồng. Ông cho biết trước đây khi chưa có mô hình này, gia đình gặp rất nhiều khó khăn. “Ngày trước nghèo lắm, phải vào rừng kiếm măng, làm chổi chít bán lấy tiền. Cuộc sống chật vật, thu nhập bấp bênh”, ông Công chia sẻ.
Thông qua các chương trình khuyến nông và sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, ông bắt đầu tìm hiểu và chuyển sang nuôi cá lồng. Từ đó, kinh tế gia đình dần ổn định và khấm khá hơn. Hiện ông Công có 6 lồng nuôi với các loại cá chủ lực như cá lăng, trắm đen, cá ngạnh - những loại cá đặc sản có giá trị kinh tế cao.
Theo ông Công, nguồn thức ăn cho cá chủ yếu là cá, tép nhỏ đánh bắt tự nhiên nên cá phát triển chậm hơn so với nuôi bằng thức ăn công nghiệp. Tuy nhiên, nhờ nguồn thức ăn tự nhiên, chất lượng thịt cá thơm ngon hơn, được thị trường ưa chuộng. Mỗi lứa nuôi, gia đình ông thường thả giống từ 8 - 10 con/kg, sau 15 - 18 tháng mới đạt trọng lượng thu hoạch.
Nghề nuôi cá lồng trên hồ không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn tạo động lực phát triển kinh tế, góp phần xây dựng đời sống ổn định và nâng cao giá trị kinh tế cho địa phương.
Mô hình nuôi cá lồng ở sông Đà đã giúp người dân xã Tiền Phong vươn lên thoát nghèo, tạo sinh kế ổn định và bền vững. Ảnh: Trung Dũng.
Cũng gắn bó với nghề nuôi cá lồng nhiều năm, ông Xa Văn Chiến (xã Tiền Phong) cho biết, trước đây gia đình làm nông nghiệp và lao động tự do với thu nhập không ổn định, thuộc diện hộ nghèo. Tuy nhiên, khi nhận thấy tiềm năng từ việc nuôi cá lồng, ông Chiến đã mạnh dạn vay vốn để đầu tư.
“Hàng tháng địa phương đã cử kỹ sư thủy sản đến kiểm tra, hướng dẫn và tập huấn cho bà con về phòng bệnh, chăm sóc, quản lý lồng nuôi. Điều này giúp cá ít bị dịch bệnh, đạt năng suất, chất lượng”, ông Chiến chia sẻ.
Trao đổi với Phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường, bà Bàn Kim Quy - Chủ tịch UBND xã Tiền Phong (Phú Thọ) cho biết, toàn xã có khoảng 110 hộ nuôi cá lồng trên hồ, với hơn 1000 lồng cá, đem lại thu nhập ổn định cho bà con. Mô hình nuôi cá lồng góp phần tạo công ăn việc làm, giảm nghèo bền vững cho đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn.
“Việc phát triển nuôi, trồng thủy sản trên hồ chứa có nhiều thuận lợi như diện tích mặt nước lớn, nguồn nước ít bị tác động bởi nước thải sinh hoạt, chất thải chăn nuôi, nông nghiệp, công nghiệp. Bên cạnh đó, nguồn thức ăn tại chỗ như ngô, khoai, sắn, cỏ, cá, tép tạp… dồi dào, giúp người nuôi giảm được nhiều chi phí thức ăn, gia tăng chất lượng, giá bán sản phẩm”, bà Quy cho biết.
Đàn cá lồng phát triển khỏe mạnh nhờ môi trường nước trong lành, hạn chế tối đa dịch bệnh. Ảnh: Trung Dũng.
Xây dựng thương hiệu cá sông Đà
Chất lượng sản phẩm cá nuôi trên lòng hồ thủy điện Hòa Bình đã được khẳng định. Tiếng lành đồn xa, mỗi khi đến lứa thu hoạch, cá của gia đình ông Công chủ yếu được bán buôn cho các đầu mối lớn rồi đưa về Hà Nội và các tỉnh lân cận tiêu thụ.
“Ngoài bán cho thương lái, tôi còn bán hàng qua các nền tảng mạng xã hội, tăng khả năng tiếp cận khách hàng và nâng cao giá trị sản phẩm. Việc giảm bớt khâu trung gian, giá bán cá từ người nuôi đến tay người tiêu dùng với chi phí hợp lý”, ông Công chia sẻ.
Nghề nuôi cá lồng trên hồ Hòa Bình đã thay đổi cuộc sống của nhiều người dân ở Tiền Phong. Ngoài hộ nuôi cá nhân, một số gia đình mạnh dạn đầu tư trang trại nuôi cá lồng, tạo việc làm cho người lao động.
Mô hình nuôi cá lồng tạo việc làm ổn định cho người dân, góp phần giảm nghèo bền vững. Ảnh: Trung Dũng.
Được biết, từ năm 2014, tỉnh Hòa Bình (nay là tỉnh Phú Thọ) ban hành Nghị quyết số 12 và Quyết định số 10, đưa ra các chính sách hỗ trợ về vốn, kỹ thuật, và khuyến khích đầu tư. Kết quả, từ năm 2015 - 2022, tỷ lệ lồng cá tăng hơn 115%, sản lượng thu hoạch tăng trung bình 40%/năm, với các loài cá giá trị như cá chiên, lăng chấm, trắm đen, và cá tầm.
Để nâng cao giá trị kinh tế, tỉnh Hòa Bình (nay là tỉnh Phú Thọ) cấp chứng nhận “Cá sông Đà - Hòa Bình” và xây dựng các chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm tại nhiều địa phương. Một số cơ sở nuôi cá đã xây dựng thương hiệu và chuỗi cửa hàng tại Hà Nội, tạo lòng tin về chất lượng và thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Đặc biệt, chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 đã đầu tư số vốn 1 tỷ đồng cho dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo. Trong đó, 2 mô hình nuôi cá trắm cỏ và nuôi cá nheo Mỹ (cá lăng đen) trong lồng bè được triển khai. Các mô hình này góp phần giúp người dân thoát nghèo, vươn lên làm giàu.
